ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်သည့် နောက်ဆုံးအခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဘာတွေသိထားသင့်သလဲ

နိဒါန်း

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ပွဲတွင် Move Forward Party ခေါင်းဆောင် Pita Limjaroenrat ရှုံးနိမ့်ခဲ့မှု၊ ၎င်းပါတီ၏လမ်းစဉ်နှင့် မူဝါဒများကြောင့် ကြုံတွေ့ ရနိုင်သည့် အခက်အခဲများ၊ ပီတာကို မလိုလားသည့်အုပ်စုများဘက်မှ နိုင်ငံရေးအရပါးနပ်စွာဆောင်ရွက်နေမှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး သုံးသပ်ဖော်ပြပေးပါမည်။

ဖော်ပြချက်

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်က ကျင်းပခဲ့သည့် ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ် တင်မြှောက်ပွဲ၌ Move Forward Party ခေါင်းဆောင် Pita Limjaroenrat ၏ ကနဦး ကြိုးပမ်းမှုများတွင် ထိုင်းလွှတ်တော်နှစ်ရပ်စလုံး၏ ထောက်ခံမဲ ထက်ဝက်ကျော် မရရှိ ခဲ့သည့်အတွက် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပါသည်။ Pita သည် မေလ ၁၄ ရက်တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး မိတ်ဖက်ပါတီ ၇ ပါတီနှင့် ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့ခဲ့ရာတွင် အောက်လွှတ်တော်အမတ်နေရာ ၅၀၀ အနက်မှ ၎င်းကိုထောက်ခံသည့် မဲအရေအတွက်ဖြစ်လာမည့် လွှတ်တော်နေရာ ၃၁၂ နေရာကိုရရှိခဲ့ပါသည်။ ၎င်းအနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးထမ်းဆောင်နိုင်ရန်အတွက် လွှတ်တော်အမတ်များဆီမှ အနည်းဆုံး ထောက်ခံမဲ ၃၇၅ မဲလိုအပ်သော်လည်း ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့ ရွေးချယ်ပွဲတွင် ထောက်ခံမဲ ၃၂၄ မဲသာ ရရှိခဲ့ပါသည်။ ရွေးချယ်ပွဲတွင် ဆန္ဒမဲထည့်ဝင်သူ စုစုပေါင်း ၇၀၅ ဦး ရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက်မှ လွှတ်တော်အမတ် ၁၈၂ ဦးသည် Pita ကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း မဲပေးခဲ့ကြပြီး ကြားနေမဲပေးသူ ၁၉၉ ဦးရှိခဲ့ပါသည်။

