နိဒါန်း
ထိုင်းနိုင်ငံတွင် Pheu Thai ပါတီမှ Srettha Thavisin ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး ညွန့်ပေါင်းအစိုးရသစ်တစ်ရပ်ဖွဲ့စည်းနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။ Pheu Thai ပါတီသည် ယခင်က MFP ပါတီနှင့် ပူးပေါင်း၍ အစိုးရသစ် တစ်ရပ်ဖွဲ့စည်းရန်ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ စစ်ဘက်လိုလားသည့် နိုင်ငံရေး ပါတီများနှင့်ပူးပေါင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အခြေအနေများနှင့် ပတ်သက်ပြီး သုံးသပ်ဖော်ပြသွားပါမည်။[1]
ဖော်ပြချက်
Pheu Thai ပါတီ၏ ဝန်ကြီးချုပ်လောင်း Srettha Thavisin သည် ဩဂုတ်လ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ပါလီမန်၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၃၀ ဆက်မြောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နှစ်ပေါင်းများစွာ ကွဲပြားလျက်သည့် နိုင်ငံရေး ကွဲပြားမှု အဆုံးသတ်မည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလျက်ရှိပြီး ထိုင်းနိုင်ငံရေးသည် ကဏ္ဍသစ်တစ်ခုသို့ ဝင်ရောက်နေပြီဖြစ်ပါသည်။ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် Pheu Thai ပါတီနှင့် စစ်ဘက်အားလိုလားသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ၎င်းတို့၏တင်းမာမှုများကို အဆုံးသတ်ကာ နားလည်မှုရယူခဲ့ပြီး အဓိကပြိုင်ဘက်ဖြစ်သည့် Move Forward ပါတီ(MFP)အား ပူးပေါင်းရင်ဆိုင်ခဲ့ကြပါသည်။ ယခုအခါ Pheu Thai ပါတီသည် United Thai Nation (UTN) ပါတီနှင့် Palang Pracharath ပါတီ(PPRP) တို့နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ထားပြီး နောက်ထပ်ပါတီ ၈ ခုနှင့် အစိုးရဖွဲ့ရန် ကြိုးပမ်းလျက် ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
UTN ပါတီတွင် ဝန်ကြီးချုပ် Prayut Chan-o-cha ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး PPRP ပါတီတွင် ပါတီခေါင်းဆောင်နှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် Prawit Wongsuwon တို့အား ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် ရွေးချယ်ထားခဲ့ပါသည်။ Rangsit တက္ကသိုလ်မှ နိုင်ငံရေးသိပံ္ပကထိက Wanwichit Boonprong ၏ ပြောကြားချက်အရ ပြည်ပြေးဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်ထရာသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ရွေးချယ်မည့်နေ့၌ ၁၅ နှစ်ကြာ ပြည်ပတွင် တိမ်းရှောင်နေရာမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိလာခြင်း[2]သည် Pheu Thai ပါတီ၊ UTN ပါတီနှင့် PPRP ပါတီတို့အကြား မဟာမိတ်အဖွဲ့များအဖြစ်သို့ ပေါင်းစည်းမည့်အခြေအနေကို ရောက်ရှိစေနိုင်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ ပြိုင်ဘက်ပါတီဖြစ်သည့် MFP ပါတီနှင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုများ ပြုလုပ် သွားနိုင်ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြောင်းလဲလျက်ရှိသော နိုင်ငံရေးအခြေအနေများသည် အဆိုပါ ပါတီ ၃ ခုအား ပေါင်းစည်းစေသည့်အနေထားသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ၎င်းတို့ဖွဲ့စည်းသည့် အစိုးရသစ်အနေဖြင့် ရေရှည်တည်တံ့နိုင်သည့် အလားအလာတွင်ရှိနေပြီး Pheu Thai ပါတီအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒများအား UTN ပါတီနှင့် PPRP ပါတီတို့ လက်ခံမှုရှိစေရေးအတွက် အသစ်ပြင်ဆင် ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ရန်လိုအပ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးအား လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင် ခြယ်လှယ်လျက်ရှိသော "Three Por" ဟုသိကြသည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Prayut ၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Prawit နှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး Anupong Paojinda တို့၏ အခန်းကဏ္ဍသည်လည်း