နိဒါန်း
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင်း ယဉ်ကျေးမှုသည် နိုင်ငံ့အကျိုးစီးပွားအတွက် များစွာ အထောက်အကူပေးလျက်ရှိပြီး တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အနုပညာနှင့် အစားအသောက်များကိုအသုံးပြု၍ နိုင်ငံ၏ သံတမန်ရေးကို ချဲ့ထွင်နေသည့် နည်းလမ်းများ၊ ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှလည်း တောင်ကိုရီယားနိုင်ငံ၏ နည်းလမ်းများအတိုင်း လုပ်ဆောင် လာမှုများနှင့်ပတ်သက်၍ အချက်များအား သုံးသပ်ဖော်ပြသွားပါမည်။[1]
ဖော်ပြချက်
အရှေ့တောင်အာရှဒေသအတွင်း ပထဝီနိုင်ငံရေးအားပြိုင်မှုများ၊ အထူးသဖြင့် တရုတ်နှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံတို့အကြား ယှဉ်ပြိုင်မှုအရှိန်မြင့်တက်နေစဉ်အတွင်း ထိုင်း နိုင်ငံသည် ၎င်း၏ကြားနေဝါဒကို ဆက်လက်ကျင့်သုံးနိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံရေးအလှည့်အပြောင်း တစ်ခုလုပ်ဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ပါသည်။ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးတွင် Soft Power ကိုတွင်ကျယ်စွာအသုံးပြုနိုင်ခြင်းသည် နိုင်ငံတကာသံတမန်ရေးအတွက် အရေးပါလျက် ရှိပါသည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ Soft Power ကျင့်သုံးမှုအညွှန်းကိန်းများ အရ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဒေသတွင်းနိုင်ငံဖြစ်သည့် စင်ကာပူနိုင်ငံ၏ နောက်တွင် ရောက်နေပြီး ကမ္ဘာ့ထိပ်ဆုံးနိုင်ငံ ၃၀ တွင်ပါဝင်ခြင်းမရှိပါ။ ထို့နောက် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၎င်း၏ Soft Power ကျင့်သုံးမှုကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှတစ်ဆင့် အပြုသဘောဆောင်သည့် နည်းလမ်းများ ကျင့်သုံးလာနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ်ကာလများတွင် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြား လာသည့် ပေါ့ဂီတယဉ်ကျေးမှုသည် ၎င်းနိုင်ငံ၏ Soft Power အတွက် အကျိုး ကျေးဇူးများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပါသည်။ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ပေါ့ဂီတ အဆိုတော်အဖွဲ့ BTS နှင့် နာမည်ကြီးရုပ်ရှင် Parasite သည် နိုင်ငံတကာတွင် နာမည်ကျော်ကြားလျက် ရှိပြီး ကိုရီးယားယဉ်ကျေးမှုကို လွှမ်းမိုးနိုင်သည့်အပြင် ၎င်းတို့၏ Soft Power ကို အကျိုးဖြစ်စေသည်အထိ လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ လွှမ်းမိုးနိုင်ခြင်းသည် ကံကောင်းထောက်မစွာဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းမဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံရေးအမြော်အမြင်ဖြင့် အသေးစိတ်ကျကျ စီစဉ်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကိုရီးယားTV ရှိုးများ၊ ရုပ်ရှင်များ၊ ဂီတအနုပညာများသည် တရုတ်နှင့် ဂျပန်နိုင်ငံတို့ကဲ့သို့ အခြားအာရှနိုင်ငံများ အကြားတွင် ထင်ပေါ်လာခဲ့ပြီး Korean Wave (Hallyu)ဟူ၍ပင် တင်စားခေါ်ဝေါ် လာခဲ့ကြပါသည်။ ထို့ပြင် ၂၀၀၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းကာလများတွင် ကိုရီးယား Samsung အီလက်ထရောနစ်ကုမ္ပဏီ၏ ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းများ နိုင်ငံအနှံ့တိုးချဲ့ရောင်းချနိုင်ခြင်း၊ ကမ္ဘာအနှံ့ အင်တာနက် တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုလာနိုင်ခြင်း၊YouTube Website တွင်ကျယ် လာခြင်းတို့သည် ကိုရီးယား K-pop နှင့် ကမ္ဘာ့လူထုပရိသတ်များအကြား ပေါင်းကူး တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသမ္မတဟောင်း Kim Young-sam လက်ထက် ၁၉၉၃-၁၉၉၈ခုနှစ်မှစ၍ လက်ရှိသမ္မတ Yoon Seok-yeol အထိ ကိုရီးယားနိုင်ငံအစိုးရများ အားလုံးသည် ကိုရီးယားယဉ်ကျေးမှုချဲ့ထွင်ခြင်းကို နိုင်ငံရေးမဟာဗျူဟာအဖြစ် အသုံးပြု ခဲ့ပြီး ယဉ်ကျေးမှုမှတစ်ဆင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို တစ်ပြိုင်တည်းအောင်မြင်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ရန် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါသည်။ ကနဦးတွင် အဆိုပါမဟာဗျူဟာကို ကိုရီးယားယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနမှ ဦးစီးဆောင်ရွက်လျက်ရှိခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်း ကာလများတွင် အခြားဝန်ကြီးဌာနများနှင့်အတူ ပေါင်းစည်းဆောင်ရွက်လာခဲ့ပြီး နယ်စပ် ဖြတ်ကျော်ယဉ်ကျေးမှုဖလှယ်ရေးမှတစ်ဆင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ကိုရီးယားယဉ်ကျေးမှုကို လွှမ်းမိုးနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ပါသည်။ ကိုရီးယားနိုင်ငံအစိုးရ၏ ကြိုးပမ်းမှုများသည် ကိုရီးယားနိုင်ငံပုံရိပ်နှင့် လွှမ်းမိုးမှုကိုသာ သက်ရောက်နိုင်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင်ကောင်းမွန်သည့် ကိုရီးယားအမျိုးသားရေးပြရုပ်ကို ထင်ဟပ်စေနိုင်မည်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ကိုရီးယားပေါ့ဂီတယဉ်ကျေးမှုနှင့် ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုအနုအပညာများ တိုးချဲ့ခြင်းအပြင် Kimchi Diplomacy ဟု အမည်တွင်သည့် ကိုရီးယားအစားအစာများ၊ ချက်ပြုတ်မှု ပုံစံများ လွှမ်းမိုးနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုနှင့် ကိုရီးယားဘာသာစကားများကိုပါ ချဲ့ထွင်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြပါသည်။ ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် နိုင်ငံတကာရှုထောင့်နှင့် သံတမန်ရေး ချဉ်းကပ်မှုများအတွက် နိုင်ငံကို ပုံစံသွင်းဖော်ပြနေခြင်းဖြစ်ပြီး ကိုရီးယားယဉ်ကျေးမှု လွှမ်းမိုးနိုင်ခြင်းသည် Soft Power အယူအဆအတွက် စံနမူကောင်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
ထို့ကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အောင်မြင်နေသည့် သံတမန်ရေးနည်းလမ်းများအတိုင်း ကျင့်သုံးနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် မသေချာမရေရာသည့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးများအကြားတွင် ၎င်း၏ ယဉ်ကျေးမှု မူဝါဒများမှတစ်ဆင့် Soft Power ကို တိုးချဲ့အသုံးပြုနိုင်ရန် စီစဉ်လျက်ရှိပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ Kimchi Diplomacy ကဲ့သို့ နိုင်ငံ့အစားအစာကို မြှင့်တင်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတကာသို့ထိုးဖောက်သော သံခင်းတမန်ခင်း(Gastro-diplomacy)ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် မှစတင်၍ အသုံးပြုလာခဲ့ပါသည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ထိုင်းစားသောက်ဆိုင်များ ဖွင့်လှစ်၍ အစားအသောက်နှင့် အဖျော်ယမကာလုပ်ငန်းမှတစ်ဆင့် စီးပွားရေး