ဆန္ဒမဲထည့်ဝင်မှုအပြီးတွင် Pita က ရရှိခဲ့သည့် မဲရလဒ်များနှင့် ပတ်သက်၍ လက်ခံနိုင်ကြောင်း၊ အရှုံးပေးသွားမည်မဟုတ်ကြောင်းနှင့် နောက်တစ်ကြိမ်တွင် ဆန္ဒမဲများ ပိုမိုရရှိရန် ဗျူဟာကျကျ အချိန်ပေးဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဆိုပါသည်။ ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးရွေးချယ်ခြင်းအတွက် ဆန္ဒမဲပေးခြင်းကို ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒေသစံတော်ချိန် ၄ နာရီတွင် စတင်ခဲ့ကာ နှစ်နာရီကျော်ကြာမြင့်ခဲ့ပြီး ထိုင်းတော်ဝင်မိသားစုကို အသရေဖျက်မှုမှ ကာကွယ်သည့်ဥပဒေ(Royal Defamation Law)ပြင်ဆင်ခြင်းကို အဓိကထား၍ နာရီပေါင်း များစွာကြာ စကားစစ်ထိုးပွဲ ပြုလုပ်ပြီးနောက်တွင် ဆန္ဒမဲပေးခြင်းအား ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ Pita အနေဖြင့် ထိုကဲ့သို့ Royal Defamation Law ပြင်ဆင်ရန် မူဝါဒချမှတ်ထားခြင်းသည် ဥပဒေကို နိုင်ငံရေးလက်နက်သဖွယ်အသုံးပြုနေခြင်းမှ ကာကွယ်ရန်အတွက်ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Lese-Majeste Law ဟု အသိများသည့် ထိုင်းနိုင်ငံပြစ်မှုဆိုင်ရာဥပဒေ (Criminal Code)၏ ပုဒ်မ ၁၁၂ တွင် ထိုင်းဘုရင်၊ မိဖုရား၊ နန်းမွေဆက်ခံသူ၊ သို့မဟုတ် ဘုရင့်ကိုယ်စား အုပ်ချုပ်သူကို အသရေဖျက်ခြင်း၊ ကဲ့ရဲ့ခြင်း၊ သို့မဟုတ် ခြိမ်းခြောက်ခြင်းပြုလုပ်သူ မည်သူ့ကိုမဆို ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်မှ ၁၅ နှစ်အထိ ချမှတ်နိုင်ပြီး ဆန္ဒမပါဘဲလူသေစေမှု (Involuntary Manslaughter)ပြစ်ဒဏ်နှင့်တူညီနေပါသည်။ ကလေးသူငယ်များ အပါအဝင် ရာနှင့်ချီသော နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ကတည်းက အဆိုပါ ဥပဒေဖြင့် တရားစွဲဆိုထားပါသည်။ Pita ၏ အဆိုအရ ၎င်း၏ပါတီအနေဖြင့် အဆိုပါ ဥပဒေကိုပြုပြင်ပြောင်းလဲမည့့််မူဝါဒအား ပြောင်းလဲသွားမည်မဟုတ်ကြောင်းနှင့် ပြည်သူများကို ပေးထားသည့်ကတိအတိုင်း ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ဆက်လက်၍ ယခုတစ်ကြိမ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်မှု မအောင်မြင်ခဲ့သည့် အတွက်ကြောင့် နောက်ထပ်မဲပေးခြင်းအတွက် အောက်လွှတ်တော်နှင့် အထက် လွှတ်တော်ကို ထပ်မံခေါ်ယူရန် လိုအပ်ကြောင်းနှင့် ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ဆက်လက် ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ပါသည်။ အကယ်၍ ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အငြင်း ပွားမှုများရှိနေပါက အနည်းဆုံး လွှတ်တော်အဖွဲ့ဝင်များ၏ ထက်ဝက်အနည်းဆုံး ၃၇၅ ဦးက အခြားသော လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်မဟုတ်သည့်(Outsider Prime Minister)ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး၏အမည်ကို လွှတ်တော်သို့ တင်သွင်းနိုင်ပါသည်။ ထို့ပြင် ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဆန္ဒမဲပေးခြင်းသည် Pita ၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံရေး ပါတီများနှင့် အတိုက်အခံအင်အားစုများအကြား နိုင်ငံရေးအရ လွှမ်းမိုးနိုင်မှုကို အကဲစမ်းခြင်းဖြစ်သည့်အပြင် စစ်တပ်အား ထိုင်နိုင်ငံရေးမှဖယ်ထုတ်ရန်နှင့် စီးပွားရေး လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုများမှ ဖယ်ရှားနိုင်ရန်အတွက် အားစမ်းခြင်းတစ်ခုလည်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

