အင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ စစ်ပွဲများ၊ ပဋိပက္ခများ၏ အဆုံးသတ်ကိုတွေးမျှော်ကြည့်ခြင်း

 

နိဒါန်း

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းကို လွှမ်းမိုးထားသည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမှု နောက်ဆက်တွဲနှင့်ပတ်သက်၍ The Diplomat ၏ ပင်တိုင်ဆောင်းပါးရှင် Mercy Kuo နှင့် Analysis of US Grand Strategy စင်တာ၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး၊ RAND Corporation ၏ အကြီးတန်းနိုင်ငံရေးသိပ္ပံပညာရှင်နှင့် “Alternative Futures Following a Great Powers War” အမည်ရှိ RAND အစီရင်ခံစာကို တွဲဖက်ရေးသားသူ Dr Miranda Priebe တို့၏ တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုများအား သုံးသပ်ဖော်ပြပေးပါမည်။

ဖော်ပြချက်

တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုတွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားမှုနှင့် နောက်ဆက်တွဲ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သည့် အကြောင်းအရာများကို လေ့လာ ဖော်ထုတ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး အစီရင်ခံစာနှင့်ပတ်သက်၍ အဓိကဆွေးနွေးသည့် အကြောင်းအရာ ၃ ချက်ရှိပါသည်။ ပထမအချက်အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းနေသည့်ကာလ၌ နိုင်ငံအကြီးအကဲများ၏ အနာဂတ်တွင် ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သော စစ်ပွဲများ/ပဋိပက္ခများနှင့် ပတ်သက်သည့် ခန့်မှန်းချက်များတွင် အဓိကလွဲချော်မှု တချို့ရှိနေသည့် ကိစ္စဖြစ်သည်။ သမိုင်းကြောင်း အရကြည့်မည်ဆိုပါက မူဝါဒချမှတ်သူများအနေဖြင့် အနာဂတ်စစ်ပွဲများ၏ အဓိကအချက် ဖြစ်သည့် စစ်ဖြစ်ပွားမှုကာလအတိုင်းအတာ (သို့မဟုတ်) ပဋိပက္ခတွင်ပါဝင်မည့် အဖွဲ့များ (သို့မဟုတ်) စစ်ဖြစ်ပွားမှုအလွန် အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ မှားယွင်းစွာ ယူဆခဲ့ကြပါသည်။ထို့ကြောင့် အနာဂတ်စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနိုင်သည့် လမ်းကြောင်းနှင့် နောက်ဆက်တွဲ ရလဒ်များ ခန့်မှန်းခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ လက်တွေ့ကျကျ တွေးခေါ်စဉ်းစားသင့်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ဒုတိယအချက်အနေဖြင့် ပဋိပက္ခများတွင် ကိုယ်တိုင်တိုက်ရိုက်ပါဝင်ခြင်းမရှိသည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံများအနေဖြင့် အကျိုးစီးပွားပိုမိုရရှိသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ရုရှား-အမေရိကန် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေခြင်းက တရုတ်နိုင်ငံအတွက် အကျိုးအမြတ်များရရှိလိမ့်မည်ဟု ဆိုသည်။ တတိယအချက်အနေဖြင့် စစ်ပွဲကိုအောင်နိုင်သည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံအနေဖြင့် နောက်ပိုင်းကာလများတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကိုလည်း ဆက်လက် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဟု တရားသေမှတ်ယူထား၍မရဘဲ စစ်ပွဲတွင်အနိုင်ရသည့် နိုင်ငံများအနေဖြင့် စစ်ပွဲပြီးနောက်ပိုင်းတွင် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေချိန်ကာလနှင့်မတူညီသည့် မဟာမိတ်များပြောင်း လဲခြင်း၊ ပြန်လည်စုဖွဲ့ခြင်းနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

အစီရင်ခံစာတွင်ဖော်ပြထားသည့် ခန့်မှန်းချက် ၃ ချက်နှင့် ပတ်သက်သည့် အဓိကယူဆချက်၊ ပုံဖော်နေသူများ၏ အခန်းကဏ္ဍနှင့် မဟာဗျူဟာမြောက်ရလဒ် များကိုမေးမြန်းရာတွင် Dr Miranda Priebe အနေဖြင့် စစ်ပြီးခေတ်အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ လေ့လာမှုများတွင် မတူညီသည့်နည်းလမ်းများဖြင့် ချဉ်းကပ်လေ့လာမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ အင်အား ကြီးနိုင်ငံများ၏ ပဋိပက္ခများနှင့်ပတ်သက်၍ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ခန့်မှန်းချက်များကို ရှာဖွေထားပြီး တရုတ်-အမေရိကန်ပဋိပက္ခ၏ အဆုံးသတ်ကို ခန့်မှန်းချက် ၃ ရပ်ဖြင့် လေ့လာသုံးသပ်ထားပါသည်။ ပထမခန့်မှန်းချက်အနေဖြင့် အဆိုပါအင်အားကြီး နှစ်နိုင်ငံ၏ အဆုံးသတ်စစ်ပွဲတွင် အနိုင်အရှုံးကွဲပြားမှု မရှိခြင်း ကြုံရနိုင်သည်။ ဒုတိယခန့်မှန်းချက် အနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်နှင့်ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခများကို တရုတ်နည်း တရုတ်ဟန်ဖြင့် ဖြေရှင်းရာတွင် ရုရှားနိုင်ငံရင်ဆိုင်နေရသည့် ပြဿနာရပ်များဖြင့် မကြုံတွေ့ရဘဲ အောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်လိမ့်မည်။ သို့သော် တရုတ်အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကို အင်အားသုံး၍ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းခဲ့ခြင်းကြောင့် နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် စိန်ခေါ်မှုများဖြင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် အရှေ့အာရှဒေသရှိနိုင်ငံများသည် တရုတ်နိုင်ငံကို ချိန်ခွင်လျှာညှိရန်အတွက် NATO ကဲ့သို့ မဟာမိတ်ဖွဲ့စည်းခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပြီး ဂျပန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် နျူကလီးယားကိစ္စရပ်များကို ဆက်လက်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာစေနိုင်ပါသည်။ အမေရိကန်နှင့် ဂျပန်တို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အောင်မြင်လာနိုင်ပြီး အရှေ့တရုတ်ပင်လယ်တွင် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမှုများ အရှိန်မြင့်လာနိုင်ပါသည်။ ထိုအခြေအနေတွင် အမေရိကန်၏ တရုတ်စစ်ရေးအင်အားလျှော့ချ ထိန်းချုပ်ရေးဆောင်ရွက်မှုများ အောင်မြင်လာနိုင်ပြီး အမေရိကန်နှင့် ဂျပန်နိုင်ငံတို့သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ရေပိုင်နက် အငြင်းပွားနေမှုများကို ကာကွယ်နိုင်မည့်အပြင် PLA ၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကိုလည်း ထိန်းချုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။

သို့သော်လည်း တတိယယူဆချက်မှာ တွက်ဆထားသလို အမေရိကန်နှင့် ဂျပန်တို့ဘက်မှ အောင်မြင်မှုများမရနိုင်ဘဲ ပေးဆပ်ရမှုများလည်း များစွာရှိလာနိုင်သည်ဟုဆိုသည်။ ထိုယူဆချက်တွင် ရုရှားနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့အကြား စစ်ပြီးခေတ် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး (Post-war alliance) ဆက်ရှိနေနိုင်ပြီး အမေရိကန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ တို့သည် လက်နက်အပြိုင်တပ်ဆင်မှုများ အရှိန်မြှင့်လာနိုင်ပါသည်။ အမေရိကန်နှင့် ပထဝီနိုင်ငံရေးအရဝေးကွာသော အာရှဒေသတွင်းနိုင်ငံများအနေဖြင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမှုကို မလိုလားတော့ဘဲ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ စစ်ရေးအရအခြေစိုက်မှုကို လျှော့ချလာနိုင်ပြီး ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းစွာရှေ့ဆက်ရမည့်နည်းလမ်းများကို လက်ခံစဉ်းစားလာနိုင်ကြောင်း ဖြေကြားထားပါသည်။

စစ်ပွဲများတွင် နည်းပညာအသစ်များ အသုံးပြုခြင်း၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ နားလည်မှုလွဲမှားနေခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သမိုင်းကြောင်းအရကြည့်မည် ဆိုပါက စီစဉ်သူများနှင့် မူဝါဒချမှတ်သူများသည် နည်းပညာအသစ်များ၏ သက်ရောက် မှုများကို ကြိုတင်လေ့လာမှန်းဆမှုများပြုလုပ်ရန် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်ကွက်ခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုသည်။၁၉ ရာစုနှောင်းပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဥရောပအလယ်ပိုင်းနှင့် အရှေ့အာရှတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် စစ်ပွဲများတွင် ဥရောပခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် လက်နက်သစ်များ၏ ပစ်ခတ်မှုစွမ်းရည်နှင့် မီးရထားလမ်းများ (သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး) နှင့် စစ်ရေးစွမ်းရည် ဆက်စပ်နေမှုကို အကြိမ်ကြိမ် လွဲမှားဆုံးဖြတ်ခဲ့မှုများရှိခဲ့ကြပါသည်။ ထိုနည်းတူစွာပင် ပထမကမ္ဘာစစ်တွင် ခေတ်စားလာသည့် ကတုတ်ကျင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရေးတူမြောင်း စစ်ဆင်ရေး (Trench warfare) က တိုက်စစ်အောင်မြင်ခြင်းနှင့် လွယ်လွယ်ကူကူအနိုင် ရနိုင်ခြေကို များစွာခက်ခဲသွားစေနိုင်သည့်အချက်ကို လျှော့တွက်ခဲ့ကြကြောင်း ဖြေကြားထားပါသည်။

