တရုတ်နိုင်ငံ၏ လက်ရှိအသုံးပြုနေသော စစ်ရေးမဟာဗျူဟာ/နည်းဗျူဟာများ၊ နူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်မှုကို စစ်ရေးခြိမ်းခြောက်မှုများတွင် အသုံးပြုလာနိုင်ချေနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဘာတွေသိထားသင့်သလဲ

 

နိဒါန်း

တရုတ်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် တန်းတူနေရာရရှိရန်၊ သို့မဟုတ် သာလွန်ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပြီး ၎င်း၏ရည်မှန်းချက်များ အောင်မြင်စွာအကောင်အထည်ဖော်ရန် အတွက် စစ်ရေးနည်းပရိယာယ်များကိုလည်း ပြောင်းလဲ အသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။ ၎င်းအနေဖြင့် နျူကလီးယား လက်နက်အား ပထမဆုံးစတင်အသုံးပြုမည်မဟုတ်(No-First Use)ဟူသောမူကို ကိုင်စွဲထားသော်လည်း နျူကလီးယား ပိုင်ဆိုင်မှုအား အသုံးပြု၍ ခြိမ်းခြောက်အကျပ်ကိုင်မှုနည်းလမ်းများသာမက အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် နျူကလီးယားလက်နက် အင်အားတွင် တန်းတူဖြစ်ရေးကြိုးပမ်းလျက်ရသည့် ကိစ္စရပ်များကို သုံးသပ်ဖော်ပြပေးပါမည်။[1]

ဖော်ပြချက်

အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့အကြား စစ်ပွဲဖြစ်ပွားခြင်းသည် တစ်ကမ္ဘာလုံးနှင့်သက်ဆိုင်သော အရေးကြီးကိစ္စဖြစ်နေပါသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဆိုင်ရာ ၎င်း၏မူဝါဒများတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးမူဝါဒများကို ဟန့်တား နိုင်ရန်ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။ လက်ရှိအချိန်အထိ တရုတ်နှင့်အမေရိကန်အကြားတွင် စစ်ပွဲများ တိုက်ရိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းမရှိသော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်လာရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည့်အပြင် ၎င်း၏ ရည်မှန်းချက်များ အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံရေးအကျပ်ကိုင်မှုများ၊ Hybrid Warfare ကို အသုံးချနေမှုများ၊ ပြီးပြည့်စုံသည့်နိုင်ငံ့အင်အား (Comprehensive National Power)ကို ဖော်ဆောင်နေမှုများ၊ တရုတ်တပ်မတော်၏ နည်းဗျူဟာ ၃ သွယ် (PLA’s Three Warfare Framework)နှင့် မီးခိုးရောင်ဇုန်စစ်ရေးနည်းဗျူဟာ(Gray Zone Tactics)စသည့် နိုင်ငံရေးနှင့် စစ်ရေးပရိယာယ်များကို ပေါင်းစပ်အသုံးပြုလျက်ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးဝါဒ (Revisionism) သည် မပြင်းထန်သော်လည်း နိုင်ငံတကာဥပဒေဘောင်အတွင်းမှ တရားမဝင်မှုများဆောင်ရွက်ခြင်း၊ စံချိန်စံနှုန်း ချိုးဖောက်ခြင်းများ ဆောင်ရွက်နေပြီး လစ်ဘရယ်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကို နှောင့်ယှက်လျက်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့ပြင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ငြိမ်းချမ်းရေးကာလနှင့် စစ်ပွဲ ကာလဟူ၍ ခွဲခြားထားခြင်းမရှိဘဲ ၎င်း၏ အကျိုးစီးပွားတိုးတက်ရေးကိုသာ စဉ်ဆက်မပြတ် လုပ်ဆောင် လျက်ရှိပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် မည်သည့်အချိန်တွင်မဆို နျူကလီးယားလက်နက်ကို စတင်အသုံးမပြုဟူသည့်(No First Use)မူဝါဒများအရ ၎င်း၏ နိုင်ငံရေးပရိယာယ်တွင် နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်မှုအား အသုံးချခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ခဲ့သော်လည်း ၂၀၀၈ ခုနှစ် မဟာဗျူဟာမြောက် ရည်မှန်းချက်များအရ ၎င်း၏ နိုင်ငံရေးအကျပ်ကိုင်မှု၊ ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် နိုင်ငံတကာရည်မှန်းချက်များ အကောင် အထည်ဖော်မှုများတွင် နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်မှုကို အားတစ်ရပ်အနေဖြင့် ထည့်သွင်းအသုံးပြုခဲ့ကြောင်းဖော်ပြထားပါသည်။

