တရုတ်-ရုရှား ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများမှ တရုတ်နိုင်ငံရရှိနေသည့် အကျိုးကျေးဇူးများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဘာတွေသိထားသင့်သလဲ

 

နိဒါန်း

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လက ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် တရုတ်-ရုရှား စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု များသည် ထိုင်ဝမ်ကိုကျူးကျော်ရန်ကြိုးစားနေသည့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံက နောက်ခံပေးထားသည့် ယူကရိန်းနိုင်ငံနှင့် ထိုင်ဝမ် တို့၏ ကာကွယ်ရေးနည်းဗျူဟာများသည် တူညီလျက်ရှိသောကြောင့် အဆိုပါနည်းဗျူဟာ များကို တန်ပြန်နိုင်ရန် တရုတ်နိုင်ငံသည် ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခမှရရှိသော ရုရှားနိုင်ငံ၏ စစ်ရေးအတွေ့အကြုံများကို လေ့လာလျက်ရှိသည့် ကိစ္စရပ်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး သုံးသပ်ဖော်ပြသွားပါမည်။[1]

ဖော်ပြချက်

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လအကုန်ပိုင်းတွင် တရုတ်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့သည် ဂျပန် ပင်လယ်အတွင်း ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခများမှ အမေရိကန်စစ်သုံးလေယာဉ်များအား တုံ့ပြန်ခဲ့သည့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ နည်းလမ်းများနှင့် အတွေ့အကြုံများကို ထိုလေ့ကျင့်ခန်းမှတစ်ဆင့် လေ့လာ လျက်ရှိပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လနှင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတို့တွင် ထိုင်ဝမ်အနီး၌ ကြီးမားသည့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ၂ ကြိမ်တိုင်ပြုလုပ် ခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါလေ့ကျင့်ခန်းများတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ P-8A ရေငုပ်သင်္ဘော တိုက်ဖျက်ရေးလေယာဉ်များ၊ E-3 အချက်ပေးလေယာဉ်နှင့် EC-135 အီလက်ထရောနစ် စောင့်ကြည့်ရေးလေယာဉ်အစရှိသည့် စစ်သုံးလေယာဉ်များ၏ အနီးကပ်ထောက်လှမ်းမှုများ ခံခဲ့ရပါသည်။ အလားတူ ရုရှား-ယူကရိန်းပဋိပက္ခတွင်လည်း ရုရှားနိုင်ငံသည် အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် နေတိုးတပ်ဖွဲ့တို့၏ အီလက်ထရောနစ်ထောက်လှမ်းရေး၊ အီလက်ထရောနစ် စစ်သုံးလေယာဉ်များနှင့် ဒရုန်းများဖြင့် စောင့်ကြည့်ခံခဲ့ရပါသည်။ အဆိုပါစောင့်ကြည့်ရေး လေယာဉ်များသည် ရုရှားနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဒစ်ဂျစ်တယ် သတင်းအချက်အလက်များကို ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသို့ ဆက်တိုက်ပေးပို့လျက်ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံသည် ပဋိပက္ခကာလတစ်လျှောက်တွင်သာ အမေရိကန်နိုင်ငံမှ စစ်ရေးအထောက်အကူများ ဆက်တိုက်ရရှိသော်လည်း ထိုင်ဝမ်ကမူ အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့်ကာလရှည်ကြာ လက်နက်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ယခုအချိန်တွင် ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားအတွင်း စစ်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပါက ထိုင်ဝမ်စစ်ဘက်နှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံတို့အကြား ပိုမိုကောင်းမွန်သည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို တွေ့ရှိရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ပြီးခဲ့သည့် တရုတ် နိုင်ငံ၏ ထိုင်ဝမ်အနီး စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများသည် ထိုင်ဝမ်-အမေရိကန် သတင်းအချက်အလက်နှင့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်း ဖလှယ်မှုများအတွက် အခွင့်အလမ်းများစွာ ရရှိခဲ့ပါသည်။ အနာဂတ်ကာလများတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံသည် ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားအရေးတွင် လေယာဉ်တင်သင်္ဘာများနှင့် စစ်သင်္ဘောများ စေလွှတ်၍ ပဋိပက္ခများတွင် တိုက်ရိုက် ပါဝင်ခြင်းထက် ရေကြောင်း၊ လေကြောင်းဆိုင်ရာအီလက်ထရောနစ်စစ်သုံးလေယာဉ် များနှင့် အီလက်ထရောနစ်ထောက်လှမ်းရေးပစ္စည်းကိရိယာများ၊ နည်းစနစ်များ ထောက်ပံ့ခြင်းဖြင့် ထိုင်ဝမ်စစ်ဘက်ကို ထောက်ကူပေးနိုင်ရန် ပြင်ဆင်လျက်ရှိပါသည်။ ထို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခကာလများအတွင်း အမေရိကန် နိုင်ငံ၏ စွမ်းဆောင်ရည်များကို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည့် ရုရှားစစ်ဘက်၏ နည်းလမ်းများကို လေ့လာနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံကုန်းတွင်းပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသော်လည်း ပင်လယ်နက်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန်လည်း ယှဉ်ပြိုင်နေကြပါသည်။ အဆိုပါပဋိပက္ခများတွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ အားသာချက်မှာ ရုရှားရေတပ်စစ်သင်္ဘောများကို ကုန်းမြေပေါ်ရှိ လက်နက် များဖြင့် ဖျက်ဆီးတိုက်ခိုက်နိုင်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံသည် စစ်သင်္ဘောချင်း ယှဉ်ပြိုင်တိုက်ခိုက်ခြင်းထက် ကုန်းစပ်ရှိ လက်နက်များ၊ ဒရုန်းများ၊ အမေရိကန်နိုင်ငံက ထောက်ပံ့ထားသည့် အီလက်ထရောနစ်ထောက်လှမ်းရေးသတင်းများကို အသုံးပြု၍ ထိရောက်သည့် တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုင်ဝမ် စစ်ဘက်သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်လာနိုင်မှုကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ဖြူကောင်မဟာဗျူဟာအရ (Porcupine Strategy) ကမ်းစပ်အခြေစိုက် ဒုံးလက်နက်များ၊ မောင်းသူမဲ့ယာဉ်များကို တိုးချဲ့လုပ်ဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပြီး လက်ရှိ ပင်လယ်နက်အတွင်း ရုရှားနိုင်ငံရင်ဆိုင်နေရသကဲ့သို့ ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားတွင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ရန် ပြင်ဆင်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ထို့ကြောင့် ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခများတွင် ရုရှားနိုင်ငံရရှိခဲ့သည့် တိုက်ခိုက်ရေးဆိုင်ရာ အတွေ့အကြုံများသည် တရုတ်နိုင်ငံအတွက် အရေးပါသည့် ကိစ္စရပ်တစ်ခု ဖြစ်နေပါသည်။ ဂျပန်ပင်လယ်အတွင်း ရုရှား-တရုတ် လေ့ကျင့်ခန်းအတွင်း ဖြစ်စဉ် အကြောင်းအရာဖွင့်များသည်လည်း လက်ရှိအခြေအနေများကို အခြေခံ၍ ရေးဆွဲထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် ရုရှားနိုင်ငံအတွက် အရေးပါသည့် မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများ၏ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ရင်ဆိုင် နေရချိန်တွင် ရုရှားနိုင်ငံသည် နှစ်နိုင်ငံအပြန်အလှန်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ခေါင်းစဉ် အောက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံမှ လက်နက်ပိုပစ္စည်းများ ဝယ်ယူအသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် မောင်းသူမဲ့ဒရုန်းများသည် ခေတ်သစ်စစ်ပွဲများတွင် အရေးပါသည့် လက်နက်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ရာ တရုတ်နိုင်ငံထုတ် အရပ်ဘက်သုံးဒရုန်းများသည် ရုရှားနိုင်ငံအတွက် အသုံးဝင်လျက်ရှိပါသည်။ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် အမေရိကန် နိုင်ငံနှင့် ယှဉ်ပြိုင်ရာတွင် စစ်အေးခေတ်ကတည်းက ကာလရှည်ကြာအသုံးပြုလာသည့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ နည်းလမ်းများကို လေ့လာရန် အခွင့်အလမ်းများပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အာကာသလုံခြုံရေးနှင့် ဒုံးဖျက်မစ်ဇိုင်းဆိုင်ရာ လေ့ကျင့်ခန်းများနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နှင့် ရုရုားနိုင်ငံတို့အကြား ပိုမိုကောင်းမွန်သည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ဖြစ်လာစေပြီး သက်ဆိုင်ရာလက်နက်စနစ်များကိုလည်း ပိုမိုနားလည်သဘောပေါက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဆောင်းပါးတွင် ရေးသားဖော်ပြထားရှိပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