ဆက်လက်၍ ပဋိပက္ခအရှိန်မြင့်လာစေခြင်းအန္တရာယ်ကို လျော့ပါးစေနိုင် သည့်အချက်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းမှုအား ပြန်လည်ဖြေကြားရာတွင် စစ်ပွဲများကိုရှောင်ရှားနိုင်မည့် အခြားသောနည်းလမ်းများကို ဗဟိုပြု၍ စဉ်းစားသုံးသပ်ခြင်းက စစ်ပွဲများကို ရှောင်ရှားနိုင်မည်ဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် နိုင်ငံရေးနှင့် စစ်ရေးဆိုင်ရာဆုံးရှုံးမှုများကို တွက်ချက်ဖော်ထုတ်ခြင်းနည်းလမ်းက မူဝါဒချမှတ်သူများအတွက် အဆိုးဆုံးအခြေအနေ ဦးတည်နေသည်ကိုသိရှိပြီး ရှောင်ရှားနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့ စစ်ပွဲမတိုင်မီ ဖြစ်တန်စွမ်း အခြေအနေအရပ်ရပ်ကို သုံးသပ်ခြင်းများသည် စစ်ပွဲကြီးထွားလာမှုအန္တရာယ်ကို လျှော့ချပေးနိုင်သည့် အခြားသောရွေးချယ်စရာ နည်းလမ်းများကို ဖော်ထုတ်ခြင်းနှင့် ပဋိပက္ခလျှော့ချရေးကို ဦးတည်သည့်နည်းလမ်းများကို ပိုမိုအလေးသာ စေမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖြေကြားထားပါသည်။

အင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ စစ်ပွဲများ၏ အကျိုးဆက်များကိုအကဲဖြတ်ရန်နှင့် အဆိုပါအကျိုးဆက်များကို အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်နိုင်ငံများ၏ ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်ခြင်းများတွင် မည်သို့ထည့်သွင်းစဉ်းစားသင့်သနည်းဆိုသည့် မေးမြန်းမှုအား ပြန်လည်ဖြေကြားရာတွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံများအကြား ဖြစ်ပွားသောစစ်ပွဲများသည် အဖျက်စွမ်းအား အလွန်ကြီးမားသည့်အပြင်၊ စစ်ပြီးခေတ် လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် စီးပွားရေး အခြေအနေများအတွက် သိသာထင်ရှားသည့် သက်ရောက်မှုများ ခံစားရမည်ဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။ သမိုင်းကြောင်းအရကြည့်မည်ဆိုပါက စစ်ပွဲများကျယ်ပြန့်လာပြီး မျှော်လင့်မထားသည့် နိုင်ငံများပါဝင်လာခြင်းကို မူဝါဒချမှတ်သူများက လျှော့တွက်ကြပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ကိုရီးယားစစ်ပွဲတွင် တရုတ်နိုင်ငံပါဝင်လာခဲ့မှုကို ပြန်လည်သုံးသပ်နိုင်ပါသည်။ ထိုသို့သောစစ်ပွဲများသည် မူဝါဒချမှတ်သူများ ခန့်မှန်းသည်ထက်ပို၍ ကြာရှည်ပြီး ပို၍ပြင်းထန်ပြီး မမျှော်မှန်းနိုင်သည့် စစ်ပြီးကာလ အကျိုးဆက်များနှင့်လည်း ရင်ဆိုင်ရပါသည်။ ယခုကဲ့သို့သော နျူကလီးယားခေတ်တွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ စစ်ပွဲများက နျူကလီးယားလက်နက် အသုံးပြုခြင်းကို မြင့်တက်လာစေနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ် နိုင်ငံများအနေဖြင့် အနာဂတ်စစ်ပွဲများနှင့် ပတ်သက်ပြီး ကြိုတင်ခန့်မှန်းမှုများပြုလုပ်ရာတွင် ခေတ်မီရန်လိုအပ်ပြီး အနာဂတ်စစ်ပွဲအခြေ အနေနှင့် မမျှော်မှန်းထားသည့် ဖြစ်နိုင်ခြေများကိုပါ ထည့်သွင်းစဉ်းစားသင့်သည်ဟုဆိုပါသည်။ ထိုသို့စဉ်းစား ဆုံးဖြတ်ခြင်းက အင်အားသုံးဖြေရှင်းခြင်း၏ ပေးဆပ်ရနိုင်ခြေများကို ပိုမိုတိကျစွာ တွက်ဆနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း အကြံပြုဖြေကြားထားသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှု၏ ဖြေကြားချက်များကို လေ့လာခြင်းအားဖြင့် လက်ရှိ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့၏ အားပြိုင်မှုများသည် စစ်ပွဲအသွင်သို့ ရောက်ရှိခဲ့မည်ဆိုပါက (၁) အနိုင်အရှုံးမပြတ်သားသည့် အခြေအနေနှင့်လည်း ရင်ဆိုင်ရနိုင်ကြောင်း၊ (၂) တရုတ်နိုင်ငံ၏ ထိုင်ဝမ်ကျူးကျော်မှုအောင်မြင်နိုင်သော်လည်း တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေးအားကောင်းလာပြီး ၎င်း၏စစ်ရေးစွမ်းရည်နှင့် စစ်အင်အား ချဲ့ထွင်မှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အရှေ့အာရှတွင် NATO ကဲ့သို့ တရုတ်၏အင်အားကို ကန့်သတ် မည့် စစ်ရေးမဟာမိတ်အဖွဲ့တစ်ခု ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း (၃) တရုတ်နိုင်ငံ၏ ထိုင်ဝမ်ကျူးကျော်မှု အောင်မြင်ခြင်းက ဒေသတွင်းနိုင်ငံများအနေဖြင့် တရုတ်နှင့်ငြိမ်းချမ်းစွာနေနိုင်ရန် စဉ်းစားလာနိုင်ပြီး အမေရိကန်၏ ဩဇာကျဆင်းမှုနှင့် စစ်စခန်းများစွန့်လွှတ်ရမှုများလည်း ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ပြထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထိုယူဆချက်များကို သုံးသပ်ခြင်းအားဖြင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် တရုတ်၏ ထိုင်ဝမ် ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး အောင်မြင်ခဲ့သော်မှ ၎င်းအတွက် တိုက်ရိုက်ထိခိုက်နိုင်ခြေ မရှိသေးဘဲ၊ အရှေ့အာရှဒေသတွင် NATO ကဲ့သို့ စစ်ရေးမဟာမိတ်တစ်ခု ဖွဲ့စည်း၍ တရုတ်အား ထိန်းချုပ်ထားလိမ့်ဦးမည်ဆိုသည့် အစီအမံကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မည်သာဖြစ်ပါသည်။

