နယ်စပ်ဒေသတည်ငြိမ်ရေးအတွက် တရုတ်-မြန်မာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပြုလုပ်ရန် တရုတ်နိုင်ငံမှ တိုက်တွန်းခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဘာတွေသိထားသင့်သလဲ

 

နိဒါန်း

တရုတ်နိုင်ငံသည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၌ လတ်တလောဖြစ်ပွားနေသည့် ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့၏ ထိုးစစ်ဆင်မှုကြောင့် နယ်စပ်ဒေသတည်ငြိမ်ရေးအား ထိခိုက်မှု မရှိစေရန် မြန်မာအစိုးရနှင့် စစ်တပ်မှတာဝန်ရှိသူများအား ၎င်းတို့နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး တိုက်တွန်းမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး သုံးသပ်ဖော်ပြသွားပါမည်။[1]

ဖော်ပြချက်

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၌ လတ်တလောဖြစ်ပွားနေသည့် ညီနောင်မဟာမိတ် သုံးဖွဲ့၏ ထိုးစစ်ဆင်မှုများကြောင့် တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံအကြား နယ်စပ်ဒေသ တည်ငြိမ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန် မြန်မာစစ်တပ်မှ တာဝန်ရှိသူများအား ၎င်းတို့နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်​ရွက်ရန် တရုတ်နိုင်ငံမှ တိုက်တွန်းခဲ့ပါသည်။ အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ၎င်းထိုးစစ်ကြောင့် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်း ပြတ်တောက်ခဲ့ရပြီး အရပ်သားထောင်ပေါင်းများစွာ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ကာ အချို့မှာ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ခိုလှုံခွင့်တောင်းခံခဲ့ကြပါသည်။ နိုဝင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့မှ ၅ ရက်နေ့ အထိ မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ခဲ့သည့် တရုတ်လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Nong Rong က မြန်မာနိုင်ငံ၏ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို ပြန်လည်ရရှိရန် မျှော်လင့်ကြောင်းနှင့် ဒေသတွင်းလက်နက်ကိုင်များနှင့် သဘောထားကွဲလွဲမှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ရန်နှင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုပြုလုပ်နိုင်ရန် ပံ့ပိုးကူညီသွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

၃။ တရုတ်လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Nong Rong က တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်တစ်လျှောက် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးအား ထိန်းသိမ်းရန်၊ တရုတ်နယ်စပ်တွင် နေသူများ၏ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်လုံခြုံရေးကို အာမခံချက်ပေးရန်နှင့် နယ်စပ်ဒေသရှိ တရုတ်နိုင်ငံသားများ၏လုံခြုံရေးကို ကာကွယ်မှုများပြုလုပ်ပေးနိုင်ရန်အတွက် မြန်မာ နိုင်ငံအား ၎င်းတို့နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်းခြင်းဖြစ်သည်။ နိုဝင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် KIA ဌာနချုပ်ရှိရာ ကချင်ပြည်နယ်၊ လိုင်ဇာမြို့သို့ မြန်မာ့နယ်မြေမှ ပစ်ခတ်လိုက်သော အမြောက်ကျည်ဆန်သည် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသရှိ တရုတ်နိုင်ငံ ဘက်ခြမ်းသို့ ကျရောက်ခဲ့၍ တရုတ်နိုင်ငံသားတစ်ဦး သေဆုံးကာ အများအပြား ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ခြင်း[2]ကြောင့် Mr.Nong Rong က ဤသို့ တိုက်တွန်းရခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)၊ မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်မဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA)နှင့် တအောင်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)တို့ ပါဝင်သော ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့သည် အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းရှိ မြန်မာစစ်အစိုးရနှင့် မဟာမိတ်တပ်များအား ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက် ခဲ့ကြသည်။ MNDAA ၏အဆိုအရ ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့၏ ထိုးစစ်သည် အရှိန်အဟုန် မြင့်လျက်ရှိပြီး နိုဝင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ချင်းရွှေဟော်မြို့အပါအဝင် မြန်မာ အစိုးရ၏ စစ်အခြေစိုက်စခန်း ၁၀၆ ခုနှင့် မြို့ ၄ မြို့တို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ထို့ပြင် ရှမ်းပြည်နယ်အနီး တရုတ်-ကချင်ပြည်နယ် နယ်စပ်ရှိ နမ့်ခမ်းမြို့ကိုလည်း သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကာ ချင်းရွှေဟော်မြို့ အနောက်ဘက်သံလွင်မြစ်ကမ်းဘေးတွင် တည်ရှိသော ကွမ်းလုံမြို့ကိုလည်း သိမ်းပိုက်ထားနိုင်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ MNDAA အဖွဲ့သည် ဇွန်လတွင် တရုတ် နိုင်ငံ၏ ထောက်ပံ့မှုဖြင့့် တည်ဆောက်ထားသည့် ကွမ်းလုံတံတားသစ်ကိုလည်း သိမ်းပိုက် ထားပါသည်။

မြန်မာစစ်တပ်ခေါင်းဆောင်က ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့အား တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်သွားမည်ဟု နိုဝင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့ထုတ် မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာတွင် ပြောကြားခဲ့ပြီး လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့၏ ထိုးစစ်အဟုန်မှာ ရပ်တန့်သွားခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ ဤကဲ့သို့ ထိုးစစ်ဆင်မှုများသည် တရုတ်အာဏာပိုင်များ၏ သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို စိန်ခေါ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါသည်။ ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့က ချင်းရွှေဟော်မြို့ကို သိမ်းပိုက်ပြီးချိန်မှ စ၍ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ကုန်သွယ်မှုများ ရပ်တန့်ခဲ့ပြီး တရုတ်-မြန်မာ တရားဝင်ကုန်သွယ်မှု အဓိကလမ်းကြောင်းဖြစ်သည့် ရွှေလီ-မူဆယ် နယ်စပ်ဂိတ်ကိုလည်း ပိတ်ပစ်ခဲ့ရပါသည်။ ၎င်းတိုက်ပွဲများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံရှိကားလမ်းနှင့် မီးရထားလမ်းကြောင်းများမှတစ်ဆင့် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်နှင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာသို့ ဆက်သွယ်မည့် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံ China-Myanmar Economic Corridor (CMEC) စီမံကိန်းကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါသည်။ United States Institute of Peace (USIP)အဖွဲ့မှ Jason Tower က ၎င်း၏ X (ယခင် Twitter) ဆိုရှယ်မီဒီယာတွင် ဖော်ပြချက်အရ MNDAA သည် CMEC စီမံကိန်းများထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည့် လင်ဆန်း-ချင်းရွှေဟော်-ကွမ်းလုံ နယ်စပ် ဖြတ်ကျော် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဇုန်အတွင်း ပါဝင်သည့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ချင်းရွှေဟော်နှင့် ကွမ်းလုံမြို့ နှစ်မြို့ကို ထိန်းချုပ်ထားပြီးဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့ထိုးစစ်ဆင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ တရုတ်နိုင်ငံက မည်သို့ တုံ့ပြန်မည်ကို သိရှိရခြင်းမရှိပါ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံ နယ်စပ်တစ်လျှောက်ရှိ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် သမိုင်းအစဉ်အဆက် ဆက်ဆံမှုရှိခဲ့သည့်အပြင် မြန်မာစစ်အစိုးရနှင့်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာထိန်းချိန်မှစ၍ သံတမန်ဆက်ဆံရေးပိုမိုတိုးမြင့်ခဲ့ပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် ယခုနယ်စပ်တွင် ဖြစ်ပွား နေသည့် ပဋိပက္ခများအား ဖြေရှင်းရာတွင် ယခင်နည်းလမ်းဟောင်းများအတိုင်း ချဉ်းကပ်နေပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံတာဝန်ရှိသူများသည် ၎င်းတို့၏ အဓိကမဟာဗျူဟာမြောက် အကျိုးစီးပွားအောင်မြင်ရေးကို ရှေးရှု၍ တင်းမာမှုများလျှော့ချရန်နှင့် နယ်စပ်တစ်လျှောက် တည်ငြိမ်ရေးကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းခြင်းဖြစ်ပါသည်။ တရုတ်ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီး Wang Xiaohong မြန်မာနိုင်ငံသို့ သွားရောက်၍ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် အပါအဝင် စစ်ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်း သည်လည်း ၎င်းတို့၏ မဟာဗျူဟာမြောက် အကျိုးစီးပွားအတွက် တွန်းအားပေးရန်သာ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအရေးအား အချိန်ကြာမြင့်စွာ လေ့လာစောင့်ကြည့်ခဲ့သူ ဆွီဒင် ဂျာနယ်လစ် Bertil Lintner က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ပဋိပက္ခများကြောင့် ဒေသတွင်း ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုအပြောင်းအလဲများဖြစ်ပေါ်နေသော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်ထားရှိသည့် အဓိကရည်မှန်းချက်များမှာ ပြောင်းလဲခြင်းမရှိကြောင်း၊ အဓိကရည်မှန်းချက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဖိုးတန်သဘာဝ သယံဇာတအရင်းအမြစ်များကို အသုံးချနိုင်ရန်နှင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာသို့ မဟာဗျူဟာမြောက် ဝင်/ထွက်ခွင့်ရနိုင်မည့့် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံအပေါ် ထိန်းချုပ်ထားမှုအား လုံခြုံမှု ရှိစေရန် ဖြစ်ကြောင်း၊ ဤရည်မှန်းချက်များ အောင်မြင်စေရန် တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသည့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် သမိုင်းအစဉ်အဆက် ဆက်ဆံရေး ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အင်အားကြီးမား၍ ငြိမ်းချမ်းသော ဒီမိုကရေစီဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ပေါ်ထွန်းလာရေးသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားအတွက်မဟုတ်သည်ကို သတိပြု နိုင်ရန် အရေးကြီးကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် စတင်ဖြစ်ပွား ခဲ့သည့် ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့၏ ထိုးစစ်ဆင်မှုကြောင့် မြန်မာ-တရုတ် စီးပွားရေး ကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်းများ ပြတ်တောက်ခဲ့ရပြီး တရုတ်နိုင်ငံ၏ မဟာဗျူဟာမြောက် အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်စေခဲ့ပါသည်။ ယခုအခါ ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့သည် တရုတ် နယ်စပ်ရှိ ချင်းရွှေဟော်နှင့် သိန္နီမြို့များကို ပိတ်ဆို့ထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းမှ ချင်းရွှေဟော်နှင့် မူဆယ်နယ်စပ်မြို့များအထိ ဆက်သွယ်ဖောက်လုပ်ထားသော နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးအတွက် အချက်အချာကျသည့် အဝေးပြေး လမ်းမကြီးများ၏ ဗျူဟာမြောက်လမ်းဆုံများကို ပိတ်ဆို့ထားသည်ကို တွေ့ရှိရ ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုတိုက်ခိုက်မှုသည် သာမန်အမြင်ဖြင့် ရှုမြင်ပါက တရုတ်နိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် ဆိုးရွားစွာသက်ရောက်မှုရှိပြီး China-Myanmar Economic Corridor (CMEC) စီမံကိန်းများကို များစွာထိခိုက်စေမည်ဟု ယူဆနိုင်ပါသည်။

