နိဒါန်း
တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့သည် Power of Siberia-2 (PoS-2) ပိုက်လိုင်း သဘောတူညီချက်နှင့် စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ အခြားပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ၊ တရုတ်နိုင်ငံ၏ LNG ဓာတ်ငွေ့လိုအပ်မှုအကြောင်းအရင်းများနှင့် အနောက်အုပ်စုမှ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက် နိုင်သည့်အချက်များကို သုံးသပ်ရေးဖော်ပြပေးပါမည်။
ဖော်ပြချက်
ရုရှား-ယူကရိန်းပဋိပက္ခကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံတွင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်မှုပြုလုပ် နေသည့် လမ်းကြောင်းမှလွဲ၍ အခြားသောလမ်းကြောင်းများ ရပ်ဆိုင်းသွားခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါအချက်ကြောင့် နှစ်နိုင်ငံ၏ သဘာဝဓာတ်ငွေ့တင်ပို့သည့် ရေရှည်စီမံကိန်း ဖြစ်သည့် Power of Siberia-2 (PoS-2)အတွက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ရုရှား-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးတွင် တရုတ်နိုင်ငံက အသာစီးရရှိခဲ့ပါသည်။ နှစ်နိုင်ငံ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များနှင့် အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှု လျော့နည်းနေခြင်းများ ကလည်း ရုရှား-တရုတ် သဘာဝဓာတ်ငွေ့တင်ပို့မှု စီမံကိန်းအတွက် ကန့်သတ်ချက်များ ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ သို့သော်လည်း PoS-2 သည် နှစ်နိုင်ငံအကြားရှိ ဓာတ်ငွေ့တင်ပို့မှု ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အစီအစဉ်များ၏ အဓိကလမ်းကြောင်းမဟုတ်ဘဲ အခြားသော အာရှအလယ်ပိုင်း လမ်းကြောင်းများမှလည်း LNG ပို့ဆောင်ခြင်းများ ဆောင်ရွက်နိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အနောက် အုပ်စုဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် PoS-2 နှင့်ပတ်သက်၍ လွန်ကဲစွာစိုးရိမ်မှုမလိုအပ်ဘဲ အာရှအလယ်ပိုင်းကို အသုံးပြုမည့် ရုရှား-တရုတ်တို့ ဓာတ်ငွေ့တင်ပို့မှုလမ်းကြောင်းများအား သတိထားစောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်မည်ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။
သဘာဝဓာတ်ငွေ့သည် ကျောက်မီးသွေးအား အစားထိုးအသုံးပြုနိုင်ခြင်းကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ မြို့ပြလေထုအရည်အသွေးကို ကောင်းမွန်အောင် ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် အသုံးဝင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ သဘောဝဓာတ်ငွေ့ တင်သွင်းနိုင်ခြင်းသည် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ(CCP)၏ စွမ်းဆောင်ချက်များကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည့်အပြင် ပါတီအတွက် နိုင်ငံရေးလုံခြုံမှုအကျိုးအမြတ်များကိုလည်း အထောက်အပံ့ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ တိုင်းတာမှုများအရ တရုတ်နိုင်ငံ၏ လေထုညစ်ညမ်းမှုသည် ၃၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျဆင်းသွားခဲ့ခြင်းကြောင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ မြို့ပြ လေထုညစ်ညမ်းမှုကို လျှော့ချပေးရာတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍက ပါဝင်နေပါသည်။ CCP ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် သဘာဝဓာတ်ငွေ့သည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးကို တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု ယူဆပါသည်။ ထိုင်ဝမ်၏ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေး ကြိုးပမ်းမှုသည် မြို့ပြလေထုအရည်အသွေးမြှင့်တင်ရေးနှင့် ဆက်နွှယ်နေပြီး တရုတ်နိုင်ငံတွင် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်များ အစောပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းကတည်းက သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုများကြီးထွားလာခြင်းက CCP အတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်လာကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
