နိဒါန်း
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း Thaksin Shinawatra ၏ အိမ်အပြန်ခရီးက ထိုင်းနိုင်ငံအရေးကို သက်ရောက်မှုများဖြစ်လာနိုင်သည့် ကိစ္စရပ်များကို သုံးသပ်ဖော်ပြထားသွားပါမည်။[1]
ဖော်ပြချက်
မိမိဆန္ဒအလျောက် ၁၅ နှစ်ကြာ နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း Thaksin Shinawatra သည် ဩဂုတ်လ ၁၀ ရက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိမည်ဖြစ်သည်ဟု ၎င်း၏ သမီးဖြစ်သူ Paetongtarn Shinawatra က လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာမှတစ်ဆင့် ကြေညာခဲ့ပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မေလက ကျင်းပ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်များကြောင့် နိုင်ငံအတွင်း၌ နိုင်ငံရေးလိပ်ခဲတည်းလည်း အခြေအနေများဖြင့် ကြုံတွေ့နေရချိန်တွင် အဆိုပါကြေညာချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါရွေးကောက်ပွဲတွင် Move Forward Party – MFP မှ အနိုင်ရရှိ ခဲ့သော်လည်း လွှတ်တော်အတွင်းရှိ အတိုက်အခံများကြောင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် တားမြစ်ခံခဲ့ရကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
မဲအရေအတွက်များစွာဖြင့် နှစ်ကြိမ်တိုင် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသော Thaksin သည် ၂၀၀၆ ခုနှစ် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အာဏာသိမ်းဖြစ်စဉ်အတွင်း ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရပြီး ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံရေးအဂတိလိုက်စားမှုများဖြင့် ထောင်ကျခံရခြင်းကို ရှောင်ရှား နိုင်ရန် ထိုင်းနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းအနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာခဲ့သည့် အချိန်ကတည်းက ယနေ့အချိန်အထိ နိုင်ငံတွင်းသို့ပြန်လာရန် ကတိပြုခဲ့သော်လည်း ပြန်လာခဲ့ခြင်းမရှိသေးပေ။ သို့သော်လည်း Thaksin ၏ အိမ်အပြန်ခရီးသည် ယခုတစ်ကြိမ်တွင် အမှန်တကယ်ဖြစ်လာနိုင်သည့် အကြောင်းအရာများစွာရှိနေပါသည်။ လာမည့် ဩဂုတ်လ ၄ ရက်နေ့တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ပွဲကို တတိယအကြိမ်ပြုလုပ်မည် ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ပါတီဖြစ်သည့် Pheu Thai Party (PTP)မှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းသည် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရနိုင်ရန် အလားအလာများစွာရှိနေပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကွန်ဆာဗေးတစ်(Conservative Elites)များသည် Pheu Thai ပါတီကို မနှစ်သက်ကြသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံရေးလောကမှ စစ်ဘက်ကို ဖယ်ထုတ်ရန်နှင့် Lese-Majeste Law ကို ပြင်ဆင်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် MFP နှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် ၎င်း ပါတီသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်ဟု လက်ခံထားကြကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
ထို့ကြောင့် စစ်ဘက်မှ ခန့်အပ်ထားသော အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၂၅၀ ဦး အပါအဝင် ကွန်ဆာဗေးတစ်အသိုင်းအဝိုင်းသည် MFP ပါတီခေါင်းဆောင် Pita Limjaroenrat ကို အစိုးဖွဲ့စည်းခြင်း မပြုလုပ်နိုင်ရန်အတွက် ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ပွဲဝင်ရောက်ရန် တားမြစ် ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ လက်ရှိတွင် MFP သည် Pheu Thai ပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အမည်စာရင်းတင်သွင်းခြင်းနှင့် ၎င်းပါတီ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် အစိုးရဖွဲ့စည်းခြင်းကို ထောက်ခံခဲ့ပါသည်။ ကွန်ဆာဗေးတစ်နှင့်နီးစပ်သည့် Srettha Thavisin သည် အလားအလာရှိသည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းဖြစ်လာပြီး ကွန်ဆာဗေးတစ်နှင့် အထက် လွှတ်တော်အမတ်များက ၎င်းတို့ထံမှရရှိမည့် ထောက်ခံမှု၏ အလဲအလှယ်အနေဖြင့် Pheu Thai ပါတီကို MFP နှင့် ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့ထားမှုမှ ခွဲထွက်ရန် တောင်းဆိုထားကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
အထက်ပါအကြောင်းအရာများက Pheu Thai ပါတီ ဦးဆောင်သည့် အစိုးရ ဖွဲ့စည်းမှုကို ဦးတည်စေနိုင်ပြီး Thaksin ၏ အိမ်အပြန်ခရီးကို စောင့်ဆိုင်း၍ ကျမ်းသစ္စာ ကြိမ်ဆိုမှုများ ပြုလုပ်နိုင်ဖွယ်ရှိပါသည်။ အဆိုပါအချက်က နိုင်ငံအတွင်း၌ မည်သည့် အခြေအနေမျိုးဖြစ်ပေါ်နေပါစေ Thaksin ၏ ပြန်လည်တည်ထောင်မှုကို လိုလိုလားလား လက်ခံမည့် သဘောသက်ရောက်နေပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအိမ်စောင့်အစိုးရ၏ ဒုတိယ ဝန်ကြီးချုပ် Wissanu Krea-ngam က Thaksin အနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိ လာသည့်အချိန်တွင် တရားရုံးသို့ လွှဲပြောင်းခံရမည်ဖြစ်ပြီး ဆုံးဖြတ်ချက်များအရ ထောင်ဒဏ်ကျခံရမည်ဖြစ်ကာ သင့်တင့်လျောက်ပတ်သည့် ကာလအတန်ကြာ အကျဉ်းချခံ ရပြီးနောက်တွင် တော်ဝင်လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ကို တောင်းခံနိုင်သည်ဟု ပြောကြား ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