သို့သော်လည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားနိုင်သည့် အချက်တစ်ချက်မှာ ယခုကဲ့သို့ နှစ်ရှည်လများပြင်ဆင်ထားသည့် ဒရုန်းဖြင့် တိုက်ခိုက်ခြင်းများ၊ ကင်းထောက်ခြင်းများ အပါအဝင် ကြီးမားသည့် ထိုးစစ်တစ်ခုဆင်နွှဲရန် ပြင်ဆင်နေသည့်ကိစ္စရပ်ကို တရုတ် နိုင်ငံ၏ ကာကွယ်ရေးနှင့် ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့အစည်းများမှ ကြိုတင်သိရှိထားခြင်း မရှိဟူသည့်အချက်မှာ များစွာမေးခွန်းထုတ်ဖွယ်ရာပင် ဖြစ်ပါသည်။ အခြားတစ်ဖက်မှ ကြည့်လျှင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ၎င်းတို့၏မဟာဗျူဟာ အကျိုး စီးပွားများ ဖော်ဆောင်ရာတွင် အသာစီးရစေရန် ၎င်းတို့ကိုင်ထားသည့် နိုင်ဖဲအား ထုတ်ပြခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သကဲ့သို့၊ ရုရှားနှင့်နီးကပ်လာသော မြန်မာနိုင်ငံအား သင်ခန်းစာပေးနိုင်ရန်နှင့် မြန်မာစစ်တပ်၏ တိုက်စွမ်းအားနှင့် ခံနိုင်ရည်ကို စမ်းသပ်ချက်တစ်ခုအဖြစ်လည်း ရှုမြင်နိုင်ပါသည်။

ထို့ကြောင့် ယခုမြောက်ပိုင်းသုံးဖွဲ့၏ တိုက်ခိုက်မှုအား တရုတ်အစိုးရ၏ တုံ့ပြန် လာမှုကို လေ့လာရာတွင်လည်း ၎င်းတို့အား ထုတ်ဖော်ရှုတ်ချခြင်းမရှိဘဲ ယခင် အသုံးပြုနေကျနည်းလမ်းဟောင်းဖြစ်သည့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကိုသာ ရှေ့တန်းတင်ထားပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် တရုတ်နယ်စပ်ရှိ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များကို အသုံးချ၍ မီးစတစ်ဖက်၊ ရေမှုတ်တစ်ဖက် မဟာဗျူဟာဖြင့်သာ မြန်မာနိုင်ငံကို ကျင့်သုံးဆက်ဆံလျက်ရှိပြီး ၂၀၁၁-၂၀၁၅ ခုနှစ် အရပ်သားအစိုးရလက်ထက်က မြစ်ဆုံစီမံကိန်းရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီးနောက် တရုတ်နယ်စပ်ရှိ သောင်းကျန်းသူများ တစ်ကျော့ပြန်ထကြွလာခြင်းကို ထင်ရှားစွာ မြင်တွေ့ ခဲ့ရပြီး ဖြစ်သည်။

ယခုအခါတွင် တရုတ်နိုင်ငံရှိ ဝါဒဖြန့်ချိရေးဆိုင်ရာ ရဲတပ်ဖွဲ့ဟု အမည်တပ် ထားသည့် Twitter အကောင့်တချို့တွင်လည်း MNDAA(ကိုးကန့်)သည် တရုတ်လူမျိုး ဖြစ်ပြီး Qing မင်းဆက်လက်ထက်တွင် အင်္ဂလိပ်တို့၏ နယ်မြေခွဲခြားမှုကြောင့်မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပါသွားရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုအခါ MNDAA သည် ၎င်းတို့၏ဒေသကို မြန်မာစစ်အစိုးရလက်မှ ပြန်လည်တိုက်ယူနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း[3] ရေးသားဖော်ပြလာကြ သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ထိုဝါဒဖြန့်အကောင့်များသည် တရုတ်အစိုးရမှ ဆောင်ရွက် နေခြင်းလော၊ မြောက်ပိုင်းသုံးဖွဲ့မှ ဆောင်ရွက်နေခြင်းလောဟူသည်မှာ မှန်းဆရန် ခက်ခဲသော်လည်း ကိုးကန့်လူမျိုးနှင့် ကိုးကန့်ပိုင်နယ်မြေသည် သမိုင်းကြောင်းအရ တရုတ်နိုင်ငံပိုင်ဖြစ်သည်ဟူသော အယူအဆတစ်ရပ်ကို ထုတ်ဖော်ဆွဲတင်လာကြသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

သမိုင်းဆိုင်ရာ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တချို့အရ တရုတ်နိုင်ငံသည် ကိုးကန့် ဒေသကို ဗြိတိသျှအိန္ဒိယလက်သို့ ၁၈၉၇ ခုနှစ်တွင် သဘောတူညီချက်ဖြင့် ပထမဆုံး လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ရပြီး ၁၉၄၈ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင် ကိုးကန့်ကို မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပါသည်။ သို့သော်လည်း ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် တရုတ်-မြန်မာ နယ်ခြား အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်ဆိုင်မှု သဘောတူညီချက်ရေးဆွဲရာတွင် ကိုးကန့်ဒေသအား မည်သည့်နိုင်ငံဘက်ကိုမျှ ထည့်သွင်း ရေးဆွဲထားခြင်းမရှိခဲ့ဘဲ ၁၈၉၇ ခုနှစ်မှ ယခုအချိန်အထိ ကိုးကန့်သည် တရုတ်နောက်ခံရှိ တိုင်းရင်းသားများ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိနေသည်ဟူသော ဖော်ပြချက်များကိုလည်း တွေ့ရှိနေရသည်။[4] ထို့ကြောင့် ယခု ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင်ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်မီးများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိနိုင်ငံရေးနှင့် စစ်ရေးအခြေအနေများ၊ တရုတ်နိုင်ငံနှင့်သာမက ယူနန်ပြည်နယ်နှင့်ဆက်ဆံရေး၊ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဒေသရှိ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေး အကျိုးစီးပွားများဆက်စပ်လျက်ရှိနေခြင်းကြောင့် ယခု ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ရေးပဋိပက္ခများသည် ရေရှည်ဖြေရှင်းရမည့် ပြဿနာရပ်များ ဖြစ်လာမည်ဟု ယူဆကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

Myanmar Aspect

149111323

[1]။ Sebastian Strangio,“Chinese Official Calls on Myanmar Junta to Cooperate on Border Stability”. The Diplomat. 7 November 2023, [/https://thediplomat.com/.../chinese-official-calls-on.../]

[2]။ Peter Morris,“ Myanmar junta artillery attack fatally lands on China”. Asia Times. 7 November 2023, [/https:// asiatimes.com/ 2023/ 11/ myanmar-junta-artillery-attack-fatally-lands-on-china/]

[3]။ Zhao DaShuai,“A 16 year old female soldier of the MNDAA”. X. 7 November 2023, [/https:// twitter. com/ zhao_dashuai/status/1721828519314112887?s=19/

[4]။ Xue Li,“Can China Untangle the Kokang Knot in Myanmar?”. The Diplomat. 20 May 2015, [/https:// https://thediplomat.com/.../can-china-untangle-the.../]

ဂါနာ၊ ဇမ်ဘီယာနှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတို့ တင်ရှိနေသည့် ကြွေးမြီများ ပြန်လည်ပေးဆပ်နိုင်ရန် ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေမှုများ

 

နိဒါန်း

ဂါနာ၊ ဇမ်ဘီယာနှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတို့၏ ကြွေးနွံနစ်ရသည့် အကြောင်းအရင်းများ၊ အားနည်းချက်များကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်မှုများ၊ IMF အဖွဲ့၏ ကူညီထောက်ပံ့ ပေးမှုများ၊ ကြွေးနွံကိစ္စရပ်များတွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် အရေးပါသောကဏ္ဍရပ်၌ ရှိနေသည့် အကြောင်းအရင်းများ၊ သင်ခန်းစာယူရမည့်အချက်များ၊ အကြံပြုချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ သုံးသပ်ဖော်ပြသွားပါမည်။ [1]