ထို့ပြင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏ ရည်မှန်းချက်များ အောင်မြင်စွာ အကောင် အထည်ဖော်နိုင်ရန်အတွက် ထိပ်တိုက်ပဋိပက္ခများ မဖြစ်ရုံတစ်မယ် စွန့်စားမှုယူ၍ ပါးနပ်စွာ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် တောင်တရုတ် ပင်လယ်တွင် အရပ်သားသင်္ဘောအသွင်ယူထားသည့် တရုတ်ငါးဖမ်းသင်္ဘောအုပ်စုကို လက်နက်ကြီးများတပ်ဆင်ထားသည့် ကမ်းရိုးတန်းစောင့်သင်္ဘောများ ခြံရံ၍ တပ်ဖြန့် စေလွှတ်နေပါသည်။ အဆိုပါလုပ်ရပ်ကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် အရပ်ဘက် သင်္ဘောများကို အသုံးပြုလျက် ကုလသမဂ္ဂ၏ ပင်လယ်ပြင်ဆိုင်ရာ ဥပဒေများကို လက်တစ်လုံးခြား ချိုးဖောက်နေခြင်းဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။ ထို့ပြင် တရုတ်နိုင်ငံအား တုံ့ပြန်လာသည့် နိုင်ငံများ၏ စစ်သင်္ဘောငယ်များကို ပစ်ခတ်နှစ်မြှုပ်ပစ်ခြင်း၊ အုပ်ချုပ်ထောက်ပံ့ရေး မဆောင်ရွက်နိုင်အောင် တားဆီးခြင်းများကို ဆောင်ရွက်ပြီး သမားရိုးကျလွှမ်းမိုးမှုပြုလုပ် နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်နေခြင်းသည်လည်း ၎င်း၏ Gray Zone Tactics ပင်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြ ထားပါသည်။

