နိဒါန်း
ထိုင်းနိုင်ငံမှ စစ်တပ်မလိုလားသည့်နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ထိုင်းတပ်မတော်၏ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးကွပ်ကဲမှုအဖွဲ့(ISOC)အား ဖျက်သိမ်းပေးရန် တောင်းဆိုမှုများ၊ လိုလားချက်များရှိခဲ့သော်လည်း ယခုထိုင်းနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် Srettha Thavisin ဦးဆောင်သည့် အစိုးရလက်ထက်တွင် ထိုသို့ဖျက်သိမ်းရန်မဖြစ်နိုင်သေးသည့် ကိစ္စရပ်အား သုံးသပ်ဖော်ပြသွားပါမည်။[1]
ဖော်ပြချက်
ထိုင်းနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် Srettha Thavisin သည် ဘန်ကောက်မြို့ Ruedi နန်းတော်ရှိ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးကွပ်ကဲမှုအဖွဲ့ (Internal Security Operations Command -ISOC)သို့ နိုဝင်ဘာလပထမပတ်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်သွားရောက်ခဲ့ပါသည်။ Srettha သည် ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့်အပြင် ISOC အဖွဲ့၏ ဒါရိုက်တာ အဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်များကတည်းက စတင်ဖွဲ့စည်း ခဲ့သော ISOC အဖွဲ့ကို ကွန်မြူနစ်ခြိမ်းခြောက်နိုင်မှုအလားအလာများကို စောင့်ကြည့်ရန်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် ထိုင်းစစ်တပ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုအား တိုးမြှင့်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထိုင်း လွှတ်တော်ရှိ Pheu Thai ပါတီ၏ အကြီးအကဲ Adisorn Piengkes က ထိုင်းပြည်သူများအား အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်ခွင့်များ ပိုမိုပေးအပ်နိုင်ရန်အတွက် ISOC အဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းရန် ၎င်း၏ X ဆိုရှယ် အကောင့်တွင် ရေးသားခဲ့ဖူးပါသည်။
၃။ ဝန်ကြီးချုပ် Srettha Thavisin ဦးဆောင်သော အစိုးရအဖွဲ့သည် ISOC အဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းရန် လတ်တလောတွင် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သော်လည်း အချို့က Adisorn Piengkes ၏ အမြင်သည် မှန်ကန်သည်ဟု ယူဆကြပြီး အတိုက်အခံ Move Forward Party (MFP)ကလည်း ထောက်ခံခဲ့ပါသည်။ ဇူလိုင်လအတွင်းက ထိုင်းလွှတ်တော်၌ ISOC အဖွဲ့၏ အနာဂတ်ကို အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပေါ်စေမည့် ဥပဒေ ပြုရေးဆိုင်ရာ အဆိုတစ်ခုကိုတင်သွင်းခဲ့ပြီး စစ်တပ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန်နှင့် စီးပွားရေးဈေးကွက်လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုများကို ဟန့်တားရန် ရည်ရွယ်သည့် ဥပဒေကြမ်း ခုနှစ်ခုအနက်မှတစ်ခုတွင် ISOC အဖွဲ့နှင့် အဓိကပတ်သက်နေပါသည်။ MFP ပါတီသည် ၂၀၀၈ ခုနှစ် ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးဥပဒေ(2008 Internal Security Act)ကို ပြင်ဆင်ရန်နှင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် စစ်အာဏာရှင်များ၏ အမျိုးသားတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကောင်စီ(National Council for Peace and Order)မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သော အမိန့်များအားလုံးကို ဖျက်သိမ်းရန်အဆိုတစ်ရပ်အား တင်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။
Adisorn Piengkes နှင့် MFP ပါတီတို့၏သဘောထားမှာ ISOC အဖွဲ့အနေဖြင့် ထိုင်းလူမျိုးများ ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာခံစားခဲ့ရသည့် ထိုင်းစစ်အစိုးရ၏ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှု၊ နိုင်ငံတော်အကြမ်းဖက်မှုနှင့် သွေးမြေကျမှုကဲ့သို့သော သမိုင်းကြောင်းများနှင့် တိုက်ရိုက် ပတ်သက်နေပါသည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်အလယ်ပိုင်းကာလများတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ဘက်ရှိ ကွန်မြူနစ်များ၏ခြိမ်းခြောက်မှုကို တိုက်ဖျက်ရန် ISOC အဖွဲ့နှင့် လက်တွဲလုပ်ဆောင်ခဲ့ပါသည်။ ကွန်မြူနစ်လှုပ်ရှားမှု အလားအလာများနှင့် ပတ်သက်၍ ISOC အဖွဲ့သည် ထိုင်းနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ဒေသရှိ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများ၊ လယ်သမားများနှင့် အလုပ်သမားများ၏ လှုပ်ရှားမှုများကို စောင့်ကြည့်မှုပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း ISOC အဖွဲ့သည် Red Gaurs နှင့် Nawapon တို့ကဲ့သို့ နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသည့် ဘုရင်စနစ် လိုလားသောအဖွဲ့အစည်းများကို ငွေကြေး ထောက်ပံ့ခဲ့ပါသည်။ ၎င်းအဖွဲ့များသည် ကျောင်းသားများ၏ အကြမ်းဖက်မှုကို နှိမ်နင်းရေးနှင့် ဥပဒေပြုရေးတို့တွင် အဓိကကျသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်ခဲ့ပြီး ၁၉၇၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် Thammasat တက္ကသိုလ်၌ ကျောင်းသားများအား အစုလိုက်၊ အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ISOC အဖွဲ့သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ Deep South ပဋိပက္ခအတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လုပ်ဆောင်နေသည့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ၊ ပညာရှင်များနှင့် နိုင်ငံရေးသမားများအား တိုက်ခိုက်သည့် ဆိုက်ဘာစစ်ပွဲတွင် ပါဝင် ဆင်နွှဲခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခံခဲ့ရမှုအား ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး သတင်းအတု/သတင်းအမှားများ ပျံ့နှံ့မှုကို တန်ပြန်ရန် သတင်းအချက်အလက်စစ်ဆင်ရေးကိုသာ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းဖြစ်သည့် ပရာယွတ်ချန်အိုချာ၏ တိုက်ရိုက်ကြီးကြပ်မှု အောက်တွင် ISOC အဖွဲ့သည် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ၊ ပညာရှင်များနှင့် နိုင်ငံရေး သမားများကို ဝေဖန်သည့် သတင်းများလွှင့်တင်နေသော အွန်လိုင်းဘလော့ဂ်တစ်ခုအား ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု အတိုက်အခံအဖွဲ့များမှ ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ISOC အဖွဲ့က ၎င်းဘလော့ဂ် ဖွဲ့စည်းရခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ “သတင်းအတု/ သတင်းအမှားများ”ကို တိုက်ဖျက်ရန် ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏လုပ်ဆောင်ချက်များသည် တရားမျှတမှုရှိသည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
ထိုင်းလွှတ်တော်တွင် ISOC အဖွဲ့အား ဟန့်တားရန် ပထမဆုံး တရားဝင် ကြိုးပမ်းမှုကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ ထိုအချိန်က Future Forward ပါတီ(ယခု MFP ပါတီ)သည် ISOC အဖွဲ့အား အစိုးရကို လိမ်လည် နေသည်ဟု လူသိရှင်ကြားစွပ်စွဲ၍ ၎င်း၏ရန်ပုံငွေအား ဖြတ်တောက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ပါသည်။ Future Forward ပါတီနှင့် ထိုင်းသတင်းအချို့က ISOC အဖွဲ့သည် တောင်ပိုင်းရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များနှင့် မွတ်ဆလင်များအကြား အမုန်းပွားစေရန် ထိုင်းအမျိုးသား လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ Angkhana Neelapaijit နှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲကာလအတွင်း လူငယ် များသည် ထိုင်းစစ်တပ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလှုပ်ရှားမှုတွင် တက်ကြွစွာပါဝင်ခဲ့ကြပြီး MFP ပါတီခေါင်းဆောင် Pita Limjaroenrat က တိုင်းပြည်ကို စစ်အုပ်ချုပ်မှုမှ လွတ်ကင်းအောင် ပြုလုပ်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပါသည်။
သို့သော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို အခြေခံ ထားသည့် ချို့ယွင်းချက်ရှိသော ရွေးကောက်ပွဲစနစ်၊ စစ်တပ်ကို လိုလားသည့် နိုင်ငံရေး ပါတီများ၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ကာ အာဏာရလာသော Pheu Thai ပါတီမှ Srettha သည် ၎င်းညွန့်ပေါင်းအစိုးရ တည်မြဲရေးအတွက် စစ်တပ်ကို လိုလားသည့် အဖွဲ့များနှင့် အပေးအယူ ပြုလုပ်မည်သာဖြစ်သည်ဟု Thai Enquirer သတင်းဌာနမှ ဝေဖန်ခဲ့ပါသည်။ ထိုဝေဖန်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ Srettha က ၎င်း၏ အစိုးရသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုကြာ နိုင်ငံရေးအယူဝါဒဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခ များဖြင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရခြင်းကြောင့် ၎င်းအနေဖြင့် အဆင့်ဆင့်ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုကိုသာ လိုလားသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည် (တော်လှန်ရေးဆန်ဆန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်းကိုမလိုလားဟုဆိုလို)။ ၎င်း၏အစိုးရအနေဖြင့် ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုများ လုပ်ဆောင်မည်မဟုတ်ဘဲ နှစ်ဦးနှစ်ဖက်အမြင်များ သဟဇာတဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်ကာ ပြည်သူအကျိုးအတွက်ရှေးရှု၍ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲများမှတစ်ဆင့် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ထိန်းသိမ်းရန်သာ လိုလားကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
အတိုက်အခံ MFP ပါတီမှ တင်သွင်းသည့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အကြံပြုချက်များ သည်လည်း Pheu Thai အစိုးရသစ်အပေါ်တွင် သြဇာညောင်းခြင်းမရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ Pheu Thai အစိုးရသစ်အနေဖြင့် တည်ငြိမ်သော ညွန့်ပေါင်းအစိုးရကို ထိန်းထားနိုင်စေရန် အတွက် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုများနှင့် ပဋိပက္ခများကို ရှောင်ရှားရမည် ဖြစ်ပါသည်။ United Thai Nation ပါတီ၏ လက်ထောက်ခေါင်းဆောင်နှင့် ယခင်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ပရာယွတ်၏ရုံးမှ တွဲဖက်ဝန်ကြီးဟောင်း Thanakorn သည် ISOC အဖွဲ့ ဖျက်သိမ်းရေး အယူအဆကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဆန့်ကျင်ခဲ့ပြီး ISOC အဖွဲ့သည် ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးကို ကာကွယ်ရန်နှင့် နိုင်ငံဖြတ်ကျော်မှုခင်းများ တားဆီးရေးတွင် အဓိကကျသော အခန်း ကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ကွန်ဆာဗေးတစ်အဖွဲ့ဝင် Thanakorn သည် ဇူလိုင်လတွင် Pita အား ဝန်ကြီးချုပ်မဖြစ်စေရန် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သူ တစ်ဦးဖြစ်ပါသည်။
ထို့ကြောင့် ISOC အဖွဲ့ကိုဖျက်သိမ်းရန် ရည်ရွယ်သောမည်သည့်ကြိုးပမ်းမှုမဆိုလွှတ်တော်တွင် အောင်မြင်လာနိုင်ဖွယ်မရှိဘဲ MFP ပါတီအမတ် Romadon Panjor က ISOC အဖွဲ့အား ပစ်မှတ်ထားသည့် ဥပဒေမူကြမ်းကို အဆိုပြုသောအခါတွင် လွှတ်တော်အမတ်အများစုထံမှ ထောက်ခံမှုမရခဲ့ခြင်းကို တွေ့ရပါသည်။ ဆိုရှယ်မီဒီယာ X တွင် Srettha က ၎င်းသည် စစ်တပ်ကို ကျေနပ်စေရန် လုပ်ဆောင်နေခြင်းမဟုတ်ဘဲ ပြည်သူများ၏ အကျိုးစီးပွားကိုသာ ရှေးရှုဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ISOC အဖွဲ့ အနေဖြင့်လည်း လုံခြုံရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကိုသာမက ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများကိုလည်း အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်ရမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် လက်ရှိအုပ်ချုပ်နေသော ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ ဦးဆောင်နေသည့်ကာလပတ်လုံး ISOC အဖွဲ့အား ဖျက်သိမ်းနိုင်မည် မဟုတ်ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။
တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်
၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ Internal Security Operations Command (ISOC)အဖွဲ့သည် ထိုင်းဘုရင့်တပ်မတော်၏ နိုင်ငံရေးလက်ရုံးအဖွဲ့ဖြစ်ပြီး ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်မှ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း ထိုင်းအစိုးရအား ဆန့်ကျင်သည့် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများအား အဓိကနှိမ်နင်းသည့် တပ်ဖွဲ့တစ်ခုအဖြစ် လူသိများခဲ့ပါသည်။ ၎င်းအဖွဲ့ကို ကွန်မြူနစ်နှိမ်နင်းရေးစစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှု(Communist Suppression Operations Command-CSOC)အဖြစ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အကူအညီဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်း ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ရေးစစ်ဆင်ရေးများကို ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် ထိုင်းစစ်တပ် အာဏာ သိမ်းပြီးနောက် ISOC အဖွဲ့ကို ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးတာဝန်ယူသည့် အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ပြန်လည်အသက်သွင်းခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှုများ၊ ဘုရင်စနစ်ကို ကာကွယ်ရန်၊ စည်းလုံးညီညွတ်မှုမြှင့်တင်ရန်နှင့် အများပြည်သူကို ထိခိုက်မှုမှ ကာကွယ်ရန် ရည်ရွယ်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်ချန်အိုချာက ဒါရိုက်တာအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါသည်။[2]