ဖော်ပြချက်

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကြွေးမြီပြဿနာသည် လက်ရှိတွင် နိုင်ငံတကာက စိုးရိမ် ပူပန်နေရသည့် ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသာမက ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများနှင့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများအပေါ်တွင်လည်း ရိုက်ခတ်လျက်ရှိပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအစီအစဉ်အစီရင်ခံစာ(United Nations Development Program Report)၏ ထုတ်ပြန်ချက်များအရ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံ ၅၄ နိုင်ငံသည် ကြွေးမြီပြဿနာ များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး အဆိုပါနိုင်ငံများအနက် ဂါနာ၊ ဇမ်ဘီယာနှင့် သီရိလင်္ကာ နိုင်ငံတို့သည် ငွေကြေးအခက်အခဲများကို အလူးအလဲခံနေရပါသည်။ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ အစိုးရသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးချွတ်ခြုံကျမှုကို ဝန်ခံကြေညာ ခဲ့ပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့(International Monetary Fund-IMF)နှင့် ကြေးမြီဖြေရှင်းရေးစနစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခြင်းဆိုင်ရာ သဘောတူညီမှုများ မရရှိမီအချိန် အထိ ပြည်ပကြွေးမြီ ပြန်လည်ပေးချေမှုကို ယာယီရပ်တန့်မည်ဟု ပြောကြားထားပါသည်။ ဂါနာနိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ကြေးမြီပေးချေမှုကို ပျက်ကွက်ခဲ့ပြီး ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံကမူ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇွန်လမှစတင်၍ ကြွေးမြီမပေးချေနိုင်သည့် ပြဿနာများ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါသည်။

ဂါနာ၊ ဇမ်ဘီယာနှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတို့သည် ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း များကို မှားယွင်းစွာစီမံခန့်ခွဲမှုများကြောင့် ယခုကဲ့သို့ စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံအနေဖြင့် မူဝါဒချမှတ်မှုများနှင့် စီးပွားရေးစီမံခန့်ခွဲမှုများ လစ်ဟင်းခြင်း၊ မသင့်လျော်သည့်အချိန်တွင် အခွန်လျှော့ချခြင်း၊ စိုက်ပျိုးရေးမူဝါဒများ ပြောင်းလဲခြင်း၊ ကြွေးမြီအချိန်မီပေးဆပ်နေရခြင်းကြောင့် အရန်ငွေကျဆင်းခြင်း၊ ငွေကြေး လဲလှယ်မှုနှုန်းထား ပြင်ဆင်ချက်များနှောင့်နှေးခြင်းနှင့် စီးပွားရေးကျဆင်းမည့် ကပ်ဘေး လက္ခဏာရပ်များအား မျက်ကွယ်ပြုခြင်းများရှိခဲ့ပါသည်။ နိုင်ငံအတွင်း ငွေကြေးလဲလှယ်မှု ပြဿနာများ၊ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကျဆင်းခြင်းတို့ကြောင့် ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသိသိသာသာ လျော့နည်းစေခဲ့ပါသည်။

ဂါနာနိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း ရန်ပုံငွေအလွဲသုံးစားလုပ်မှုနှင့် အခွန်ငွေဖြတ်တောက်ခြင်း၊ ထောက်ပံ့ငွေများပေးအပ်မည်ဟူသည့် လက်တွေ့မကျသည့် ရွေးကောက်ပွဲကတိကဝတ် များကြောင့် နိုင်ငံအတွင်းစီးပွားရေး ကျဆင်းနေရပါသည်။ အခွန်စနစ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲ ရာတွင် အိမ်/ခြံမြေ ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းနှင့် သွင်းကုန်လုပ်ငန်းများတွင် တန်ဖိုးဖြည့်အခွန်(VAT)နှင့် ကျန်းမာရေးအာမခံ အခွန်စည်းကြပ်ငွေ (NHIL)တို့ကို လုံးဝဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော်လျှပ်စစ်ဓာတ်အားသုံး စည်းကြပ်ငွေ၊ လူထုမီတာခအခွန်နှင့် အထူးဓာတ်ဆီအခွန်နှုန်းထားများအား လျှော့ချပေးခဲ့ပါသည်။

ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံတွင် အစိုးရအနေဖြင့် ဘဏ္ဍာရေးကို ညီမျှအောင် ထိန်းညှိ မထားနိုင်ခြင်းက ကြွေးမြီပြဿနာကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါသည်။ နိုင်ငံအတွင်း အချို့ လခစားအလုပ်သမားများအပေါ် သီးခြားငွေကြေးထောက်ပံ့မှုများ ပေးအပ်ခြင်း၊ နိုင်ငံ အတွင်း ရာသီဥတုဘေးအန္တရာယ်များက စီးပွားရေးကျဆင်းရသည့် အကြောင်းများ ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင် ဂါနာ၊ ဇမ်ဘီယာနှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတို့သည် နိုင်ငံခြားငွေကြေးဖြင့်ပြည်ပကြွေးမြီများ ပေးချေနေရခြင်း၊ ကြွေးမြီပေးဆပ်ရန်နှင့် သွင်းကုန်ပေးချေရန် အတွက် လိုအပ်သောနိုင်ငံခြားငွေရရှိရန် ပုဂ္ဂလိကချေးငွေဈေးကွက်အပေါ် မှီခိုနေရခြင်းက ကြီးမားသောပြဿနာရပ်ဖြစ်ပါသည်။ ဤသို့သော ပြဿနာရပ်များစုပေါင်း၍ အစိုးရမှ ကြွေးမြီဆပ်ရန်ပျက်ကွက်မှုများ ဖြစ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

၎င်းသုံးနိုင်ငံ၏ ကြွေးမြီပြဿနာများ ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် IMF က ထောက်ပံ့မှုများ ပေးအပ်ရန် သဘောတူညီခဲ့ပါသည်။ သို့သော် ဂါနာနှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတို့အနေဖြင့် IMF မှ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုများမရမီ ပြည်တွင်း၌ ကြွေးမြီဖြေရှင်းမှုစနစ်ပြင်ဆင်မှုများ ဦးစွာလုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံအနေဖြင့် ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုများ တိုက်ရိုက် ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ဂါနာနိုင်ငံအနေဖြင့် Extended Credit Facility (ECF)အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဘီလီယံ၊ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံအနေဖြင့် Extended Fund Facility (EFF)အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဘီလီယံနှင့် ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံအနေဖြင့် ECF အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၃ ဘီလီယံအသီးသီးထောက်ပံ့ငွေများ ရရှိခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင် ဝင်ငွေနည်းခြင်းနှင့် အလယ်အလတ်အဆင့်တစ်ခုတွင် ပိတ်မိနေခြင်းသည် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ ကြွေးမြီပြဿနာများကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ လက်ရှိ အကြွေးနွံနစ်နေသည့် နိုင်ငံများအားလုံးသည် ထိုအခြေအနေကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် နည်းလမ်းများရှာဖေွရန် လိုအပ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ထို့ပြင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့လုံးဆိုင်ရာ ကြွေးမြီပြဿနာရပ်များတွင် အရေးပါသည့် အခန်းကဏ္ဍ၌ ပါဝင်နေပါသည်။ ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံ၏ ကြွေးမြီ ၁၇.၆ ရာခိုင်နှုန်းသည် တရုတ်နိုင်ငံပေါ်တွင် ရှိနေပြီး ဂါနာနိုင်ငံအနေဖြင့် ၎င်းကြွေးမြီ၏ ၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံအနေဖြင့် ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီးရှိနေပါသည်။ တရုတ်အစိုးရသည် ပိုးလမ်းမစီမံကိန်း(Belt and Road Initiative-BRI)မှတစ်ဆင့် ကမ္ဘာ့ငွေကြေးချေးငှားသူအဖြစ် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပြီး ၎င်းကြွေးမြီလုပ်ငန်းများမှ အဓိကဝင်ငွေများ ရရှိလျက်ရှိပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ထိုနိုင်ငံများ၏ ကြွေးမြီ များကိုဖြေရှင်းရန် နည်းစနစ်အား ပြုပြင်ပေးခြင်းထက် ၎င်း၏ ကြွေးမြီများပြန်လည် ရရှိရန်နှင့် သက်တမ်းတိုးပေးသည့် နည်းလမ်းများကိုသာ ဆောင်ရွက်နေသည်ဟု ဆိုပါသည်။

အဆိုပါကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံ၏ နည်းလမ်းကို သင်ခန်းစာ ယူသင့်ပါသည်။ တရုတ် Export-Import Bank နှင့် သဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆို ရာတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄ ဘီလီယံအတွက် အတိုးနှုန်း ၁ ရာခိုင်နှုန်းကို လျှော့ချရန် သဘာတူညီခဲ့ကြပါသည်။ ၂၀၃၇ ခုနှစ်အထိ အနည်းဆုံးအတိုးနှုန်း ၁ ရာခိုင်နှုန်း ကိုသာ ပေးအပ်ရမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ ကြွေးမြီအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆.၃ ဘီလီယံကို ၂၀၄၃ ခုနှစ်အထိ အချိန်တိုးမြှင့်ပေးရန် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပါသည်။ (ကာလအားဖြင့် ၁၂ နှစ်ခန့် ပိုမိုအချိန် တိုးမြှင့်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်)

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသမ္မတ Ranil Wickremesinghe သည် ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ချစ်ကြည်ရေးခရီး သွားရောက်ခဲ့ပြီး ၎င်းခရီးစဉ် အတွင်းတွင် ကြွေးမြီအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄.၂ ဘီလီယံနှင့်ပတ်သက်၍ သဘောတူညီချက်တစ်ခု ရရှိခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါ သဘောတူညီချက်သည် IMF မှ ဒုတိယအကြိမ်ရန်ပုံငွေ ခွဲတမ်းရရှိမှုကို ထောက်ကူပေးနိုင်ခဲ့ပါသည်။ ကြွေးမြီပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်နေစဉ်အတွင်း သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၏ ကြွေးမြီဖြေရှင်းသည့်စနစ်ကို ပြင်ဆင်ရန် အချိန်ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များက IMF ၏ အကူအညီဖြင့် ငွေကြေးချေးငှားသူနှင့် ညှိနှိုင်းမှုများဆောင်ရွက်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် ဂါနာနိုင်ငံအတွက် အားတက်ဖွယ်ဖြစ်ပါသည်။

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအနေဖြင့် ကြွေးမြီဖြေရှင်းခြင်းစနစ် မလုပ်ဆောင်နိုင်မီ ကြွေးမြီပြန်ဆပ်ရန် ပျက်ကွက်ခြင်းသည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအတွက် အကြီးမားဆုံးသောဆုံးရှုံးမှုများဖြစ်စေပါသည်။ ဂါနာ၊ ဇမ်ဘီယာနှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတို့ကို သင်ခန်းစာ ယူ၍ ကြွေးမြီပေးအပ်ရန် ပျက်ကွက်ခြင်းမရှိမီ IMF ၏ ဦးစွာအကူအညီကိုယူသင့်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ သို့သော် နိုင်ငံများအနေဖြင့် စီးပွားရေးမူဝါဒများကို ကြွေးမြီများပေးချေရန်တွင်သာ အလေးထားပြီး မညီမျှသည့် ဘဏ္ဍာရေးစနစ်အတွက် ရုန်းကန်နေရသည့်အတွက် အကြွေးနွံတွင် နစ်နေရခြင်းဖြစ်ပါသည်။ IMF ၏ မူဝါဒများအောင်မြင်ရန်အတွက်လည်း အခြားသော ဘဏ္ဍာရေးအဖွဲ့အစည်းများ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ လိုအပ်ပြီး ကြွေးနွံနစ်နေသည့် နိုင်ငံများအား ကောင်းမွန်သည့် အနာဂတ်စီးပွားရေးလမ်းကြောင်းတည်ဆောက်ပေးနိုင်ရန် အရေးကြီးကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

ဆောင်းပါးတွင် ဂါနာ၊ ဇမ်ဘီယာနှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတို့၏ စီးပွားရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် မူဝါဒအမှားများ၊ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ပတ်သက်နေမှုများကို ထောက်ပြ ထားပြီး IMF ၏ ဝင်ရောက်ကူညီပေးနေမှုများကို ဖော်ထုတ်ရေးသားထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် နိုင်ငံခြားသို့ ပေးဆပ်ရမည့် ကြွေးမြီသည် တိုင်းပြည်၏ ပို့ကုန်တန်ဖိုးနှင့် တူညီလာပြီး တိုင်းပြည်အသားတင် ထုတ်လုပ်မှု၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်လာပါက ကြွေးဖိစီးခြင်း (Debt Distress)ဖြစ်ပေါ်လာသည်ဟု သတ်မှတ်ကြပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ကြွေးမြီထောင်ချောက်ဖန်တီးရန် မူဝါဒမရှိဟု မကြာခဏကာကွယ်ပြောဆိုနေသော်လည်း ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဘဏ္ဍာရေးအခြေအနေအဆိုးရွားဆုံး ရင်ဆိုင်နေရသည့် ထိုသုံးနိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အကြွေးများနှင့် ပတ်သက်ဆက်နွှယ်နေပါသည်။ သို့သော် ကမ္ဘာပေါ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ဘဏ္ဍာရေးအရ ပတ်သက်ဆက်နွှယ်နေသည့် နိုင်ငံ များစွာရှိသော်လည်း ထိုသုံးနိုင်ငံ၏ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စီးပွားရေးအကျပ်အတည်း ကြုံတွေ့ နေရခြင်းမှာ ၎င်းနိုင်ငံများကိုယ်၌ကပင် စီးပွားရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးစီမံခန့်ခွဲမှု အလွဲ များနှင့် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများကို မထိန်းသိမ်းနိုင်ခြင်းကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။

သို့သော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံနိုင်ငံနှင့်သာမက မည်သည့်နိုင်ငံနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများလက်ခံဆောင်ရွက်သည်ဖြစ်စေ ဆောင်ရွက်မည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပမာဏနှင့် ပြန်လည်ပေးဆပ်ရမည့်ပမာဏများကို အသေအချာစိစစ်တွက်ချက်ပြီးမှသာ စီးပွားရေး ဆိုင်ရာ စာချုပ်များချုပ်ဆိုသင့်ပြီး နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းနိုင်မည့် ရလာဒ်များကို ဖော်ဆောင်နိုင်ရန်မှာ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများ၏ ပညာခန်းဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

Myanmar Aspect

148111023

[1]။ Dilmini Hasintha Abeyrathne.“ A Tale of 3 Nations: Debt Restructuring in Ghana, Zambia, and Sri Lanka”. The Diplomat. November 4, 2023 [https:// thediplomat.com/ 2023/11/ a-tale-of-3-nations-debt-restructuring-in-ghana-zambia-and-sri-lanka/]

ရုရှားနိုင်ငံ၏ အကူအညီဖြင့် စစ်ဘက်သုံးထောက်လှမ်းရေးဂြိုဟ်တု လွှတ်တင်နိုင်ရန် ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေသည့် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ

နိဒါန်း

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ အကူအညီဖြင့် စစ်ဘက်သုံးဂြိုဟ်တုတစ်ခု လွှတ်တင်ရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး ရုရှားနိုင်ငံအား ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ထောက်ပံ့နေမှု၊ ထိုသို့ ရုရှား-မြောက်ကိုရီးယား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမြင့်တက်လာခြင်းက တောင်ကိုရီးယား၊ အမေရိကန်နှင့် ဂျပန် နိုင်ငံတို့၏ စစ်ရေးကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများတိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်နေခြင်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး သုံးသပ်ဖော်ပြသွားပါမည်။[1]

ဖော်ပြချက်

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် စစ်ဘက်ထောက်လှမ်းရေးဂြိုဟ်တုလွှတ်တင်နိုင်ရန် ပြင်ဆင်လျက်ရှိပြီး ရုရှားနိုင်ငံမှ နည်းပညာကဏ္ဍဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုများရယူလျက်ရှိသည်ဟု တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေး ဌာန(National Intelligence Service)က ပြောကြားထားပါသည်။ ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံအနေဖြင့် ဂြိုဟ်တုပစ်လွှတ်နိုင်ရန်အတွက် ဒုံးပစ်စင်နှင့် ဒုံးကျည်အင်ဂျင်များအား စစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလနှင့် ဩဂုတ်လများ၌ လွှတ်တင်ခဲ့သည့် စစ်ဘက်ဂြိုဟ်တုများ မအောင်မြင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် တတိယအကြိမ်မြောက် လွှတ်တင်ရန် ပြင်ဆင်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ယခု တတိယ အကြိမ်မြောက် ဂြိုဟ်တုလွှတ်တင်မှုကို အောက်တိုဘာလတွင် ပြုလုပ်သွားမည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင် သတင်းမီဒီယာတစ်ခုက ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့၏ ဒုံးကျည်အသစ် Chollima-1 တွင် ချို့ယွင်းချက်များရှိနေခြင်းကြောင့် ဆိုင်းငံ့ထားပါသည်။ သို့သော်လည်း ယခုအခါ ရုရှားနိုင်ငံ၏ အကူအညီဖြင့် လိုအပ်ချက်များကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်နိုင်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်ဟု ယူဆနိုင်ပြီး ဂြိုဟ်တုထပ်မံလွှတ်နိုင်ရန် ပြင်ဆင်နေခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ရုရှားနိုင်ငံသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် (Vladimir Putin)သည် ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလတွင် မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန် (Kim Jong Un)နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပြီး မြောက်ကိုရီးယား ဂြိုဟ်တုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းများအတွက် ကူညီထောက်ပံ့မှုများပေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ မြောက်ကိုရီးယား ဂြိုဟ်တုလွှတ်တင်မှုတွင် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုချို့ယွင်းနေပုံရပြီး ရုရှားနိုင်ငံမှ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုနှင့် နည်းပညာထောက်ကူပေးမည်ဆိုပါက အလျင်အမြန်ဖြေရှင်းနိုင် လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အရာရှိဟောင်း တစ်ဦးက ပြောကြားထားပါသည်။ NIS ၏ ပြောကြားချက်များအရ မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံကလည်း ဩဂုတ်လအစောပိုင်းကာလမှစတင်၍ သန်းချီသည့် အမြောက်ကျည်များ အပါအဝင် စစ်ရေးထောက်ပံ့မှုများကို ရုရှားနိုင်ငံပိုင်သင်္ဘောများနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လေယာဉ်များဖြင့် အနည်းဆုံး ၁၀ ကြိမ်ခန့် ပို့ဆောင်ပေးခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါ စစ်ရေး ထောက်ပံ့မှုများသည် ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း ၂ လကျော်ခန့် အသုံးပြုနိုင်ကြောင်းနှင့် မြောက်ကိုရီးယားစစ်လက်နက်စက်ရုံများမှလိုအပ်သည့် ထောက်ပံ့မှုများအတွက် အစွမ်းကုန် ထုတ်လုပ်ပေးလျက်ရှိပါသည်။