တရုတ်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့သည် ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လအကုန်ပိုင်းတွင် ဂျပန် ပင်လယ်အတွင်း ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့ရာ အဆိုပါပြုလုပ်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ အနောက်နိုင်ငံများ၏ ပြစ်တင်ဝေဖန်လျက်ရှိကြပါသည်။ ရုရှားနှင် တရုတ် နိုင်ငံတို့သည် အဆိုပါစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုမတိုင်မီ မတ်လ ၂၀ ရက်နှင့် ၂၁ ရက်တို့တွင် ရုရှားနိုင်ငံ၊ မော်စကိုမြို့၌ ရုရှားနိုင်ငံသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် နှင့် တရုတ်နိုင်ငံသမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့ ၂ ရက်ကြာ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံအကြား မဟာဗျူဟာကျ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည့်စာချုပ်သစ်တစ်ရပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပါသည်။ ရုရှားနိုင်ငံ သမ္မတကမူ ရုရှား-တရုတ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် စစ်ရေးမဟာမိတ်ဖွဲ့ခြင်း မဟုတ်ကြောင်းနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာသည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသာ ပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားထားပါသည်။[2]၎င်းတို့ နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာဆက်ဆံရေးသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာတည်ငြိမ်မှုအတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည်ဟု တရုတ်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့က ပြောကြားထားသော်လည်း ၎င်းတို့ ပူးပေါင်းမှုကြောင့် တိုးတက်ကောင်းမွန်လာမည့် စစ်ရေး၊ နည်းပညာနှင့် အခြား လက်နက်စွမ်းဆောင်ရည်များကို အမေရိကန်နိုင်ငံအပါအဝင် အနောက်နိုင်ငံများက စိုးရိမ်နေခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ရုရှားနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့သည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ အဘက်ဘက်မှ အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုကို ခံနေရပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ ဖိနှိမ်ခြင်းခံရသည့်နိုင်ငံအချင်းချင်း ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများတိုးမြှင့်နေပြီး စစ်ရေးအတွေ့အကြုံနှင့် နည်းပညာဖလှယ်သည့်အဆင့်သို့ တက်လှမ်းနိုင်ခဲ့ပါသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့် အနာဂတ်ကြားခံစစ်ပွဲများတွင် တိုက်ရိုက်ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်းမျိုးထက် နောက်ကွယ်မှ အီလက်ထရောနစ်၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ နည်းပညာနှင့် ထောက်လှမ်းရေးအချက်များပံ့ပိုးပေးမည့်ဘက်သို့ ပိုမိုအာရုံစိုက်လာနေကြောင်း တွေ့ရှိရသည့်အတွက် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများအနေဖြင့် မိမိတို့ အာရုံစိုက်ပြင်ဆင်ထားသင့်သည့် စစ်ဆင်ရေးအခန်းကဏ္ဍများကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားခြင်းသည် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများအတွက် ပညာခန်းဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

Myanmar Aspect

87081723

[1]။ Ying Yu Lin,“ What Is Russia Teaching China in Military Drills?”. The Diplomat. August 9, 2023 [https://thediplomat.com/.../what-is-russia.../]-accessed on August 13, 2023.

[2]။ Alexander Marrow,“ Russia, China are not creating military alliance, Putin says”. Reuters. March 26, 2023 [https://www.reuters.com/.../putin-russia-china.../]-accessed on August 13, 2023.