ယခုတွင်လည်း ဂျပန်နိုင်ငံကိုဗဟိုပြု၍ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင် စစ်ဘက်မဟာမိတ်များချဲ့ထွင်နေခြင်းက ထိုအစီအစဉ်၏ ကနဦးခြေလှမ်းများအဖြစ် တွေ့မြင်နိုင်ပါသည်။ သို့သော်လည်း Dr Miranda Priebe အနေဖြင့် မူဝါဒချမှတ်သူ များအနေဖြင့် အနာဂတ်စစ်ပွဲများ၏ ဆိုကျိုးများအပေါ် ခန့်မှန်းချက်များမှာ လိုအပ်ချက် များစွာရှိနေပြီး လက်ရှိ အမေရိကန်-ရုရှားအားပြိုင်မှုတွင် တရုတ်နိုင်ငံပါဝင်လာမည် ဆိုပါက ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အကျိုးဆက်များကို လျှော့တွက်နေကြကြောင်း ထောက်ပြထားသည်ကိုလည်း တွေ့ရှိရပါသည်။ အချုပ်အားဖြင့် အနာဂတ်စစ်ပွဲများ၏ သက်ရောက်မှုများမှာ မျှော်မှန်းမထားနိုင်အောင် ကြီးမားမည်ဖြစ်ပြီး ထိပ်တိုက် တွေ့မှုကို ရှောင်ရှားကြရန် အကြံပြုရေးသားထားသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

ခြုံငုံသုံးသပ်ရပါသော် လက်ရှိအင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ အားပြိုင်မှုများသည် ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားကို အမှန်တကယ်ထိခိုက်လာပြီး၊ အနိုင်အရှုံးပြတ်သားမှုမရှိ နိုင်သည့် အခြေအနေကို ရိပ်စားမိကြသဖြင့် ဩဇာခံနိုင်ငံငယ်များမှတစ်ဆင့် ကိုယ်စား ပြုစစ်ပွဲ (Proxy-War) များဆင်နွှဲခြင်း ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်နိုင်ငံအား ထိန်းချုပ်ခြင်း၊ စိန်ခေါ်မှု များဖြင့် အလုပ်ပေးထားခြင်းဘက်ကိုသာ အတိအလင်း ခြေဦးလှည့်လာနိုင်သည် ဟုယူဆရပါသည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး တည်ငြိမ်မှုမရှိသော ဒေသများနှင့် နိုင်ငံများသည် အင်အားကြီးနိုင်ငံများအားပြိုင်ရာ Proxy များ အလိုအလျောက် ဖြစ်လာနိုင်သည့်အတွက် ထိုအရေးကိစ္စအား ရှောင်လွှဲနိုင်ခြင်း၊ ဖိအားများလျော့ချနိုင်ခြင်းသည် ပညာခန်းပင်ဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