ထို့ပြင် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြင့် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ဂြိုဟ်တုလွှတ်တင်မှု အောင်မြင်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းသည် ဂျပန်၊ အမေရိကန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတို့၏ လုံခြုံရေးကို စိုးရိမ်ပူပန်စေပါသည်။ ထိုနှစ်နိုင်ငံအကြား တိုက်ခိုက်ရေးဂျက်လေယာဉ်နှင့် လေကြောင်းဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ၊ ခေတ်မီ လက်နက်များအဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းများအစရှိသည့် ကဏ္ဍရပ်များတွင်ပါ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် လာမည်ကို စိုးရိမ်လျက်ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် အစ္စရေး-ဟားမတ်စ်စစ်ပွဲအတွင်း ပါလက်စတိုင်းအဖွဲ့များအား အလုံးစုံကူညီထောက်ပံ့မှုများ ဆောင်ရွက်ရန် ၎င်းတပ်ဖွဲ့များအား ညွှန်ကြားထားပြီးဖြစ်သည်ဟု NIS အဖွဲ့က ဆိုပါသည်။ ထို့ကြောင့် NIS အဖွဲ့အနေဖြင့် တတိယအဖွဲ့အစည်းများမှတစ်ဆင့် ဆောင်ရွက်လာနိုင်သည့် လက်နက်ပို့ဆောင်မှုများကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေပြီး တောင်ကိုရီးယားနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံတို့အနေဖြင့် နျူကလီးယား လက်နက်နှင့် ဒုံးကျည် အစီအစဉ်များ တိုးချဲ့လုပ်ဆောင်နေသည့် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအပေါ် စစ်ရေးအရ ဖိအားပေးမှုများ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပါသည်။

ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလတွင် စစ်ရေးလေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ရန်အတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံပိုင် နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး လေယာဉ်တင်သင်္ဘောတစ်စီးသည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ ဘူဆန်မြို့သို့ ဆိုက်ကပ်ခဲ့ပြီး နျူကလီးယားဗုံးများပါ သယ်ဆောင် နိုင်သည့် B-52 ဗုံးကြဲလေယာဉ်တစ်စင်းသည်လည်း တောင်ကိုရီးယားလေတပ်စခန်း တစ်ခုတွင် ဆင်းသက်ခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် အဆိုပါ ဗုံးကြဲလေယာဉ်အပါအဝင် ဂျပန်နှင့် တောင်ကိုရီးယား တိုက်ခိုက်ရေးဂျက်လေယာဉ်များ ပါဝင်သည့် လေကြောင်းစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုတစ်ခုကိုလည်း ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် ကြည်း၊ ရေ၊ လေ တပ်ဖွဲ့အင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် စစ်အင်အားပြည့် မြေပြင်စစ်ရေးလေ့ကျင့်ခန်းများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပြီး မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအား ဟန့်တားနိုင်ရန် ၎င်း၏ စစ်ရေး အင်အားကို ပြသလျက်ရှိပါသည်။ အမေရိကန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတို့သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်းတွင် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ဆောင်ရွက် ခဲ့ကြကြောင်းနှင့် အဆိုပါပူးပေါင်းစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံသည် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်စမ်းသပ်ပစ်လွှတ်ခြင်း၊ အမြောက်ကျည်များ ပစ်လွှတ်ခြင်းများလုပ်ဆောင်ခဲ့ပါသည်။ သို့သော်လည်း ယခုနှစ်အတွင်းတွင် ထိုကဲ့သို့သော တုံ့ပြန်မှု များကို မတွေ့ရခြင်းသည် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ အကူအညီဖြင့် ဂြိုဟ်တုလွှတ်တင်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အာရုံစိုက်နေခြင်းကြောင့်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် ရုရှားနိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်း၍ ၎င်း၏စစ်ဘက် ထောက်လှမ်းရေးဂြိုဟ်တုလွှတ်တင်မှုအောင်မြင်ရန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ မကြာ တော့သည့်ကာလအတွင်း အောင်မြင်စွာလွှတ်တင်နိုင်ရန် ပြင်ဆင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယား ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့များမှ သတင်းများအား ကိုးကား၍ ရေးသား ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံမှ ဂြိုဟ်တုနှင့် ပတ်သက်သည့် နည်းပညာနှင့် အကူအညီကို ရယူသကဲ့သို့ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် ယူကရိန်းစစ်မြေပြင်တွင်အသုံးပြုနိုင်ရန် ရုရှားနိုင်ငံသို့ ၂ လကျော်ခန့် အသုံးပြုနိုင်သည့် လက်နက်၊ ခဲယမ်းများတင်ပို့ပေးခဲ့သကဲ့သို့ ၎င်း၏လက်နက်ခဲယမ်းစက်ရုံများမှလည်း အင်အားပြည့်ထုတ်လုပ်ပေးနေသည်ဟု အနောက်နိုင်ငံများက ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိပါသည်။

ယနေ့ပြောင်းလဲတိုးတက်လာသော နည်းပညာများနှင့် စစ်နည်းဗျူဟာများအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအနေဖြင့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းရရှိရန်၊ နိုင်ငံပိုင် ဆက်သွယ်ရေး စနစ် လုံခြုံချောမွေ့စေရန်၊ ဂြိုဟ်တုစနစ်သုံး ဒုံးပျံများပစ်ခတ်နိုင်ရန်၊ အာကာသနှင့် ဝေဟင်စိုးမိုးမှုရရှိစေရန်အတွက် ဂြိုဟ်တုနည်းပညာကို နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးအတွက် ဘက်ပေါင်းစုံ၌ အသုံးပြုဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြပါသည်။ မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း ၎င်း၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ကာကွယ်နိုင်ရန် စစ်ဘက်သုံး ဂြိုဟ်တုများ ကိုယ်ပိုင်လွှတ်တင်နိုင်ရန် ကြိုးစားနေခဲ့ပြီး နည်းပညာလိုအပ်ချက်ရှိနေ သောကြောင့် မိတ်ဆွေရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွက် အကူအညီလိုအပ် နေချိန်တွင် အပြန်အလှန်အပေးအယူလုပ်၍ ၎င်းလိုအပ်နေသည့် နည်းပညာအား အချိန်ကိုက် ရယူနိုင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။

ယခုအခါ ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲအပြင် ထပ်တိုးလာသော အစ္စရေး-ဟားမတ်စ် စစ်ပွဲကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ လုံခြုံရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးကို တည်ဆောက် နိုင်ရန်မှာ ဦးစားပေးကဏ္ဍရပ်တစ်ခုအနေဖြင့် ရှေ့တန်းရောက်လာသည်ကို တွေ့ရှိရ ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အင်အားကြီးနိုင်ငံများအကြား တည်ရှိနေပြီး ပထဝီနိုင်ငံရေးအားပြိုင်ရာဆုံချက် (Geopolitical Pivot) ဖြစ်နေကာ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေး ခြိမ်းခြောက်မှုကြီးမားသည့် နိုင်ငံများအနေဖြင့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေး စွမ်းအားကို ခေတ်စနစ်နှင့်အညီ မြှင့်တင်နိုင်ရန်မှာ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများ၏ ပညာခန်းဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

Myanmar Aspect

147110923

[1]။ JUNNOSUKE KOBARA.“ North Korea prepares to launch spy satellite with Russian aid”. Nikkei Asia. November 2, 2023 [https://asia.nikkei.com/.../North-Korea-prepares-to...]

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ ဒရုန်းစစ်ဆင်ရေးအခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဘာတွေသိထားသင့်သလဲ

 

နိဒါန်း

ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့အကြား စစ်ပွဲများတွင် ဒရုန်းစစ်ဆင်ရေးနှင့် ဒရုန်း တည်ဆောက်မှုများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပါဝင်လာခဲ့ပါသည်။ အစကနဦးတွင် ဒရုန်း စစ်ဆင်ရေး၌ ယူကရိန်းဘက်မှ အသာစီးရရှိခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ရုရှားနိုင်ငံဘက်မှ အသာစီးရနေသည်ကို တွေ့ရပြီး ဒရုန်းစစ်ဆင်ရေးဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို သုံးသပ်ဖော်ပြသွားပါမည်။[1]

ဖော်ပြချက်

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံတို့အကြား ဒရုန်းစစ်ပွဲများတွင် ဒရုန်းမောင်းနှင်သူ(Drone Pilot)ကို တန်ပြန်ရှာဖွေတိုက်ခိုက်သည့် နည်းစနစ်ကို ကျင့်သုံး နေပြီး ထိုသို့ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီဆိုပါက လုံခြုံခိုင်ခံ့သည့် အကာအကွယ်၌ အမြန်ဆုံးပုန်းရှောင် ရမည်ဟု ယူကရိန်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်း Zaporizhia စီရင်စုတွင် ဒရုန်းစစ်ဆင်ရေး ဆောင်ရွက် နေသည့် အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ် “Major” ဆိုသူက ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ၎င်းသည် တန်ပြန်ဒရုန်းဖြင့် တိုက်ခိုက်ခံရခြင်းမှ ၄ ကြိမ်လွတ်မြောက်ခဲ့သူဖြစ်ပါသည်။ ၎င်း၏ ပြောကြားချက်အရ ရန်သူ့ဒရုန်းမှ ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီး ၎င်း၏ မြင်ကွင်းထဲရောက်ရှိသွားပါက လွတ်မြောက်ရန် မလွယ်ကူဘဲ တန်ပြန်ဒရုန်းများသည် မမျှော်လင့်သော အရပ်မျက်နှာများမှ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်ပြီး မိမိ၏ ဒရုန်းကဲ့သို့လည်း အယောင်ဆောင်လာနိုင်ပါသည်။ ထိုတန်ပြန်ဒရုန်းများသည် ကင်မရာ၏ အရည်အသွေးမကောင်းသော်လည်း လျှို့ဝှက်ထောက်လှမ်းမှုများပြုလုပ်နိုင်ပြီး ၁၅၀-၁၆၀ kph အမြန်နှုန်းဖြင့် ပျံသန်းနိုင်သည့်အတွက် လွတ်မြောက်ရန် မလွယ်ကူခြင်းဖြစ်ပါသည်။

လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ရေး ယန္တရားများ အများဆုံးအသုံးပြုနေသည့် စစ်ပွဲ များတွင် အမဲလိုက်သည့်မုဆိုး(Drone Pilot)သည်လည်း အလွယ်တကူပင် သားကောင် ဖြစ်သွားနိုင်ပါသည်။ ဒရုန်းများကို မောင်းနှင်သည့် ထိန်းချုပ်ရေးစက် (Controllers) များသည် ဒရုန်းများကို ထိန်းချုပ်ရာတွင် လျှပ်စစ်လှိုင်းများထုတ်လွှတ်ရပါသည်။ တန်ပြန်ဒရုန်းများက ထိုလျှပ်စစ်လှိုင်းများမှတစ်ဆင့် ခြေရာခံခြင်းဖြစ်ပြီး Drone Pilot အနေဖြင့် ထိုအရာကိုသတိမထားမိပါက ရန်သူ့တန်ပြန်ဒရုန်းများ၏ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံ တပ်မဟာ ၄၇ ၏ တပ်မှူးဖြစ်သူ Hummer ၏ ပြောကြားချက်အရ ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ပစ်မှတ်ကို တစ်ကြိမ်ခြေရာခံမိပြီဆိုသည့်နှင့် ပစ်ခတ်မှုများကို တရစပ်လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပါသည်။ ရုရှားစစ်ဘက်အနေဖြင့် ၎င်းတို့ ကိုယ်ပိုင်တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းများအား အသုံးပြုရုံသာမက ပစ်မှတ်ကို တိကျစွာ တိုက်ခိုက် နိုင်သည့် အမြောက်(High-Precision Artillery)၊ မိုင်းများ၊ ဂလိုက်ဗုံးများ(Glide Bombs) နှင့် အထူးတိုက်ခိုက်ရေးအဖွဲ့များ(Saboteur Groups)ကိုလည်း အသုံးပြုလေ့ရှိပါသည်။

ယခုစစ်ပွဲများတွင် အသုံးပြုနေသည့် First Person View (FPV) ဒရုန်းများကို ယူကရိန်းနိုင်ငံက စတင်အသုံးပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထိုဒရုန်းသည် လျင်မြန်စွာ ပျံသန်းနိုင်ပြီး ဗီဒီယိုဂိမ်းကစားသကဲ့သို့ ပုံရိပ်ရောင်မျက်လုံးကာ(Goggle)တပ်ဆင်၍ မောင်းနှင်ရသဖြင့် မောင်းနှင်သူအနေဖြင့် ဒရုန်းနှင့်အတူ လိုက်ပါပျံသန်းသကဲ့သို့ မြင်ရပါသည်။ အဆိုပါ ဒရုန်းကို တည်ဆောက်ရန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ရာဂဏန်းမျှသာ လိုအပ်သော်လည်း ၎င်းတို့ကိုအသုံးပြု၍ သန်းပေါင်းများစွာတန်ဖိုးရှိသည့် ရန်သူ့လက်နက်များနှင့် အဆောက်အဉီ များကို ဖျက်ဆီးပစ်နိုင်စွမ်းရှိပါသည်။ တစ်နေ့တည်းတွင် ဒရုန်းမောင်းနှင်သူတစ်ဦး အနေဖြင့် အရေးကြီးပစ်မှတ် ဒါဇင်ခန့်အပါအဝင် ရန်သူ့စစ်သည်များကိုပါ တိုက်ခိုက် နိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် စနိုက်ပါသမားတစ်ဦးထက် ဒရုန်းမောင်းနှင်သူတစ်ဦးအား ချေမှုန်း နိုင်ခြင်းက ပိုမိုထိရောက်သည်ဟု ရှေ့တန်းမှ တပ်မှူးတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ဒရုန်းမောင်းနှင်ခြင်းသည် နောက်ကွယ်မှ ဆောင်ရွက်ရခြင်းဖြစ်သောကြောင့် လုံခြုံမှု ရှိသည်ဟုယူဆထားကြသော်လည်း လက်တွေ့တွင် စစ်မြေပြင်သုံး ဒရုန်းမောင်းနှင်သူသည် အလွန်အန္တရာယ်များသည်ဟု ၎င်းကဆိုပါသည်။

ပထမဆုံးသော FPV ဒရုန်းများကို ယူကရိန်းနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းတိုက်ပွဲများတွင် စတင်အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း ရုရှားနိုင်ငံက ၎င်းတို့၏ နည်းပညာကို အမီလိုက်နိုင်ခဲ့ပါသည်။ ရုရှားနိုင်ငံတွင် FPV ဒရုန်းများကို ဇူလိုင်လတွင် စတင်အသုံးပြုခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်၌ ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာရှိ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိပါသည်။ ယူကရိန်း နိုင်ငံအနေဖြင့် လက်ရှိတွင် ဒရုန်းများကို ခက်ခက်ခဲခဲ တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်နေရခြင်း၊ ဝန်ထမ်းများအတွက် ထောက်ပံ့ကြေးငွေ ခက်ခဲခြင်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရပါသည်။ ထို့ပြင် ဒရုန်းထုတ်လုပ်သည့်နေရာများမှာလည်း ပြန့်ကျဲနေပြီး ခိုင်မာသည့် စုစည်းမှု မလုပ်နိုင်သေးပါ။ ထိုအချိန်တွင် ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် နည်းပညာမြင့် ထောက်လှမ်းရေး ဒရုန်းများကဲ့သို့ ဈေးနှုန်းမြင့်မားသည့် ဒရုန်းများကို အသုံးပြုလာနိုင်ခြင်းကြောင့် နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာအရ သာလွန်လျက်ရှိပါသည်။

ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်သာမက ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ စစ်ဆင်ရေး အမှားများ၊ အားနည်းချက်များမှ သင်ခန်းစာယူလျက်ရှိပါသည်။ ယခုနှစ်နွေရာသီ အစောပိုင်းမှစ၍ ရုရှားနိုင်ငံ၏ တင့်နှင့် အမြောက်များကဲ့သို့ တန်ဖိုးမြင့် ယာဉ်ယန္တရား များတွင် ဒရုန်းကာကွယ်ရေးပစ္စည်း(Jamming Boxes)များ တပ်ဆင်ခဲ့ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ Jamming Boxes များပါဝင်သည့် ယာဉ်ယန္တရားများကို တိုက်ခိုက်ရခြင်းသည် ခက်ခဲပါသည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံတွင် ထိုကဲ့သို့နည်းပညာမျိုး မရှိသေးပါ။ FPV ဒရုန်းများသည် ခြေလျင်သုံးသံချပ်ကာတိုက်ခိုက်ရေးယာဉ်များ၏ နည်းဗျူဟာများကို အပြီးတိုင်ပြောင်းလဲ ပေးခဲ့ပါသည်။ ယခင်က တပ်မဟာအဆင့်တွင် အီလက်ထရောနစ်စစ်ပွဲများအကြောင်း ကိုသာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားခဲ့ကြသော်လည်း ယခုအခါ တပ်ခွဲအဆင့်ရှိ တပ်ဖွဲ့များသည် FPVဒရုန်းများကို ထောက်လှမ်းကာကွယ်နိုင်သည့် ကိရိယာများလိုအပ်လာပါသည်။ သို့သော်လည်း ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ အဓိကတိုက်ခိုက်ရေး စစ်ကြောင်းများတွင်ပင် Jamming Boxes ကဲ့သို့သော အီလက်ထရောနစ်အကာအကွယ်များမပါဘဲ စစ်ဆင်ရေးဆင်နွှဲ နေရပါသည်။ ရုရှားဒရုန်းများ၏ တိုက်ခိုက်ခံရမှုကြောင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ ဆုံးရှုံးမှုများ သည်လည်း များပြားလာကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့အကြား စစ်ပွဲများတွင် ဒရုန်းများအား အသုံးပြု၍ စစ်ဆင်ခြင်းကို ယူကရိန်းနိုင်ငံက ဦးဆောင်ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ရုရှားနိုင်ငံ အနေဖြင့် ၎င်း၏ ဒရုန်းများနှင့် ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို အဆင့်မြှင့်တင်လာနိုင်ခြင်းကြောင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံအနေဖြင့် မယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေပါသည်။ လက်ရှိ ယူကရိန်းနိုင်ငံမှ အသုံးပြုနေသောဒရုန်းများ၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် နိုင်ငံအတွင်းမှ ဒရုန်း ထုတ်လုပ်သည့် စေတနာ့ဝန်ထမ်းတပ်ဖွဲ့များက ထုတ်လုပ်ပေးနေခြင်းဖြစ်ပြီး ဒရုန်းများကို ဖန်းတီးရာတွင် 3 D နည်းပညာပရင်တာများဖြင့် အစိတ်အပိုင်းအချို့ကို ဖန်တီးနေပြီးဒရုန်းများအတွက် လိုအပ်သည့် သတ္တုအစိတ်အပိုင်းများနှင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများကို စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများမှ ရနိုင်သမျှ ရယူအသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ အနေဖြင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွက် ရန်ပုံငွေများ ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိပြီး ယမန်နှစ်က ယူကရိန်း စေတနာ့ဝန်ထမ်းတပ်ဖွဲ့ Come Back Alive အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၅၅ သန်း ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ကြောင်းလည်း တွေ့ရှိရသည်။[2]

ယနေ့ခေတ်တွင် ဖြစ်ပွားလာသောစစ်ပွဲများ၊ ပဋိပက္ခများတွင် စစ်နည်းဗျူဟာ ပြောင်းလဲလာခြင်း၊ ဒရုန်းနှင့် တန်ပြန်ဒရုန်းနည်းပညာများ၊ အီလက်ထရောနစ်ပစ္စည်းများအား အဆင့်မြှင့်တင်လာခြင်းတို့ကြောင့် မြေပြင်တပ်ဖွဲ့များတွင် လက်တွေ့ကျကျ ထိရောက်စွာ တပ်ဆင်အသုံးပြုနေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ထိုအချိန်တွင် မိမိတို့ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးယန္တရားကို ခေတ်စနစ်နှင့်အညီ လိုက်ပါပြောင်းလဲနိုင်ရေး၊ ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်စနစ်ကို လျင်မြန်စွာကျင့်သုံးနိုင်ခြင်းသည်ပင် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများ၏ ပညာခန်းဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

Myanmar Aspect

146110823

[1]။ “Trenches and tech on Ukraine’s southern front”. The Economist, October 29, 2023, [https://www. https://economist.com/.../trenches-and-tech-on-ukraines...]