ထို့နောက် တရုတ်နိုင်ငံသည် Nine-Desh Line မူဝါဒကို ဖန်တီးကာ ဝါဒ ဖြန့်ချိရေးယန္တယားကို ထိရောက်စွာအသုံးချပြီး နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုခိုင်မာအောင် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပါသည်။ Sansha City နှင့် Woody Island ကဲ့သို့သော အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်အသစ်များ တည်ဆောက်၍ နယ်မြေဖြန့်ကြက်ရန် ဆောင်ရွက်နေသည့်အပြင် Fishing Laws ကဲ့သို့သော ဥပဒေများပြဋ္ဌာန်း၍ တရားဝင်မှုတည်ဆောက်ကာ နယ်မြေချဲ့ထွင်မှုကို အထောက်အပံ့ ပြုပေးနေပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် လက်ရှိ ပိုနေမြဲ၊ ကျားနေမြဲ အခြေအနေကို နိုင်ငံရေး အကျပ်ကိုင်မှု၊ ခြိမ်းခြောက်မှုများမှတစ်ဆင့် ပြောင်းလဲလိုနေပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် လစ်သူယေးနီးယားနိုင်ငံအား Taipei သံရုံးကို ထိုင်ဝမ်ဟုသုံးနှုန်းသဖြင့် ကုန်သွယ်ရေးဖြတ်တောက် ခဲ့ပြီး ဩစတြေးလျနိုင်ငံကိုလည်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ၏ ဇစ်မြစ်ကို ဆန်းစစ်မည်ဟု ဆို၍ တရုတ်နိုင်ငံအား အပြစ်ဖို့ခဲ့သောကြောင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံထုတ် ကုန်ပစ္စည်း များကို အခွန်တိုးမြှင့်ခဲ့ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ပင် ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဂျပန်နိုင်ငံကဲ့သို့သော ဒေသတွင်း နိုင်ငံများအပေါ် အကျပ်ကိုင်မှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပြီး ထိုသို့လုပ်ဆောင်မှု များသည် ပဋိပက္ခဖြစ်မည်ကို ဂရုမစိုက်ဘဲ ရဲတင်းစွာဆောင်ရွက်သည့် နည်းလမ်းကို အသုံးပြုနေခြင်းကြောင့် အောင်မြင်နေသည်ဟု ဆိုရပါသည်။ ထိုသို့ အပျော့/အမာနည်းလမ်းများကို ပေါင်းစပ်အသုံးပြုနေသည့် အခြေအနေတွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယားလက်နက်ကို အသုံးပြု၍ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ပေါင်းစပ်လာနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယားလက်နက် မဖြစ်မနေ အသုံးပြု/မပြုနှင့် ပတ်သက်၍ အငြင်းပွားမှုများရှိနေသော်လည်း ၎င်းအနေဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် တန်းတူ နျူကလီးယားပိုင်ဆိုင်မှုရှိလာစေရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။ ထိုသို့ တရုတ်နိုင်ငံ၏ နျူကလီးယားပါဝါတန်းတူဖြစ်မှု (Nuclear Parity) အကောင်အထည်ပေါ်လာပါက အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့် လက်ရှိအခြေအနေတွင် နေရာတိုင်း၌ အားသာချက်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုနေသည့် နျူကလီးယားအရေးသာမှုကို မဟာဗျူဟာမြောက် အထောက်အပံ့အဖြစ် အသုံးပြုနိုင်တော့မည်မဟုတ်ပါ။ တရုတ်နိုင်ငံသည် နိုင်ငံရေး အရေးသာမှုအတွက် စွန့်စားမှုယူပြီး အန္တရာယ်များသည့် လှုပ်ရှားမှုများကို ရဲရဲတင်းတင်း လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့် ပဋိပက္ခကို ရှောင်ရှားရန်သာ ကြိုးပမ်း နေရပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အမေရိကန်စစ်သင်္ဘော USS Chung-Hoon နှင့် တရုတ် စစ်ရေယာဉ်တို့ ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားတွင် တိုက်မိမည့် အနေအထားထိ ဖြစ်ခဲ့ပြီး တရုတ်ဂျက်လေယာဉ်များအနေဖြင့်လည်း အမေရိကန်ဂျက်လေယာဉ်များရှေ့တွင် အန္တရာယ် ရှိသည့် အနေအထားအထိ ပျံသန်းခဲ့ကြပါသည်။ ထို့ကြောင့် အမေရိကန်နိုင်ငံသည် မှားယွင်းသည့် တွက်ချက်မှုများ မဖြစ်လာစေရန် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ဆက်သွယ်မှုများ လုပ်ဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှ ငြင်းဆိုထားပြီး အန္တရာယ်များသည့် လှုပ်ရှားမှုများကိုသာ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ထို့ပြင် တရုတ်နိုင်ငံသည် မတိုးသာမဆုတ်သာအခြေအနေတွင် ရှိနေသည့် ထိုင်ဝမ်အရေးကိစ္စများတွင် တိကျသည့် အဖြေတစ်ခုထွက်လာစေရန် အန္တရာယ်များသည့် စွန့်စားမှုများ လုပ်ဆောင်ရန် ဆန္ဒရှိနေပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် ထိုင်ဝမ်အစိုးရကို ဖြုတ်ချရန်အတွက် ကနဦးတွင် ဝိုင်းပတ်ပိတ်ဆို့ထားခြင်းကဲ့သို့ မပြင်းထန်သည့် နည်းလမ်းများ အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းကာလ၌ အထက်တွင် ဖော်ပြသကဲ့သို့ ရဲတင်းပြီး ပြင်းထန်သည့်နည်းလမ်းများသို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့ပါသည်။ ထိုသို့ပြောင်းလဲလာခြင်းက ၎င်းအသုံးချနေသည့် ဝိုင်းပတ်ပိတ်ဆို့ခြင်း နည်းလမ်းကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေပါသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအား သိမ်းပိုက် လာမည့် တရုတ်စစ်တပ်ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သော်လည်း ဝိုင်းပတ်ပိတ်ဆို့ထားမှုကို ရေရှည်ကာကွယ်ပေးနိုင်မည်မဟုတ်ပါ။ နောက်ထပ်အရေးကြီးသည့်အချက်မှာ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့အကြား ကွာဟနေသည့် နိုင်ငံရေးဆန္ဒ(Political Will) ဖြစ်ပါသည်။ ထိုင်ဝမ်သည် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရပ်တည်ရေးအတွက် သေရေးရှင်ရေး ဖြစ်သော်လည်း အမေရိကန်နိုင်ငံအတွက်မူ ထိုင်ဝမ်သည် သေရေးရှင်ရေးမဟုတ်ပါ။ ထို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကိစ္စအတွက် နျူကလီးယားလက်နက် အသုံးပြုရန်ဆုံးဖြတ်လာနိုင်သကဲ့သို့ ရဲတင်းကြမ်းတမ်းသည့် စွန့်စားမှုများကိုလည်း ဆောင်ရွက်လိမ့်မည်ဖြစပြီး ထိုင်ဝမ်အပေါ် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်၍ စစ်ပွဲဖြစ်လာနိုင်သည့် အခြေအနေများ ဖြစ်လာအောင် လုပ်ဆောင်လျက် ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ဤသို့သော အခြေအနေတွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယားပါဝါ၌ အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် တန်းတူအခြေအနေရောက်လာမည်ဆိုပါက အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ လက်ရှိဆောင်ရွက်နေမှုများသည် အရေးပါတော့မည်မဟုတ်ပါ။ ဝါရှင်တန်အနေဖြင့် ထိုအခြေအနေကွာဟမှုများကို အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်း အနာဂတ်ပဋိပက္ခများ အတွက် ထည့်သွင်းတွက်ချက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