Myanmar Aspect

58070623

အမေရိကန်၏ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ အလွန်အကျွံလုပ်ဆောင်ခြင်းက ဒေါ်လာအစားထိုးနည်းလမ်းများ ပိုမိုအသက်ဝင်လာနိုင်သည့် အလားအလာနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဘာတွေသိထားသင့်သလဲ

 

နိဒါန်း

အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ ဒေါ်လာတန်ဖိုးနှင့် ဒေါ်လာဈေးလဲလှယ်မှုသည် လက်ရှိ ကာလများတွင် လျော့ကျလာခဲ့ပါသည်။ ပြည်ပနိုင်ငံများနှင့် လုပ်ငန်းကုမ္ပဏီများအပေါ် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ လုပ်ဆောင်နေခြင်းသည် ၎င်း၏ ဒေါ်လာတန်ဖိုးကို ကျဆင်းစေနိုင်သည့် အကြောင်းအရင်းတစ်ခုဖြစ်နေပြီး နိုင်ငံများအကြား ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေးဖြင့် ဖလှယ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလာမှုသည်လည်း အမေရိကန်ဒေါ်လာကဏ္ဍအတွက် စိုးရိမ်ဖွယ် ကိစ္စတစ်ခုဖြစ်လာသည့် ကိစ္စရပ်များကို သုံးသပ်ဖော်ပြပေးပါမည်။

ဖော်ပြချက်

အမေရိကန်နှင့် အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများက ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုအသစ်များ ထပ်မံချမှတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထို့သို့ အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုများ အလွန်အကျွံလုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ဒေါ်လာ၏ အခန်းကဏ္ဍအပေါ် သက်ရောက် နိုင်မည်လားဟူသည့် အငြင်းပွားမှုများ ပြန်လည်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါသည်။ သို့သော်လည်း ပိတ်ဆို့မှုများအလွန်အကျွံဆောင်ရွက်ခြင်းသည် အတ္တစွဲကင်းသလော၊ မကောင်းသလော ဟူသည့်အချက်နှင့် စီးပွားရေးကဏ္ဍထက် နိုင်ငံရေးကို ဦးစားပေးလွန်းနေသလော ဟူသည့်အချက်များမှာ အတိအကျဖြေဆိုရန် ခက်ခဲပါသည်။ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ အလွန်အကျွံလုပ်ဆောင်ခြင်းမြင့်တက်နေသည့်အချိန်တွင်ပင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဒေါ်လာစနစ်ကို အစားထိုးရန်ဆောင်ရွက်လာနိုင်သည့် တန်ပြန်ဆိုးကျိုးများကို စဉ်းစားသုံးသပ်ခြင်းမရှိကြသေးပါ။ ထို့ပြင် အမေရိကန်နိုင်ငံသည် ထိုင်ဝမ်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုများ ထပ်မံချမှတ်မည်ဆိုပါက အမေရိကန်ဒေါ်လာစနစ်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့အကြား ရွေးချယ်ရမှု ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ် ရှိပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအနေဖြင့် အဆိုပါရွေးချယ်မှုများကို ရှောင်ရှားနိုင်ရန်အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာစနစ်အစား အခြားနည်းလမ်းတစ်ခုကို အစားထိုးဖော်ဆောင်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ကုမ္ပဏီအများစုမှာအနေဖြင့် အဆိုပါပိတ်ဆို့မှုကို ရှောင်ရှားနိုင်မည့် နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေလာကြပါသည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ချမှတ်ခဲ့သော အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုများ အများအပြားချမှတ်ခဲ့သော်လည်း ကမ္ဘာ့ဒေါ်လာစနစ်ကို ထင်သလောက်မထိခိုက်ခဲ့ပါ။ အမေရိကန် ဒေါ်လာသည် ကမ္ဘာ့ငွေကြေးလဲလှယ်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ထိပ်ဆုံးကဦးဆောင်ခဲ့ပြီး ရာခိုင်နှုန်း အားဖြင့် နိုင်ငံခြားငွေကြေးလဲလှယ်မှု၏ ၈၈ ရာခိုင်နှုန်းကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့ပါသည်။ သို့သော်လည်း တစ်ဖက်တွင် ပြီးခဲ့သည့် ၃ နှစ်တာကာလအတွင်းတွင် တရုတ်ငွေကြေး(RMB) ငွေကြေးလဲလှယ်မှုများ သည်လည်း ၄ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၇ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်လာခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါအချက် များကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ယခုအချိန်တွင် ဒေါ်လာစနစ်ကို မထိခိုက်သေးသော်လည်း အခြားငွေကြေးအသုံးပြုလာမှုများပြားလာသည်ကို တွေ့ရှိနေရပါသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် တစ်ကမ္ဘာလုံးစုဆောင်းထားသည့် အရန်ငွေကြေးများ၏ ၅၈ ရာခိုင်နှုန်းမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာဖြစ်ပြီး ရုရှား-ယူကရိန်းပဋိပက္ခမတိုင်ခင် ပမာဏခန့်ပင်ရှိပါသည်။ အုပ်စုနှစ်ခုစလုံး၏ အားပြိုင်မှုများက ဒေါ်လာကို အရန်ငွေကြေးအတွက် အပြိုင်အဆိုင်စုဆောင်းကြမှုများနှင့် ဒေါ်လာအသုံးပြု၍ အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်မှုများက ဒေါ်လာ၏ အခန်းကဏ္ဍကိုမြင့်တက်လာစေခဲ့ပါသည်။ ဒေါ်လာ၏အားသာချက်မှာ ပြည်တွင်းတွင်ကန့်သတ်ထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှ အရင်းအနှီးဈေးကွက်အဖြစ် အသုံးပြုနိုင်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ (ဥပမာအားဖြင့် ဒေါ်လာဖြင့် မည်သည့်ကုန်ပစ္စည်းမဆိုဝယ်ယူနိုင်ခြင်း၊ မည်သည့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမဆိုဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းနှင့် ငွေပေးခြေမှုပြုနိုင်ခြင်းကို ဆိုလိုပါသည်။) အမေရိကန်တွင် Debt ceiling ကဲ့သို့သော ပြဿနာရပ်များရှိနေသော်လည်း အထက်ပါအခြေအနေကို ထိန်းထားနိုင်ဆဲဖြစ်သည်ဟု ဆိုရပါမည်။ တရုတ်နိုင်ငံကမူ ၎င်း၏ ယွမ်ငွေကြေးအရင်းအနှီးများကို ပြည်တွင်း၌သာ ကန့်သတ်ထိန်းချုပ်ထားဆဲဖြစ်ခြင်းကြောင့် မှီခိုအားထားနိုင်မှု နည်းနေခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုဟူသည်မှာ ငွေကြေးနှင့် စီးပွားရေးကို ထိန်းချုပ်ထားနိုင်သည့်နိုင်ငံက ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွင် အပြန်အလှန်မှီခိုနေရမှုကိုအမြတ်ထုတ်ခြင်း (weaponised interdependence) ပင်ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော်လည်း ထိုပိတ်ဆို့မှုများ၏