မြို့ပြလေထုညစ်ညမ်းမှုကို လျှော့ချနိုင်ရန်အတွက် CCP သည် ပေကျင်းကဲ့သို့ လူနေထူထပ်သည့် နေရာများတွင် ကျောက်မီးသွေးအစား သဘာဝဓာတ်ငွေ့အသုံးပြု ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ တင်သွင်းမှုသည် လေးဆကျော်တိုးတက်လာခဲ့ပြီး ၎င်းနိုင်ငံ၏ မြို့ပြလေထုညစ်ညမ်းမှု လျှော့ချရေးတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လာခဲ့ပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ မြို့ပြလေထု အရည်အသွေးအညွှန်းကိန်း၊ သို့မဟုတ် AQI သည် ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားအပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် သိသိသာသာ ပြန်လည် မြင့်တက်လာခဲ့သည်ကို ပြသနေပါသည်။ ယခုနှစ်ဆောင်းရာသီတွင် တရုတ်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်း၌ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပြတ်လပ်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကိုဗစ်-၁၉ အလွန် သွားလာမှုများပြားခြင်းကလည်း ကာဗွန်ထုတ်လုပ်မှုကို ပိုမိုမြင့်တက်စေခဲ့သောကြောင့် လေထု ညစ်ညမ်းမှုကို ဖြစ်ပွားစေခဲ့ပါသည်။ သို့သော်လည်း ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းသည့် ဓာတ်ငွေ့များတွင် မီသိန်းပါဝင်မှုများခြင်းကြောင့် ကျောက်မီးသွေးနေရာတွင် အစားထိုး၍ လေထုညစ်ညမ်းမှုလျှော့ချခြင်းသည် ထင်သလောက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှုမရှိသည်ကို တွေ့ရသည်ဟုဆိုသည်။ ထို့ပြင် တရုတ်အစိုးရအနေဖြင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုကို (ရေတိုတွင်) သာမန်ပြဿနာတစ်ရပ်အဖြစ် ရှူမြင်လာမည်ဆိုပါက သဘာဝဓာတ်ငွေ့တင်ပို့မှုကို လျော့ကျစေနိုင်ပြီး ရုရှားနိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မည့် PoS-2 အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှုလျော့ကျလာနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
PoS-2 သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်း တည်ဆောက်မှု သဘောတူညီချက်ကို ရုရှားနိုင်ငံနှင့် လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်းသည် အမေရိကန်နိုင်ငံအပါအဝင် ဥရောပဒေသနှင့် စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေးဆက်နွှယ်မှုများကို များစွာထိခိုက်စေနိုင်သည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံက ယူဆထားပါသည်။ ထို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှ ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်း တည်ဆောက်မှုကို ယတိပြတ်အဆုံးမသတ်သေးဘဲ ရွှေ့ဆိုင်းနေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် တရုတ် နိုင်ငံနှင့် ဥရောပမှ ရရှိနိုင်သည့် အကျိုးအမြတ်များကို ချင့်ချိန်ရန်လိုအပ်မည်ဖြစ်ပြီး ပိုက်လိုင်းအတွက် ငွေကြေးစိုက်ထုတ်ရေး၊ ငွေပေးချေရေးနှင့်ပတ်သက်သည့် ဘဏ္ဍာရေး ဆိုင်ရာကိစ္စများသည်လည်း ရုရှား-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံစလုံးအတွက် ကန့်သတ်ချက်များဖြစ်နေပါသည်။ PoS-2 အနေဖြင့် သဘောတူညီချက်ရ၍ ဆောက်လုပ်ဖြစ်ခဲ့လျှင်သော်မှ နောက်ထပ် ၇ နှစ်ကြာအောင် ဓာတ်ငွေ့များကို ပို့ဆောင်နိုင်မည်မဟုတ်ဘဲ အနာဂတ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုကို လျှော့ချရန် အခြားသောနည်းလမ်းများဖြစ်သည့် ဘက်ထရီနှင့် အပူစွမ်းအင်သုံးအင်ဂျင်များကို အသုံးပြုလာနိုင်မည် ဆိုပါက အဆိုပါ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းသည် အဖတ်မတင်သည့် ငွေကြေးရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။
ဆက်လက်၍ တရုတ်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့သည် အခြားသော သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လုပ်မှု ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကို မြှင့်တင်နိုင်မည့်နည်းလမ်းများအား ရှာဖွေထားပြီး ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် Kazakhstan ၊ Uzbekistan များနှင့် ဓာတ်ငွေ့တင်ပို့ရေး ကွန်ရက်များချဲ့ထွင်နေပြီး Gas Union ဖွဲ့စည်းရန် စီစဉ်လျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါလမ်းကြောင်းများမှ ပိုလျှံသောဓာတ်ငွေ့များကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျက်ရှိပါသည်။ သို့သော်လည်း အဆိုပါ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဓာတ်ငွေ့လမ်းကြောင်းများကို ရုရှား-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံလုံးမှ အကျယ်တဝင့် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်း မရှိကြသော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဓာတ်ငွေ့ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများ၏ အကူအညီဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံမှ LNG တင်ပို့မှုကဏ္ဍကို အထောက်အကူပေး နေကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