[2]။ “Inside Ukraine's DIY drone revolution”.The Economist, [https://youtu.be/5vmuObO0vNk]

အစ္စရေးနိုင်ငံသည် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့အား ထိုးစစ်ဆင်မှုကို အရှိန်အဟုန်မြှင့် လုပ်ဆောင်လာခြင်း

 

နိဒါန်း

အစ္စရေးနိုင်ငံ၏ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့အား တိုက်ခိုက်မှုကို ဒုတိယအဆင့်သို့ မြှင့်တင် လိုက်ပြီဖြစ်ပြီး ဤအဆင့်တွင် အစ္စရေးနိုင်ငံအနေဖြင့် ၎င်းတို့ဝိုင်းပတ်ပိတ်ဆို့ ထားသည့် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ကာ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့အား အမြစ်ပြတ် ချေမှုန်းသုတ်သင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် Benjamin Netanyahu ကပြောကြားခဲ့ပါသည်။[1]

ဖော်ပြချက်

အစ္စရေးနိုင်ငံသည် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသအား မြေပြင်ထိုးစစ်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ကာ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့အား တိုက်ခိုက်သည့်စစ်ဆင်ရေး ဒုတိယအဆင့်ကို စတင်လိုက်ပြီ ဖြစ်သည်ဟု အစ္စရေးနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် Benjamin Netanyahu က အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အစ္စရေးနိုင်ငံသည် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့အား မြေေပါ် မြေေအာက်မကျန် ချေမှုန်းသုတ်သင်သွားမည်ဖြစ်ပြီး အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့များသည် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ ထိန်းချုပ်ထားသည့် ပါလက်စတိုင်းနယ်မြေအတွင်းသို့ ဂျက်လေယာဉ်များ အသုံးပြုကာ ဗုံးကြဲခြင်းကြောင့် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသရှိပြည်သူများအနေဖြင့် ပြင်ပ ကမ္ဘာနှင့် အဆက်အသွယ်ပြတ်တောက်လျက်ရှိပါသည်။ ဟားမတ်စ်များအုပ်ချုပ်နေသည့်ပါလက်စတိုင်း နယ်မြေအတွင်း ကာလရှည်ကြာဆင်နွှဲမည့် မြေပြင်ထိုးစစ်(A Ling-Threatened Ground Offensive)အား အရှိန်အဟုန်မြှင့်ဆောင်ရွက်နေပြီ ဖြစ်သည်ဟု အစ္စရေးနိုင်ငံ၏ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအကြီးအကဲများက ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Tel Aviv မြို့၌ ကျင်းပပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင် အစ္စရေးနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် Netanyahu က ဤစစ်ပွဲသည် ရှည်လျားပြင်းထန်မည်(Long and Hard) ဖြစ်သောကြောင့် ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများနေဖြင့် စစ်ပွဲမစတင်မီ အချိန်အတွင်း ဂါဇာကမ်းမြောင်မြောက်ပိုင်းဒေသမှ ရွှေ့ပြောင်းကြရန် ဆော်ဩထားပါသည်။ ဤစစ်ပွဲ၏ ရည်မှန်းချက်မှာ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့၏ နယ်မြေစိုးမိုးထားရှိမှုနှင့် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများအား ချေမှုန်း၍ ဓားစာခံ ၂၀၀ ကို နေရပ်ပြန်ပို့နိုင်ရေးဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့၏ အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အစ္စရေးနိုင်ငံသား ၁,၄၀၀ သေဆုံးခဲ့ချိန်မှစ၍ အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့သည် ဂါဇာကမ်းမြောင် ဒေသအား ပိတ်ဆို့၍ သီတင်းပတ် ၃ ပတ်ဆက်တိုက် ဗုံးကြဲမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ ဤကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ကနဦးတွင် အနောက်နိုင်ငံများသည် အစ္စရေးနိုင်ငံဘက်မှရပ်တည် ခဲ့ကြသော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သေဆုံးသူများပြားလာသဖြင့် နိုင်ငံတကာ၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ မြင့်တက်လာခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဂါဇာကမ်းမြောင် ဒေသရှိ အရပ်သားများအား အကူအညီပေးနိုင်ရန် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကို ခေတ္တရပ်နားပေးရေးအစ္စရေးနိုင်ငံအား တောင်းဆိုခဲ့ကြပါသည်။

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသရှိ ပြည်သူ ၂.၃ သန်းကို ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ပြုလုပ်ပေးလျက်ရှိသည့် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောကြားချက် အရ အစ္စရေးနိုင်ငံ၏ စစ်ဆင်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်း အရပ်သား ၇,၆၅၀ ဦး သေဆုံး ခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အိုးအိမ်များ ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး အစားအစာ၊ ရေ၊ လောင်စာနှင့် ဆေးဝါးများ ရှားပါးလျက်ရှိပါသည်။ အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့ ညပိုင်းဗုံးကြဲခံရပြီးနောက်တွင် ဖုန်းနှင့်အင်တာနက် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ဆောင်မှုများ ပြတ်တောက်ကာ အခြေအနေပိုမိုဆိုးရွားခဲ့ပါသည်။ ဂါဇာဒေသသို့ ရောက်ရှိနေသည့် သတင်းထောက်တစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရ အစ္စရေးနှင့် ပါလက်စတိုင်းအဖွဲ့တို့၏ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုများကြောင့် အရပ်သားများ ထိခိုက်မှုရှိပြီး ဆက်သွယ်ရေးနှင့် လောင်စာဆီ ပြတ်တောက်မှုများကြောင့် အရေးပေါ်ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များ ခေါ်ယူရန် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိပါသည်။ အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့သည် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ အသုံးပြု နေသည့် ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများနှင့် အခြားအခြေခံအဆောက်အဦများကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်လျက်ရှိပါသည်။ အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Yoav Gallant က အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့များ အနေဖြင့် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ကိုသာ ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ အနေဖြင့် ဂါဇာမြောက်ပိုင်းရှိ အရပ်သားနေအိမ်အဆောက်အဦများတွင် ပုန်းခိုနေကြ သောကြောင့် ဒေသခံများအား တောင်ပိုင်းသို့ ရွှေ့ပြောင်းရန် တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။ သို့သော်လည်း တောင်ပိုင်းဒေသသည်လည်း လူနေထူထပ်ပြီး နေအိမ်များဗုံးကြဲခံနေရ သောကြောင့် လုံခြုံမှုမရှိဟု ပါလက်စတိုင်းဒေသခံတို့က ပြောကြားထားပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres သည် ဂါဇာဒေသအား လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများပေးအပ်နိုင်ရန် နိုင်ငံတကာသို့ တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးအေဂျင်စီများက ယခုအချိန်တွင် ဂါဇာ ဒေသသို့ရောက်ရှိနေသည့် ၎င်းတို့၏ဝန်ထမ်းအများစုနှင့် အဆက်အသွယ် ပြတ်တောက် လျက်ရှိပါသည်။ ဂါဇာဒေသရှိအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြက်ခြေနီနှင့် လခြမ်းနီအဖွဲ့၏ ပြောကြားချက်အရ ၎င်းတို့စေတနာ့ဝန်ထမ်းများသည် အချိန်ပြည့် အလုပ်လုပ်နေရပြီး Starlink ဂြိုဟ်တုကွန်ရက်ပိုင်ရှင် Elon Musk ကလည်း ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသရှိ နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြု အကူအညီပေးအဖွဲ့အစည်းများ ဆက်သွယ်မှုပြုလုပ်နိုင်ရန် ၎င်း၏ဂြိုဟ်တုကွန်ရက်အသုံးပြုခွင့်ပေးခဲ့ပါသည်။ ဟားမတ်စ် အဖွဲ့သည် ဂါဇာဒေသရှိ ဓားစာခံ ၂၀၀ ကျော်ကို ပြန်လွှတ်ပေးရေးနှင့် ပတ်သက်၍ အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့် သဘောတူညီမှုပြုလုပ်ရန် နီးစပ်ပြီဖြစ်သော်လည်း အစ္စရေးနိုင်ငံသည် ဤသဘောတူညီချက်ကို နှောင့်နှေးအောင် ပြုလုပ်နေသည်ဟု အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ သို့သော်လည်း အစ္စရေးစစ်တပ်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ဟားမတ်စ်အဖွဲ့သည် လူထုအမြင်ကို လှည့်ဖြားရန် ကြိုးပမ်းနေခြင်းသာ ဖြစ်သည်ဟုပြောကြားပြီး အဆိုပါသတင်းများကို ပယ်ချခဲ့ပါသည်။ အစ္စရေးနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် Netanyahu က ဂါဇာဒေသတွင် မြေပြင်ထိုးစစ်ဆင်မှုနှင့်အတူ ဓားစာခံများ လွတ်မြောက်ရေးကိုလည်း ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟုဆိုပါသည်။