ထိရောက်မှုမှာ မေးခွန်းထုတ်ဖွယ်ရာဖြစ်ပြီး အမျိုးမျိုးအထွေထွေ ကွဲပြားခြားနားလျက်ရှိနေပါသည်။ အကျိုးဆက်မှု အမေရိကန်နှင့်အနောက်အုပ်စုအတွင်းမှာပင် ပွတ်တိုက်မှုများဖြစ်နေပြီး ဒေါ်လာအသုံးပြုမှုကို မေးခွန်းထုတ်ခံရမှု ဖြစ်ပေါ်လာပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံတို့သည့် နိုင်ငံတကာသဘောတူညီချက်များအတိုင်း လိုက်ပါဆောင်ရွက်ကြသော်လည်း အမေရိကန်၏ တစ်ဖက်သက်အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များအတွင်း၌ပင် ပွတ်တိုက်မှုများဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ အီရန်ကိစ္စရပ်တွင်လည်း ဥရောပနိုင်ငံများက အမေရိကန်နောက်လိုက်၍ ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ရပ်တန့်ရန် သဘောမတွေ့ခဲ့ကြပါ။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေးစိတ်ဆန္ဒရှိကြသော်လည်း အီရန်ကို ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ အရာမရောက်ဖြစ်ခဲ့ပြီး အီရန်ကဲ့သို့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုခံထားရသည့် အခြားအစိုးရများသည်လည်း လက်တွေ့တွင် ဒေါ်လာကို မှီခိုနေနိုင်ဆဲဖြစ်သည်ဟု ပညာရှင်များမှတ်ချက်ပြုကြပါသည်။ (ပိတ်ဆို့ထားသော်လည်း အခြားနည်းလမ်းများဖြင့် ရှောင်ရှားပြီး ဒေါ်လာကိုပင်ဆက်လက်သုံးစွဲနေနိုင်သည်ဟု ဆိုလိုပါသည်။)