မထင်မရှားသာရှိနေပြီး၎င်းတို့အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအခြေအနေများအား နောက်ကွယ်မှ ကြိုးကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် အနေအထားတွင်ရှိနေကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် မစ္စတာ Srettha အား ထောက်ခံမဲပေးခဲ့သည့် အထက်လွှတ်တော် အမတ်အများစုသည် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Prayut ၏ အနီးကပ်လူများဖြစ်ကြပြီး UTN ပါတီ အတွက် ခွဲဝေပေးမည့် အစိုးရအဖွဲ့နေရာများတွင် အကြီးပိုင်းရာထူးများ ရရှိရန် မျှော်လင့်လျက်ရှိပါသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် ရွေးချယ်ပွဲတွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် တည်ထောင်ခဲ့သည့် Pheu Thai ပါတီသည် အောင်မြင်မှုရှိခဲ့သော်လည်း ၎င်းအနေဖြင့် ပါတီတွင်းရှိ ထောက်ခံသူများ၏ ယုံကြည်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ အခက်အခဲများရင်ဆိုင် ရလျက် ရှိပါသည်။ ပါတီသည် မေလ ၁၄ ရက် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီက UTN နှင့် PPRP ပါတီတို့ကို ရည်ညွှန်း၍ ယင်းပါတီများသည် အလုပ်ဖြစ်မည့်အနေအထားတွင် မရှိဟု ပြောဆိုခဲ့ခြင်းကြောင့် ပြင်းထန်စွာဝေဖန်ခံရလျက်ရှိပါသည်။ Pheu Thai ပါတီ အနေဖြင့် အစိုးရသစ်တစ်ရပ်ဖွဲ့စည်းပြီးပါက ၎င်းအားထောက်ခံသူများ၏ ယုံကြည်မှုအား ပြန်လည်ရရှိအောင် ကြိုးစားလုပ်ဆောင်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
Ubon Ratchathani စီရင်စုမှ Pheu Thai ပါတီအမတ်ဟောင်း Somkid Chueakhong က နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများ အဆုံးသတ်ရန်အတွက် နောက်ဆုံးနိုင်ငံရေး အလှည့်အပြောင်းတွင် Pheu Thai ပါတီနှင့် စစ်ဘက်အား လိုလားသည့် နိုင်ငံရေး ပါတီအင်အားစုများသည် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် အပေးအယူ ပြုလုပ်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ Pheu Thai ပါတီသည် ယခုအချိန်အထိ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်၏ ဩဝါဒညွှန်ကြားချက်များအား လိုက်နာလျက်ရှိခြင်းကြောင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Prayut ထက် ပိုမိုအရေးပါသည်ဟု ယူဆရကြောင်း၊ UTN ပါတီသည် Pheu Thai ပါတီဦးဆောင်သော ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သို့ ဝင်ရောက်ရန် ဦးစွာဖိတ်ကြား ခံခဲ့ရပြီး အစိုးရအဖွဲ့နေရာ ခွဲတမ်းအတွက် PPRP ပါတီနှင့် အကြိတ်အနယ်ဆွေးနွေးပြီး ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့တွင်ပါဝင်လာစေရန် ဆွေးနွေး သိမ်းသွင်း နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Prayut သည် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးဟောင်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Natthapol Nakpanich ကို ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ရန် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပါသည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Prawit က PPRP ပါတီ၏ မဟာဗျူဟာဆိုင်ရာ အကြီးအကဲဖြစ်သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Vit Thephasdin Na Ayutthaya ၊ သို့မဟုတ် ၎င်း၏ ညီဖြစ်သူ အမျိုးသားရဲချုပ်ဟောင်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Patcharawat Wongsuwon တို့ကို ရာထူးရယူစေရေး တိုက်တွန်းလျက်ရှိပါသည်။ တစ်ဖက်တွင်လည်း ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်က ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Prayut အပေါ်တွင်ပိုမိုယုံကြည်မှုရှိသည်ဟု ပြောကြားခဲ့ခြင်းကြောင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ရာထူးသည် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Prayut ၏ အနီးကပ်လူများအတွင်းမှ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အလားလာ ဖြစ်ပြီး နောက်လာမည့်အာဏာသိမ်းမှုကိုတားဆီးရန်ကြိုးပမ်းမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။
တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်
ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်အဖြစ်မဲခွဲဆုံးဖြတ်ရာတွင် မေလရွေးကောက်ပွဲ၌ ဒုတိယမဲအများဆုံး ရခဲ့သည့် Pheu Thai ပါတီမှ Srettha Thavisin သည် ပူးတွဲ ပါလီမန်အစည်းအဝေးတွင် ထောက်ခံမဲ ၄၈၂ မဲရရှိခဲ့ပြီး ကန့်ကွက်မဲ ၁၆၅ မဲ၊ ကြားနေမဲ ၈၁ မဲ၊ ပယ်မဲ ၁၉ မဲ ရရှိခဲ့ခြင်းကြောင့် လိုအပ်သည့် မဲအရေအတွက် ၃၇၄ မဲထက် ကျော်လွန်ရရှိခဲ့ပါသည်။ Srettha သည် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၁၅၂ ဦး၏ ထောက်ခံမဲများ ရရှိခဲ့ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်ရွေးချယ်ခြင်းခံခဲ့ရကာ ၎င်းအား ကန့်ကွက်မဲပေးသူအများစုမှာ Move Forward လွှတ်တော်အမတ်များ ဖြစ်ပါသည်။[3] Pheu Thai ပါတီသည် အစိုးရသစ် တစ်ရပ်ဖွဲ့စည်းနိုင်ရေးအတွက် စစ်တပ်အားလိုလားသည့် နိုင်ငံရေးအဖွဲ့များနှင့် ညှိနှိုင်း ပေါင်းစပ်ကာ သဘောတူညီချက်များ ရယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။
၈။ တစ်ဖက်တွင်လည်း ပြည်ပြေးထိုင်းနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် သည် ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် ဒုတိယအကြိမ်ရွေးချယ်မည့်နေ့တွင် တိုက်ဆိုင်စွာ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။ ၎င်းအနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာခြင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံရေးအခင်းကျင်းများနှင့် သက်ဆိုင်မှုမရှိကြောင်း ငြင်းဆိုထားသော်လည်း သက်ဆင်၏ ဩဇာမကုန်ခန်းသေးသောကြောင့် Pheu Thai ပါတီအား ထောက်ခံမှုပိုမိုများပြားလာသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ Pheu Thai ပါတီ အနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်အဆုံးသတ်ရေး၊ စစ်ဘက်ကြီးစိုးမှုအဆုံးသတ်ရေးကို လိုလားသည့် MFP ပါတီနှင့် ကနဦးတွင် ပူးပေါင်းခဲ့သော်လည်း MFP ပါတီမှ Pita အား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် အမည်စာရင်းတင်သွင်းရာတွင် အောင်မြင်မှုမရှိခဲ့ခြင်းကြောင့် MFP နှင့် လက်တွဲဖြုတ်ကာ ပါတီမဟာမိတ်သစ်များဖွဲ့စည်းပြီး အစိုးရဖွဲ့နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းခဲ့ရာ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
နိုင်ငံရေးဟူသည် ဖြစ်ချင်သည်ထက် ဖြစ်သင့်တာကို ဦးစားပေးရခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ပါတီနိုင်ငံရေးတွင် အမြဲတမ်းရန်သူ အမြဲတမ်းမိတ်ဆွေမရှိခြင်း သဘောတရားမှာ ထိုင်းနိုင်ငံရေးတွင် ထင်ရှားစွာတွေ့မြင်နေရပါသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ထိုင်းနိုင်ငံရေးပါတီခေါင်းဆောင်များနှင့် အစိုးရခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် တိုင်းပြည်နှင့် ပြည်သူ မနစ်နာစေရန် အကောင်းဆုံးလမ်းကို ရွေးချယ်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရပြီး တည်ငြိမ်အောင် ဆက်လက် စွမ်းဆောင်နိုင်ခြင်းရှိဟူသည်မှာ စောင့်ကြည့်သွားရမည့် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာကိစ္စရပ်ဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။
Myanmar Aspect
95082923
[1]။ Aekarach Sattaburuth and Wassana Nanuam,“New Govt Forms, but at What Cost?”. Bangkok Post. 24 August 2023 [https://www.bangkokpost.com/.../new-govt-forms.../]-accessed on 23 August 2023.
[2]။ Sebastian Strangio,“Former Thai PM Thaksin Returns From Self-exile as PM Vote Looms”.The Diplomat. 22 August 2023 [https://thediplomat.com/.../former-thai-pm-thaksin.../]- accessed on 23 August 2023.
[3]။ “Pheu Thai’s Srettha Wins PM Post by Large Majority”.The Nation. 22 August 2023 [https://www. nationthailand.com/ thailand/politics/40030422/]-accessed on 23 August 2023.