အခွင့် အလမ်းများ တိုးချဲ့လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး LGBTQ အခွင့်အရေးကို ဦးစားပေးလာကာ လိင်တူကြိုက်နှစ်သက်မှု ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကား(BL)များကို နိုင်ငံတကာသို့ ပြသခြင်းဖြင့် Soft Power ကို တိုးချဲ့လာခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါ BL ဇာတ်ကားများသည် အရှေ့တောင်အာရှဒေသများအပြင် နိုင်ငံတကာတွင် ထင်ပေါ်လာခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် အာရှနိုင်ငံများအကြား ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုစံနှုန်း ဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုများဖြစ်ပွားလျက်ရှိကြပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရသည် BL ရုပ်ရှင်များကိုအသုံးချ၍ နိုင်ငံအတွင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ တိုးချဲ့လျက်ရှိပြီး အနောက်နိုင်ငံအဖွဲ့အစည်းများအကြားတွင် LGBTQ အခွင့်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ပြောဆိုဆွေးနွေးနေကြချိန်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် ၎င်းအခွင့်အရေးများအား တရားဝင်လက်ခံခဲ့ကြောင် ဖော်ပြထားပါသည်။
ထို့နောက် ထိုင်းနိုင်ငံသည် မွေထိုင်း(ထိုင်းလက်ဝှေ့)ကို နိုင်ငံတကာသို့ ချပြ ခဲ့ပြီး ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ၊ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများဖြင့် ပေါင်းစပ်၍ နိုင်ငံ၏ပုံရိပ်ကို ဖော်ပြလျက်ရှိပါသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရ၊ ကုမ္ပဏီများ၊ ပြည်သူလူထုများနှင့် ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းရှင်များ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံကဲ့သို့ ထိုင်းနိုင်ငံယဉ်ကျေးမှုကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလွှမ်းမိုးရန် အလားအလာကောင်းများရှိနေပါသည်။ ထိုင်းအစားအစာများနှင့် BL ရုပ်ရှင်ကားများသည် ထိုင်းယဉ်ကျေးမှုချဲ့ထွင်ရေးအတွက် အပြုသဘောဆောင်နေပြီး အဆိုပါ အခွင့်အလမ်းများအတွက် ထိုင်းအစိုးရက ရင်းနှီး မြှုပ်နှံသွားနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်
အသုံးချတက်ပါက အနုပညာလုပ်ငန်းများသည်လည်း နိုင်ငံရေးနှင့် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးအတွက် အရေးပါသည့် Soft Power ဖြစ်လာနိုင်ပြီး အစိုးရများအနေဖြင့် အမြော်အမြင်ရှိရှိ မဟာဗျူဟာချမှတ်၍ ဆောင်ရွက်ပါက ပိုမို ထိရောက်မှုရှိပါသည်။ နိုင်ငံရေး အယူအဆများတွင် Soft Power သည် လူတစ်ယောက်၏ စိတ်၊ အတွေးအခေါ်နှင့် အမြင်ကို အပျော့ဆွဲနည်းလမ်းဖြင့်သာ ဖမ်းယူပုံဖော်ရန် ကြိုးပမ်းခြင်းပင်ဖြစ်ပြီး မိမိ အလိုရှိသည်ကို အင်အားသုံးအတင်းအကျပ်လုပ်ဆောင်ရန် မလိုအပ်ဘဲ လိုလိုလားလား လိုက်ပါလုပ်ဆောင်စေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ယခုအခါ Soft Power နည်းလမ်းအား ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီးများက ထိရောက်စွာအသုံးချနေသကဲ့သို့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသည့် နိုင်ငံများကလည်း တွင်ကျယ်စွာ အသုံးချနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်လာကြပါသည်။ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် ၎င်းတို့၏ အောင်မြင် လာသည့် တီဗီရှိုး၊ ရုပ်ရှင်၊ ဂီတ၊ အစားအစာနှင့် ဖက်ရှင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနုပညာများကို အသုံးချ၍ ၎င်း၏ ခေတ်ပေါ်ယဉ်ကျေးမှု၊ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုများအား ချဲ့ထွင်အသုံးပြု လာခဲ့ကြပါသည်။