ယခုအခါ Pheu Thai ပါတီမှ အမတ်တချို့နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ အတိုက်အခံနိုင်ငံရေး ပါတီများအနေဖြင့် ISOC အဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများ ဆောင်ရွက်လာကြ သော်လည်း ဝန်ကြီးချုပ် Srettha အနေဖြင့် စစ်တပ်နှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့မည့် ကိစ္စရပ် များကို အတတ်နိုင်ဆုံးရှောင်ရှားပြီး ပြည်သူများ၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကိုသာ အထူးရှေးရှုဆောင်ရွက်နေကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း အတိုက်အခံပါတီများဘက်မှ ၎င်းအားမကျေနပ်သည့် သဘောထားများကို ဖော်ပြ လာကြပြီး ယခုကဲ့သို့သော ဆောင်းပါးထွက်ပေါ်လာရခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်သော ထိုင်းနိုင်ငံတွင်လည်း ထိုင်းတပ်မတော်၏ နိုင်ငံရေးတွင် တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်ခဲ့ရမှုများ၊ အာဏာသိမ်းမှုများ အကြိမ်ပေါင်း ၂၂ ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့ရာတွင် ၁၃ ကြိမ်အောင်မြင်ခဲ့ပြီး ၉ ကြိမ်မှာ မအောင်မြင်ခဲ့သည့် အာဏာ သိမ်းမှုများဖြစ်ခဲ့ပါသည်။[3]ထိုသို့ ထိုင်းတပ်မတော်၏ နိုင်ငံရေးတွင် နက်ရှိုင်းစွာ ပတ်သက်ဆက်နွှယ်မှုများရှိနေသကဲ့သို့ ထိုအခြေအနေကို မလိုလားသည့် နိုင်ငံရေး ပါတီများနှင့် လူငယ်မျိုးဆက်သစ်များ၏ အတိုက်အခံပြုမှုများနှင့်လည်း ရင်ဆိုင်ရလျက် ရှိပါသည်။ သို့သော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် ထိုင်းတပ်မတော်အပေါ် သဘောထား ပြင်းထန်လွန်းသည့် Move Forward Party မှ Pita ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်မလာစေရန် တားဆီးနိုင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားမည့်အရေးမှ အကောင်းဆုံး ရှောင်ရှား နိုင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။
ယခုဝန်ကြီးချုပ် Srettha အနေဖြင့်လည်း ပြည်တွင်းစည်းလုံး ညီညွတ်ရေး ပျက်ပြားစေပြီး ထိုင်းစစ်တပ်အား မလိုအပ်ဘဲ အတိုက်အခံလုပ်ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခြင်း၊ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအတွင်း တည်ငြိမ်မှုပျက်ပြားစေနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် ISOC ဖျက်သိမ်းရေးအား အတတ်နိုင်ဆုံးရှောင်ရှားနေသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ပဋိပက္ခဟူသည် လူသားများ၏ မွေးရာပါ သဘောတရားတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ သို့သော်လည်း နိုင်ငံရေးဟူသည်မှာ ဖြစ်ချင်သည်ထက်၊ လက်တွေ့တွင်ဖြစ်နိုင်သည့် ဖြစ်သင့် ဖြစ်ထိုက်သည့် တိုင်းပြည်နှင့် ပြည်သူမနာစေသောလမ်းကြောင်းကိုသာ ရွေးချယ်ရခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့ သဘောထားကြီးပြီး ပညာရှိသည့် နိုင်ငံရေးယဉ်ကျေးမှုကို မတည်ဆောက်နိုင်သည့် လူ့အဖွဲ့အစည်းများတွင် ပဋိပက္ခများကြာရှည်မည်ဖြစ်ပြီး အဆိုးကျော့သံသရာထဲမှ ရုံးထွက်နိုင်ရန် ခက်ခဲမည်သာဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။
Myanmar Aspect
152111623
[1]။ Mark S. Cogan,“ISOC Once Again Puts Thailand’s Government Between the People and the Military”. The Diplomat. 9 November 2023, [/https://thediplomat.com/.../isoc-once-again.../]-accessed
[2]။ “Internal Security Operations Command - ISOC”. Global Security. [/https://www. globalsecurity. org/ intell//world/thailand/isoc.htm/]
[3]။ Kornelius Purba,“Thailand: A country of military coups, but stable and prosperous”. The Jakarta Post. 25 March 2023, [/https://www.thejakartapost.com/.../thailand-a.../]