ဆောင်းပါးတွင် တရုတ်နိုင်ငံအသုံးပြုနေသည့် နိုင်ငံရေးနှင့် စစ်ရေးနည်းလမ်း များကို အသေးစိတ်ဖော်ထုတ်ရေးသားထားပြီး ၎င်းအနေဖြင့် နျူကလီးယားပိုင်ဆိုင်မှုတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် တန်းတူဖြစ်လာမည်ဆိုပါက အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ ဝိုင်းပတ်ပိတ်ဆို့ ဟန့်တားရေးမဟာဗျူဟာသည် အလုပ်ဖြစ်တော့မည်မဟုတ်ဟု ထောက်ပြရေးသား ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ လက်ရှိကမ္ဘာပေါ်၌ နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်မှုအများဆုံးသည်ရုရှားနိုင်ငံ ၅,၉၇၇ ခု ၊ ဒုတိယသည် အမေရိကန်နိုင်ငံ ၅,၄၂၈ ခု ဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် ၃၅၀ ခုဖြင့် တတိယနေရာမှရပ်တည်နေသော်လည်း အရေအတွက်အားဖြင့် အဆပေါင်းများစွာ ကွာဟလျက်ရှိသေးသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။[2]နိုင်ငံတကာသုတေသီ များ၏ ခန့်မှန်းချက်များအရ ၂၀၃၅ ခုနှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်မှုသည် အမေရိကန်နိုင်ငံထက် များပြားလာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု သုံးသပ်ထား သည်ကိုလည်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း ယခုကဲ့သို့ အမေရိကန်နိုင်ငံကို သတိပေးရေးသားသည့် သုတေသနဆောင်းပါးများ ထွက်ပေါ်လာရခြင်းဖြစ်ပါသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ကမ္ဘာ့နံပါတ် ၁ ဖြစ်လာစေရန် ရည်ရွယ်ချက်ထားကြိုးပမ်းနေသော တရုတ်နိုင်ငံအတွက် ပထဝီနိုင်ငံရေးအရအရေးပါသော မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အနာဂတ်တွင် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် ပဋိပက္ခများ၊ ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် တွန်းတိုက်မှုများကို တိုက်ရိုက်မခံရစေရန် ရှောင်ရှား နိုင်မည်ဆိုလျှင်ပင် ထိုအားပြိုင်မှုများ၏ ရိုက်ခတ်မှုများကို မလွဲမသွေရင်ဆိုင်ရမည်သာ ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်းချမှတ်ထားသော စစ်ရေးမဟာဗျူဟာ၊ နည်းဗျူဟာများမှ သင့်လျော်သောနည်းလမ်းများအသုံးပြုပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်း နိုင်ငံရေး ရေချိန်နှင့် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးအပေါ်သုံးသပ်၍ ၎င်းတို့ အကျိုးရှိနိုင်သော နယ်ပယ်များတွင်သာ ဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်ရန် ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံကြီးများနှင့်ဆက်ဆံရေးတွင် မိမိတို့အကျိုးစီးပွားမယုတ်လျော့ရန်၊ သူလည်းအကျိုးရှိ ကိုယ်လည်းအကျိုးရှိ အခြေအနေအတွင်း သာတူညီမျှဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်နိုင်ရန်မှာ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများ၏ ပညာခန်းပင်ဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

Myanmar Aspect

86081623

[1]။ Michael Tkacik,“ Will China Embrace Nuclear Brinkmanship as It Reaches Nuclear Parity?”. The Diplomat. August 5, 2023 [https://thediplomat.com/.../will-china-embrace.../]accessed on August 8, 2023.

[2] “Countries With Nuclear Weapons 2023,” Wisevoter, accessed August 16, 2023, https://wisevoter.com/cou.../countries-with-nuclear-weapons/.