အချုပ်အားဖြင့် ရုရှားနှင့် တရုတ်နိုင်ငံအကြား PoS-2 နှင့် ပတ်သက်သည့် သဘောတူညီချက်များ အပြီးသတ်ချမှတ်နိုင်ရန် အချိန်ကြာမြင့်လိမ့်ဦးမည်ဟုဆိုပါသည်။ အနောက်အုပ်စုဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံအများအပေါ် ဩဇာသက်ရောက်နိုင်ရန် အကန့်အသတ်ရှိနေပြီဖြစ်သောကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံနှင့် စွမ်းအင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုပြုလုပ်နေသည့် ကာဇက်စတန်နှင့် ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံတို့တွင် ရုရှားနိုင်ငံအား မှီခိုမှုလျှော့ချပြီး ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လုပ်နိုင်အောင် နည်းပညာအကူအညီများပေးသင့်သည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့ပြင် အမေရိကန်၊ ဩစတြေးလျနှင့် ကနေဒါ နိုင်ငံတို့သည် ရုရှားနိုင်ငံထက် ပိုမိုသန့်စင်သည့် LNG ကို ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းကြောင့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများမှ LNG ထုတ်လုပ်မှုများကို ပိုမိုတွန်းအားပေး မြှင့်တင်ရန်လိုအပ်ကြောင်း အကြံပြုရေးသား ဖော်ပြထားပါသည်။
တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်
ဆောင်းပါးတွင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏အကျိုးစီးပွားနှင့် အနောက်အုပ်စုနှင့် ဆက်ဆံရေးထိန်းညှိနိုင်ရန် အခြေအနေအရပ်ရပ်ကိုတွက်ဆ၍ ရုရှားနိုင်ငံနှင့်ဆောင်ရွက်နေသည့် SoP-2 ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်း အတွက် အပြီးသတ်ဆွေးနွေးမှုကို အချိန်ဆွဲနေဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အနောက်အုပ်စု အနေဖြင့် SoP-2 ပိုက်အပေါ် စိုးရိမ်မှုလွန်ကဲနေခြင်းထက် အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှ တစ်ဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဓာတ်ငွေ့တင်ပို့နေမှုများကို အာရုံစိုက်သင့်ပြီး အနောက်အုပ်စု မိတ်ဖက် နိုင်ငံများရှိ LNG ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လုပ်မှုများကို ပိုမိုမြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများအား အကြံပြုရေးသားထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။
ယခု ရုရှားနိုင်ငံမှ ရောင်းချပေးနေသည့် ဓာတ်ငွေ့များတွင် မီသိန်းပါဝင်မှု များပြားနေပြီး အဆိုပါမီသိန်းဓာတ်ငွေ့သည် ပျက်စီးလွယ်သော်လည်း CO2 ဓာတ်ငွေ့ထက် အဆ ၈၀ ပိုမိုပြင်းထန်သဖြင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပူနွေးလာမှုကို အစားထိုးဖြေရှင်းရန် ထင်သလောက်အလုပ်မဖြစ်ဟုဆိုပါသည်။ လက်ရှိတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ လေထုညစ်ညမ်းမှုပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ကျောက်မီးသွေးနှင့်ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းစွမ်းအင်လောင်စာများအစား သဘာဝဓာတ်ငွေ့အစားထိုးအသုံးပြု ဖြေရှင်းခြင်းသည် အရေးပါသည့် အခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်နေပြီး CCP ၏ ပြည်တွင်း နိုင်ငံရေးဩဇာတည်ဆောက်မှုနှင့်လည်း ဆက်နွှယ်နေသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ထို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အတွက် အခြားသောအရင်းအမြစ်များ ဖြစ်သည့် ဘက်ထရီနှင့် အပူစွမ်းအင်အသုံးပြုသည့် စက်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန်လည်း ကြိုးပမ်းနေပြီး အောင်မြင်လာပါက သဘာဝဓာတ်ငွေ့နှင့် အခြားသော CO2 ထုတ်လွှတ်မှု မြင့်မားသည့် လောင်စာများအပေါ် မှီခိုမှုလျှော့ချနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်သွားလိမ့်မည်ဟု သုံးသပ်ရပါသည်။
ကမ္ဘာ့ပေါ်ရှိ နိုင်ငံများအားလုံး၏ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် စစ်ရေးတို့သာမက လူသားများအားလုံး၏ အသက်ရှင်ရပ်တည်ရေးအတွက် စွမ်းအင်သည် မရှိမဖြစ် အရေးပါ နေသောကြောင့် အင်အားကြီးနိုင်ငံများအကြား ပြိုင်ဆိုင်မှုတွင် စွမ်းအင်ပိတ်ဆို့ရေး၊ ဖြတ်တောက်ရေး၊ ရရှိနိုင်သမျှစုဆောင်းရေးနှင့် အစားထိုးစွမ်းအင်များထုတ်လုပ်နိုင်ရေး သည်လည်း အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေမည်သာဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့သော နိုင်ငံငယ်များအနေဖြင့် သဘာဝသယံဇာတစွမ်းအင်များကို ချွေတာ၍ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင်များကို အစားထိုးအသုံးပြုနိုင်ရေးအတွက် ပတ်ဝန်းကျင်နိုင်ငံကြီးများ၏ တိုးတက်မှုနှင့်အတူ လိုက်ပါစီးမျောနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ခြင်းက ရေရှည်အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား၊ စွမ်းအင်လုံခြုံရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် ကြိုတင်မျှော်တွေးဖွယ်ရာဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။
Myanmar Aspect
53063023