ပညာရှင်များ၏လေ့လာချက်အရ နိုင်ငံများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏အရန်ငွေကြေးအတွက် ဒေါ်လာအစား အခြားနည်းလမ်းများဖြင့်ဆောင်ရွက်လာသော်လည်း တရုတ် RMB ကိုစုဆောင်းမှုမှာ လျော့နည်းနေဆဲဖြစ်သည်ကို တွေ့ရပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ဗဟိုဘဏ်မှ ဒီဂျစ်တယ်ငွေကြေးဖြင့် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ပြင်ဆင်နေသော်လည်း လိုအပ်ချက်များရှိနေပါသေးသည်။ ယခုအခါ အာရှနိုင်ငံများအနေဖြင့် ၎င်းတို့အချင်းချင်းကုန်သွယ်ရာတွင် ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေးများကို အသုံးပြုနေကြသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများဆောင်ရွက်သည့် ထိရောက်မှုမှာ အတော်လေး မေးခွန်းထုတ်ဖွယ်ရာဖြစ်နေပါသည်။ ယခုအခါ အမေရိကန်နိုင်ငံ၌ ပြည်တွင်း ငွေကြေးဆိုင်ရာမူဝါဒများ လှုပ်ခတ်မှုဖြစ်နေခြင်းကလည်း ဒေါ်လာအစားထိုး ငွေကြေးသုံးစွဲမှုကို မြင့်တက်စေပြီး အမေရိကန်၏ ပိတ်ဆို့မှုများကို အရာမထင်ဖြစ်စေပါသည်။

ထို့ပြင် SWIFT ကဲ့သို့သော စာတိုပေးပို့သည့်စနစ်များသည်လည်း အမေရိကန်၏ပြင်ပတွင်တည်ရှိနေသော်လည်း ၎င်း၏ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကို လိုက်နာနေသောကြောင့် ဒေါ်လာအစားပြောင်းလဲအသုံးပြုသည့် နည်းလမ်းဖြစ်မလာနိုင်သေးဘဲ တရုတ်၏ Cross-Border Interbank Payment System သည်လည်း SWIFT ကိုအစားထိုးနိုင်သည့် စနစ်တစ်ခုမဖြစ်သေးဟု ဆိုပါသည်။ ကမ္ဘာ့ငွေကြေးစနစ်အတွက် အကြီးမားဆုံး ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုမှာ အမေရိကန်က တရုတ်ကို ပိတ်ဆို့မှုများချမှတ်လာနိုင်ချေ ရှိနေမှုဖြစ်ပါသည်။ ထိုကိစ္စရပ်က အမေရိကန်-တရုတ် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် နည်းပညာစစ်ပွဲကို များစွာသက်ရောက်နိုင်ပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကိုပါထိ ခိုက်လာနိုင်ပါသည်။ အဓိကအချက်မှာ အမေရိကန်အနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံအား တစ်ဖက်သတ်ပိတ်ဆို့အရေးယူမည်ဆိုပါက ဒေါ်လာအစားထိုးသုံးစွဲမည့် နည်းလမ်းတစ်ခု အမှန်တကယ်ပေါ်ပေါက်လာနိုင်ချေရှိနေပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံအား ပိတ်ဆို့ခြင်းသည် ရုရှားကို ပိတ်ဆို့ခြင်းလောက် ထောက်ခံမှုရမည်မဟုတ်ဘဲ ပေးဆပ်ရမှုများ ပိုမိုများပြားနိုင်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် ဒေါ်လာအပေါ် သက်ရောက်လာနိုင်သည့်ကိစ္စကို အမေရိကန် မူဝါဒချမှတ်သူများအနေဖြင့် အထူးဂရုပြု၍ စဉ်းစားချင့်ချိန်သင့်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုဟူသည်မှာ နိုင်ငံတစ်ခုအား ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ငွေကြေးကွင်းဆက်မှ ဖြတ်တောက်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ကမ္ဘာ့ငွေကြေးဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားနိုင်သည့် ဒေါ်လာကို လက်နက်တစ်ခုအနေဖြင့် အသုံးချဆောင်ရွက်ခြင်းတစ်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ပိတ်ဆို့အရေးယူခံရသော ပြည်သူများအနေဖြင့် ဆင်းရဲကြပ်တည်းလာပြီး အစိုးရအား ဆူပူအုံကြွလာမည့် အခြေအနေတစ်ရပ်ကို မရောက်ရောက်အောင် ဖန်တီးယူခြင်းလည်းဖြစ်ပါသည်။ ယခင်ကာလများက အမေရိကန်နိုင်ငံက ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ခံရသောနိုင်ငံများအနေဖြင့် ထိခိုက်မှုများခဲ့သော်လည်း ကာလရှည်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ထိုပိတ်ဆို့မှုများကို ရှောင်လွှဲနိုင်သည့် နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေဆောင်ရွက်လာကြသည်သာဖြစ်ပါသည်။ ထိုနည်းလမ်းများထဲမှ ဒေါ်လာအစားထိုးငွေကြေးနှင့် နိုင်ငံအချင်းချင်းကုန်သွယ်ရေးတွင် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံပိုင်ငွေကြေးဖြင့်သာ ကုန်သွယ်ခြင်း နည်းလမ်းများမှာ အထူးထိရောက်မှုရှိလာသည်ကို တွေ့ရပါသည်။