အချုပ်အားဖြင့် ယခုတစ်ကြိမ်ဆန္ဒမဲပေးခြင်းတွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့မှုသည် Pita အတွက် အကြီးမားဆုံး ထိုးနှက်ချက်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ၎င်းအား ဝန်ကြီးချုပ်အရည်အချင်းနှင့် မညီညွတ်ကြောင်း အဆိုတင်သွင်း၍ ဖြုတ်ချနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းချက်များကလည်း Pita ကို ထောက်ခံသည့်လူအုပ်စုများအား လွှတ်တော်အနီးတွင် စုဝေးဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်စေခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင် Pita အနေဖြင့် ၎င်းပါတီ၏ အစီအစဉ်များကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခြင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံရေးအပေါ် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ စိုးမိုးထားသည့် ရှေးရိုးစွဲ ဝါဒီများ၊ တော်ဝင်မိသားစုအပါအဝင် လူကုံထံအသိုင်းအဝိုင်း(Old-Money Families)ကို ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်စေပြီး ထိုအင်အားစုများမှ Pita ၏ ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းအဖြစ် ရွေးချယ်ခံမှုအား နှောင့်ယှက်ရန် ကြိုးပမ်းလာနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့ ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ပွဲ၏ ရလဒ်များကြောင့် Move Forward Party ခေါင်းဆောင် Pita Limjaroenrat အနေဖြင့် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာရန် အလားအလာကို ပျက်ပြားစေခဲ့ပါသည်။ ထိုင်းလွှတ်တော်ဖွဲ့စည်းပုံတွင် အောက်လွှတ်တော် (Parliament)တွင် ထိုင်ခုံအရေအတွက် ၅၀၀ နှင့် အထက်လွှတ်တော်(Senate)တွင် ၂၅၀ ရှိပြီး လွှတ်တော် ၂ ရပ်ပေါင်း ၇၅၀ တွင် အနည်းဆုံး ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ၃၇၆ ဦးထောက်ခံမဲ ရရှိမှသာ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ Pita ၏ ပါတီသည် ၁၅၁ နေရာသာ ရရှိခဲ့ပြီး မိတ်ဖက် ၇ ပါတီနှင့် ပေါင်းမှသာ ၃၁၂ သာရှိပါသည်။ ထို့ကြောင့် တိုက်ရိုက် ခန့်အပ်သော အထက်လွှတ်တော်မှ ကိုယ်စားလှယ် ၂၅၀ မပါဝင်သည့်တိုင်အောင်ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံရရန်မှာ မလွယ်ကူသေးကြောင်း ထင်ရှားလျက်ရှိပါသည်။

ယခု လက်တွေ့တွင်လည်း Pita အား အတိုက်အခံအင်အားစု၊ သို့မဟုတ် ကြားနေများဘက်မှ ၁၂ မဲသာရရှိခဲ့သောကြောင့် စုစုပေါင်း ၃၂၄ မဲရရှိခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ သို့ရာတွင် အနောက်အုပ်စုမီဒီယာများအနေဖြင့် Pita ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာနိုင်ခြေကို ဖြစ်သင့်သည်ထက် ပိုပိုသာသာဖော်ပြခြင်းဖြင့် နိုင်ငံရေးအရအသာစီးရယူပေးနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ဟု ယူဆနိုင်ပါသည်။

Pita သည် မေလ ၁၄ ရက် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့သော်လည်း ပိုင်ဆိုင်မှုစာရင်းများကို တိတိကျကျမဖော်ပြခဲ့သည့်ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်သို့ တိုင်ကြားမှုများသည် အပြီးသတ်အမိန့်မချရသေးသည့်အတွက်ကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံရသည့်တိုင်အောင် ၎င်းပြစ်မှုများဖြင့် နိုင်ငံရေးမှဖယ်ရှား ခံရပြီး ထောင်ချအပြစ်ပေးနိုင်သည်အထိ ဥပဒေအရသက်ရောက်မှုရှိနေသည်ကိုလည်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် Pita ကို မထောက်ခံသူများဘက်မှလည်း Pita အား ဝန်ကြီးချုပ်မဖြစ်စေရေးနည်းလမ်းများဖြင့် Safe-Site အပြည့်ယူထားသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