ထိုအချိန်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည်လည်း တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံကဲ့သို့ ၎င်း၏ ယဉ်ကျေးမှုများနှင့်ပေါင်းစပ်၍ ထိုးဖောက်ရန်ကြိုးစားလာပြီး ၎င်းနိုင်ငံ၏ မျက်နှာဖုံးအက၊ ထိုင်းရိုးရာအနှိပ်ပညာ၊ နိုရာပြဇာတ်အကတို့ကို ကုလသမဂ္ဂ ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့(UNESCO)မှ ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်စာရင်း သွင်းခဲ့ကြပါသည်။ ထို့နောက် မွေထိုင်း၊ ဖိတခွန်နှင့် သရက်ကောက်ညှင်းအစားအစာများ၊ ဖိတခွန်အကများကို အမွေအနှစ်အဖြစ် စာရင်းတင်သွင်းနိုင်ရန် စီစဉ်လျက်ရှိရာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင်လည်း ဆုန်ခရန်သင်္ကြန်ကို ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၄ ခုမြောက် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်အဖြစ် သတ်မှတ်ရန် ပဏာမစာရင်းသွင်းခံခဲ့ရ ပါသည်။[2] အဆိုပါကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်၍လည်း သင်္ကြန်ပွဲယဉ်ကျေးမှုရှိကြသည့် မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် နိုင်ငံများက ကန့်ကွက်မှုများလည်း ရှိနေပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံကျင့်သုံးနေသည့် LGBTQ ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကျင့်ဝတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ အငြင်းပွားမှုများလည်းရှိနေပြီး နည်းလမ်းရွေးချယ်မှု၏ အကောင်း/အဆိုးကို သက်ဆိုင်ရာ လူ့အဖွဲ့အစည်းမှ ရေရှည်ခံစားရမည်ဖြစ်ပါသည်။
အခြားတစ်ဖက်မှ ဆိုရပါသော် မိမိတို့ သက်ဆိုင်ရာလူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ကိုယ်ပိုင်စရိုက်လက္ခဏာများ၊ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များကို ထိန်းသိမ်းခြင်းဆိုသည်မှာ အခြားလူ့အဖွဲ့အစည်းများမှ အပြုသဘောမှ လက်ခံလာအောင် စည်းရုံးနေရခြင်းကိုဆိုလိုပါသည်။ ထိန်းသိမ်းသည်ဟု ဆိုခြင်းသည် သေတ္တာထဲသော့ခတ်သိမ်းထားခြင်းနှင့် မိမိလူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းတွင်ပင် ထိန်းသိမ်းပြနေခြင်းကို မဆိုလိုပါ။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့၏ ကိုယ်ပိုင်စရိုက်လက္ခဏာများအား Soft Power အဖြစ်ပြောင်းလဲကာ ဘက်ပေါင်းစုံနဲ့ အသုံးပြုတတ်ခြင်းသည် သက်ဆိုင်ရာ လူ့အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဦးဆောင်သူများ၏ ပညာခန်းဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။
Myanmar Aspect
96083023
[1]။ Tim Hildebrandt,“What the ‘Korean Wave’ Can Teach Thailand About Soft Power”. The Diplomat. August 23, 2023 [https://thediplomat.com/.../what-the-korean.../]-accessed on August 24, 2023.
[2]။ MONGKOL BANGPRAPA,“ Unesco to consider Songkran's status”. Bangkok Post. January 29, 2023 [https://www.bangkokpost.com/.../unesco-to-consider... on August 24, 2023.