အချုပ်အားဖြင့် ဆောင်းပါးရှင်က ထိုင်းနိုင်ငံရေးတွင် ဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲ လာနိုင်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များက အပြောင်းအလဲဖြစ်လာခဲ့ပြီး Pheu Thai ပါတီသည်လည်း ရေပန်းစား လာခဲ့ပါသည်။ Thaksin ၏ ပြန်လည်တည်ထောင်မှုကို ကွန်ဆာဗေးတစ်အသိုင်းအဝိုင်းက ထောက်ခံနေသည်ကိုကြည့်ခြင်းဖြင့် MFP ပေါ်ထွက်လာမှုက ၎င်းတို့အတွက် ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့သည်ကို ပြသနေပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးရပ်တည်ချက် ပြောင်းလဲမှုအကျိုးဆက်များနှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရှိသေးဘဲ Pheu Thai ပါတီအနေဖြင့် အခြားသော နိုင်ငံရေးပါတီများဖြင့် ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့စည်းနိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိ ဆိုသည့်အချက်မှာ မသေချာလှဟု ဆိုပါသည်။ MFP အနေဖြင့် ၎င်းကို အတိုက်အခံအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပါက လူငယ်များ၏ ဆန့်ကျင်မှုများဖြင့် ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါသည်။ လက်ရှိ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ် အပြောင်းအလဲများက ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ထပ်ခါတလဲလဲဖြစ်ပေါ်နေသည့် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများကို အဆုံးသတ်သွားစေနိုင်မည့် အဖြေမဟုတ်သေးဘဲ အဓိကနိုင်ငံရေး အင်အားစုများအတွင်း အပြောင်းအလဲများကိုသာ ဖြစ်ပေါ်စေလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။
တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်
အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင်း နိုင်ငံများ၏ ဒီမိုကရေစီဖော်ဆောင်မှုများသည် အနောက်အုပ်စုဝင်နိုင်ငံများ၏ သဘောထားများနှင့် မတူကွဲပြားလျက်ရှိနေပါသည်။ လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ Lese-Majeste Law နှင့် နိုင်ငံရေးတွင် စစ်ဘက်ကပါဝင်နေမှုများကို ဖျောက်ဖျက်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် MFP ကို ထိုင်းနိုင်ငံရေး စနစ်မှ အပြီးတိုင်ပယ်ဖျက်ရန်အတွက် ထိုင်းလွှတ်တော်အတွင်းရှိ ကွန်ဆာဗေးတစ်များက အင်တိုက်အားတိုက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် MFP အစား ကွန်ဆာဗေးတစ်များ၏ သဘောသဘာဝကို လိုက်လျောနိုင်မည့် Pheu Thai ပါတီ၏ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်ခန့်အပ်ရန် အားသာနေကြသည်ကို တွေ့ရှိ ရပါသည်။ လက်ရှိတွင် Paetongtarn Shinawatra ၏ ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရနှင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် Thaksin ၏ အိမ်အပြန်ခရီးသည်လည်း အကောင်အထည် ပေါ်လာနိုင်သော်လည်း မရေရာမသေချာသည့် အနေအထားများလည်း ရှိနေပါသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးဘက်မှ Thaksin ၏ အိမ်အပြန်ခရီးကို ကြိုဆိုကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံရေးတွင် ပဋိပက္ခများဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းက နိုင်ငံအုပ်ချုပ်ရေးအတွက် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ကြောင်းနှင့် Pheu Thai ပါတီ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့်လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခက်အခဲများကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန် မျှော်မှန်းလျက်ရှိကြောင်း ပြောကြား ခဲ့သည့်အတွက် လာမည့်ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ပွဲတွင် Pheu Thai ပါတီ၏ ကိုယ်စားလှယ်မှ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးရယူရန် အားသာချက်ရှိနေပါသည်။ သို့သော် ၎င်းပါတီ အနေဖြင့် MFP ပါတီနှင့် ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့ခြင်းမပြုလုပ်မှသာ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ရယူ နိုင်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် Pheu Thai ပါတီ၏ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ပြင်ဆင်ခြင်းများကို ဆက်လက်စောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးအခြေအနေကို သင်ခန်းစာယူမည်ဆိုပါက နိုင်ငံရေးတွင် ဖြစ်ချင်သည်ထက် ဖြစ်သင့်သည်ကို ဦးစားပေးရကြောင်းနှင့် ပါတီနိုင်ငံရေး၌ အမြဲတမ်းရန်သူ အမြဲတမ်းမိတ်ဆွေမရှိဟူသော အချက်များကိုတွေ့ရမည်ဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။
Myanmar Aspect
78080423
[1]။ Sebastian Strangio.“After Years of Promises, Will Thaksin Finally Return to Thailand?.”The Diplomat, July 28, 2023 [https://thediplomat.com/.../after-years-of.../]-accessed on July 31, 2023