ထူးခြားချက်တစ်ခုမှာ Pita ကို မထောက်ခံသည့် ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် အခြားသော နိုင်ငံရေးအင်အားစုများ၏ နိုင်ငံရေးလိမ္မာပါးနပ်မှုဖြစ်ပါသည်။ ယခုလက်ရှိအစိုးရကို ဦးဆောင်နေသည့် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် Prayut Chan-o-cha သည် ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ်သည့် နေ့ရက်မတိုင်မီ ၂ ရက်အလိုတွင် နိုင်ငံရေးမှ အနားယူမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီး ထိုင်းတပ်မတော်မှ ထိပ်ပိုင်းအရာရှိကြီး ၄ ဦးအနေဖြင့် အခြား လုံခြုံရေးတာဝန်များ ရှိနေခြင်းကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ပွဲသို့ တက်ရောက်မည် မဟုတ်ကြောင်း ကြေညာထားခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ပွဲတွင်လည်း အထက် လွှတ်တော်မှ ကိုယ်စားလှယ် ၁၉၉ ဦးမှာ မဲမပေးဘဲနေခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ထိုအချက်သည် လက်ရှိအစိုးရနှင့် ထိုင်းတပ်မတော်အနေဖြင့် Pita ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပါဝင်ပတ်သက်မှုမရှိကြောင်း နိုင်ငံရေးအရ နိုင်ငံတကာသို့ သတင်းစကားပါးခြင်းဖြစ်ပြီး တပ်မတော်ထိပ်ပိုင်းအရာရှိကြီးများအနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ်ပွဲတွင်ရှိမနေခြင်းကြောင့် အခြားနိုင်ငံရေးပြင်ဆင်မှုများ ဆောင်ရွက်နေနိုင်သည် ဟူသောအချက်ကို ပါးနပ်စွာသတင်းစကားပါးခြင်းလည်းဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်ရပါသည်။

ထို့ပြင် Pita ၏ အတိုက်အခံပါတီများဘက်မှ ဝန်ကြီးချုပ်နေရာကို အဆို တင်သွင်းခြင်းမပြုလုပ်သေးဘဲ Pita ၏ နိုင်ငံရေးရလဒ်ကို အခြေအနေစောင့်ကြည့် နေခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်စားလှယ်ကို Pita နှင့် ယှဉ်ပြိုင်စေပြီး Pita ကိုထောက်ခံသူ များနှင့် အနောက်အုပ်စု၏ နိုင်ငံရေးအရထိုးနှက်စရာပစ်မှတ်ဖြစ်လာမည်ကို ရှောင်ရှားခြင်း၊ လွှတ်တော်အတွင်း Pita တစ်ဦးတည်း၏ နိုင်ငံရေးလွှမ်းမိုးမှု မည်မျှရှိသည်ကို တွက်ဆ နိုင်ခြင်း၊ နောက်ထပ်ကျင်းပမည့် ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ပွဲတွင် ၎င်းတို့တင်သွင်းလာမည့် ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းအပေါ် Pita ၏ လွှမ်းမိုးမှုကို လျှော့ချနိုင်ခြင်းစသည့် အကျိုးကျေးဇူး များကို ရရှိနိုင်ပါသည်။ ယခုအခါလာမည့် ၁၉ ရက်နေ့တွင် ထပ်မံကျင်းပမည့် ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ်ပွဲ၌ Pita ၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံရေးအဖွဲ့များအနေဖြင့်လည်း ၎င်းကိုပင် ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းအဖြစ် ထပ်မံတင်သွင်းရန် စဉ်းစားရမည့်အခြေအနေဖြစ်သွားပါသည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် MFP ပါတီအနေဖြင့် ၎င်းတို့ကို ထောက်ခံသူများမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများ၊ ဆူပူအုံကြွမှုများဖန်တီးရန် ပြင်ဆင်နေကြပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာ ဥပဒေများနှင့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ တရားဥပဒေလမ်းကြောင်းများကြောင့် အနိုင်/အရှုံးရလဒ်များ အပြီးသတ်ထွက်ပေါ်လာသည့်အချိန်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများ၊ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုများ ထပ်မံပေါ်ပေါက်လာနိုင်သည်ဟု ယူဆရ ပါသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးသာမက နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး အတွက်ပါ သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံရေးပြောင်းလဲမှု အခြေအနေများနှင့် ထပ်မံ ဆောင်ရွက်မည့် ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ပွဲများမှာ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

Myanmar Aspect

65071823