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသရှိ အစ္စရေးနှင့် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့တို့အကြား တိုက်ပွဲများ အရှိန်လျော့သွားစေရန် ကာတာနိုင်ငံသည် ကြားဝင်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများကို အောက်တိုဘာလ ၂၈​ ရက်နေ့မှစ၍ လုပ်ဆောင်ပေးခဲ့သော်လည်း အရာမထင်ခဲ့ပါ။ အစ္စရေးအဖွဲ့သည် အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်တိုက်ခိုက်မှုတွင် အဓိကကျသည့် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးဖြစ်သူ Asem Abu Rakaba ကို လေကြောင်းမှတိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ဝင်များအား ချေမှုန်းနိုင်ရန် ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများ၊ တိုက်ပွဲအတွက် အသုံးပြုသည့် မြေအောက်နေရာများနှင့် အခြားအခြေခံအဆောက်အဦများအပါအဝင် ဂါဇာမြောက်ပိုင်းဒေသရှိ ပစ်မှတ် ၁၅၀ ကို လေကြောင်းမှတိုက်ခိုက်ခဲ့ပါသည်။

ဟားမတ်စ်အဖွဲ့မှ Al-Qassam တပ်မဟာသည် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသ အရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ Beit Hanoun မြို့နှင့် Al-Bureij မြို့ အလယ်ပိုင်းတွင် အစ္စရေး တပ်များကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိပါသည်။ ၎င်းတပ်မဟာနှင့် ပါလက်စတိုင်း ခုခံရေးတပ်ဖွဲ့ များသည် အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့များ၏ ကျုးကျော်မှုများကို အင်အားအပြည့်ဖြင့် ရင်ဆိုင် ဟန့်တားနိုင်ရန် ပြင်ဆင်ထားပါသည်။ ပါလက်စတိုင်းဒေသရှိ ပဋိပက္ခကျယ်ပြန့် လာမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် မြေပြင်ထိုးစစ်အား ရပ်တန့်ရန် အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် အခြားသောအနောက်နိုင်ငံများက အစ္စရေးနိုင်ငံကို တိုက်တွန်းထားပါသည်။ ဟားမတ်စ် အဖွဲ့သည် လက်ဘနွန်၊ ဆီးရီးယား၊ အီရတ်နှင့် ယီမင်နိုင်ငံတို့ရှိ လက်နက်ကိုင်များအား ထောက်ပံ့ပေးနေသည့် အီရန်နိုင်ငံကို မှီခိုအားထားလျက်ရှိပြီး အီရတ်နှင့် ဆီးရီးယား နိုင်ငံတို့ရှိ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည်လည်း အီရန်နိုင်ငံ ကျောထောက်နောက်ခံ ပြုထားသည့်အဖွဲ့များ၏ တိုက်ခိုက်မှုကိုခံခဲ့ရပါသည်။ ထို့ကြောင့် အမေရိကန်နိုင်ငံသည် အစ္စရေးနိုင်ငံသို့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအကူအညီများ ပိုမိုပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။

အစ္စရေးနိုင်ငံအနေဖြင့် ဂါဇာဒေသမှကျော်လွန်၍ စစ်ဘောင်ချဲ့ရန် မလိုလား သော်လည်း ဘက်ပေါင်းစုံမှ ပြင်ဆင်ထားသည်ဟု အစ္စရေးနိုင်ငံကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Yoav Gallant မှ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အစ္စရေးစစ်တပ်သည် အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် လက်ဘနွန်နိုင်ငံနှင့် နယ်စပ်တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ၎င်းတိုက်ပွဲသည် ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်တိုက်ပွဲပြီးနောက် ပြန်လည်ဖြစ်ပွားသည့် အပြင်းထန်ဆုံး တိုက်ပွဲဖြစ်ပါသည်။ အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင်လည်း ဥရောပ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် အာရှဒေသတစ်ဝိုက်ရှိ မြို့ကြီးများတွင် ပါလက်စတိုင်း လိုလားသူများ ထောင်နှင့်ချီ၍ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ လန်ဒန်မြို့ရှိ ဆန္ဒပြပွဲအား ဦးဆောင်သူ Camille Revuelta က ဤဆန္ဒပြမှုသည် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့အား ထောက်ခံခြင်းမဟုတ်ဘဲ ပါလက်စတိုင်း ပြည်သူ များ၏ အသက်အိုးအိမ်ကို အကာအကွယ်ပေးရေးအတွက်သာဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

အစ္စရေးနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် Benjamin Netanyahuသည် ဟားမတ်စ်အဖွဲ့အား ထိုးစစ်ဆင်မှုကို အဆင့်မြှင်တင်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ကာ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့အား မြေပြင်ထိုးစစ်ဆင်မှုများပြုလုပ်၍ မြေပေါ်မြေအောက်ပါ မကျန် အမြစ်ပြတ်ချေမှုန်း သုတ်သင်သွားမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ထိုသို့ ဂါဇာဒေသအတွင်း အစ္စရေးတပ်များ ဝင်ရောက်၍ စစ်ဘောင်ချဲ့မည့်ကိစ္စသည်ပင် ဟားမတ်စ်များဘက်မှ လိုလားသည့် ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ကျွမ်းကျင်သည့် နယ်မြေအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်လာမည့် အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို မြေအောက်ဥမင်များ၊ ပြောက်ကျားနည်းများအသုံးပြု၍ စစ်ဆင်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ဤစစ်နည်းဗျူဟာသည် ရေရှည်တွင် အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များအား အထိနာစေပြီး ဆုံးရှုံးမှုများလာခြင်းကြောင့် ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ဂါဇာဒေသမှ အစ္စရေးတပ်များ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာလာခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း အစ္စရေးနိုင်ငံအနေဖြင့် ဂါဇာဒေသအတွင်းသို့ နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်မံဝင်ရောက်ရန် ဂရုတစိုက်ချိန်ဆနေဟန်ရှိပြီး လက်တွေ့ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်မှုများ ကိုလည်း အကန့်အသတ်ဖြင့်သာဆောင်ရွက်နေပြီး လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းကိုသာ အားထားနေဆဲဖြစ်သည်ဟု ယူဆနိုင်ပါသည်။

ထိုသို့ အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ဂါဇာဒေသသို့ ဝင်ရောက်မည့် အချိန်သည် အာရပ်ဒေသအတွင်းရှိ အခြားသောအစ္စရေးမလိုလားသည့် Hezbollah ကဲ့သို့သော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များစောင့်ဆိုင်းနေသည့် အချိန်လည်းဖြစ်ပြီး စစ်အင်အားလျော့ပါးသွားမည့် အစ္စရေးအတွင်းပိုင်းဒေသများကို အချိန်ကိုက်တိုက်ခိုက်မှုများ ဆောင်ရွက်လာနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း မစ်ဇိုင်း ၁၅၀,၀၀၀ ကျော် ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် Hezbollah အဖွဲ့များ စစ်အတွင်းသို့ တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်လာပြီဆိုပါက အစ္စရေးနိုင်ငံအား အဓိကအကူအညီပေးနေသည့် အမေရိကန်နိုင်ငံသည်ပင် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင်းရှိ တရုတ်နိုင်ငံ၏ ထိုင်ဝမ်အား ကျူးကျော်လာနိုင်မှုကို ကာကွယ်မည်လော၊ အစ္စရေးနိုင်ငံအား အလုံးစုံထောက်ပံ့ပေးမည်လောဟူသည့် မဟာဗျူဟာရွေးချယ်မှု ဆောင်ရွက်ရမည်ဟု သုံးသပ်ချက်များလည်း ထွက်ပေါ်လျက်ရှိပါသည်။[2]

ဆယ်စုနှစ်များစွာဖြစ်ပွားခဲ့သည် အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်း ပဋိပက္ခသည် ယခု အချိန်တွင် ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးသို့ ပျံ့နှံ့လျက်ရှိပြီး ဘာသာရေးဆိုင်ရာ စစ်ပွဲအဖြစ်သို့ မရောက်ရှိအောင် ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြသော်လည်း ထိန်းချုပ်နိုင်မည့် အခြေအနေ နည်းပါးနေသည်ဟု ယူဆရပါသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း အီရတ်နှင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံတို့တွင် ပါလက်စတိုင်းအုပ်စုအား ထောက်ခံအားပေးသည့် အီရန်နိုင်ငံ ကျောထောက်နောက်ခံပြုအဖွဲ့များ၏ တိုက်ခိုက်မှုကိုခံခဲ့ရပြီး စစ်ပွဲအတွင်းသို့ မရောက် ရောက်အောင် တွန်းအားပေးခြင်းခံနေရပြီး ယခုဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲအား ဂါဇာဒေသအတွင်း မှာပင် အကန့်အသတ်ဖြင့်ဆောင်ရွက်ရန် ခက်ခဲလျက်ရှိပါသည်။ ထိုအခြေအနေသည်အစ္စရေးတပ်များ ဂါဇာဒေသအတွင်းသို့ အလုံးအရင်းနှင့် ဝင်ရောက်လာပါက ပိုမို ဆိုးရွားလာမည်ဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေး-ဟားမတ်စ် စစ်ပွဲအခြေအနေအား သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

Myanmar Aspect

145110723

[1]။ “Israel Enters 'Second Stage' Of War with Gaza Ground Assault”. Nikkei Asia. 28 October 2023, [/https://asia.nikkei.com/.../Israel-enters-second-stage.../]

[2]။ Ken Moriyasu,“Hezbollah Entry Into War Would Mean Taiwan Trade-Off, U.S. Analysts Say”. Nikkei Asia. 31 October 2023, [/https://asia.nikkei.com/.../Hezbollah-entry-into-war.../]