ထိုအချိန်တွင် အမေရိကန်အနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံအား အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ဆောင်ရွက်လာဦးမည်ဆိုပါက ဒေါ်လာအစားထိုးစနစ်တစ်ခု ပေါ်ပေါက်ရန် ပိုမိုတွန်းအားပေးသည့် အခြေအနေသို့ ရောက်လာနိုင်ကြောင်း သတိပေးအကြံပြုလာကြသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ထို့ကြောင့် ယခုအခါ BRICS နှင့် SCO အဖွဲ့တို့မှ ဆောင်ရွက်နေသည့် ဒေါ်လာအစားထိုးငွေကြေးကိစ္စရပ်မှာ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ အရှိန်မြှင့်လာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆရပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးအရ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများစွာခံနေ ရသော မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဒေါ်လာအစားထိုးမူဝါဒများကို မည်သို့ရေရှည်ရည်မှန်း၍ အကောင်အထည်ဖော်မည်ဆိုသည့်အချက်မှာ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

Myanmar Aspect

57070623

လာမည့် ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်အသစ် ရွေးချယ်ခန့်အပ်မည့်ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဘာတွေသိထားသင့်သလဲ

 

နိဒါန်း
ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လ ၄ ရက်နေ့၌ ထိုင်းလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ ဌရွေးချယ်တင်မြောက်ခြင်းတွင် ရှေ့ဆောင်ပါတီနှင့် ဖြူထိုင်းပါတီတို့ညှိနှိုင်း၍ ပရာချာချတ်ပါတီမှ Wan Muhamad Noor Matha ကို ရွေးချယ် တင်မြှောက်နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။ သို့သော်လည်း ရှေ့ဆောင်ပါတီ (Moving Forward Party-MFP) အနေဖြင့် Pita ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်တင်မြှောက်နိုင်ရန် လိုအပ်နေသေးသည့် အကြောင်းအရင်းများအား သုံးသပ်ဖော်ပြပေးပါမည်။ (ထိုဆောင်းပါးသည် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌမတင်မြှောက်မီ ၁ ရက်အလိုက ရေးသားထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။)

ဖော်ပြချက်

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄ ရက်နေ့က ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၌ ရှေ့ဆောင်ပါတီ (Moving Forward Party-MFP) အနိုင်ရရှိပြီးနောက် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ၎င်းတို့၏ ပထမဆုံးအကြိမ် လွှတ်တော်ကျင်းပပြုလုပ်သွားမည် ဖြစ်ပါသည်။ ရှေ့ဆောင်ပါတီ(Moving Forward Party-MFP)သည် ၎င်းကဲ့သို့ပင် ဒီမိုကရေစီလိုလားသည့် ပါတီတစ်ခုဖြစ်သော Pheu Thai ပါတီကို အနိုင်ရရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် ထိုအင်အားကြီးအနိုင်ရပါတီများအနေဖြင့် ပါတီငယ် ၆ ခုတို့နှင့် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းထားရှိပြီး အဆိုပါညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့အတွင်း သဘောထား ကွဲလွဲမှုများရှိနေပါသည်။ အတိုက်အခံ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီများကလည်း MFP ပါတီ၏ မူဝါဒများနှင့်ပတ်သက်၍ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်နေမှုများရှိနေပြီး ထိုင်းနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ်တင်မြောက်ခြင်းကိုလာမည့် ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်မည် ဖြစ်ပါသည်။ MFP ပါတီအစိုးရ ဖွဲ့စည်းခြင်းသည် လက်ရှိအချိန်ထိ သေချာရေရာမှု မရှိကြောင်းနှင့် ထိုကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ မတင်မကျဖြစ်နေသည့် အခြေအနေက ပြည်တွင်းစီးပွားရေးဈေးကွက် မသေချာမရေရာမှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများတုံ့ဆိုင်းခြင်းများ ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။

ထိုင်းဘုရင် Maha Vajiralongkorn သည် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်မည့် လွှတ်တော်ဖွင့်ပွဲကို ကမကထပြု၍ တာဝန်ယူဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပြီး အထက် လွှတ်တော်နှင့် အောက်လွှတ်တော်များတို့တွင် အဖွင့်မိန့်ခွန်းပြောကြားသွားမည် ဖြစ်သည်။ ထိုင်းအောက်လွှတ်တော်တွင် ရွေးကောက်ခံနယ်မြေများမှ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် နေရာ ၄၀၀ နှင့် ပါတီမှအဆိုပြုသည့် ကိုယ်စားလှယ်နေရာ ၁၀၀ တို့ပါရှိကြောင်းနှင့် ၎င်းတို့အနက် MFP ပါတီသည် ထိုင်ခုံနေရာ ၁၅၁ နေရာနှင့် Pheu Thai ပါတီက ၁၄၁ နေရာ ရရှိထားပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဇူလိုင်လ ၄ ရက်နေ့၌ လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နေရာအား မဲပေးရွေးချယ်ရာတွင် Pheu Thai ပါတီကMFP ပါတီနှင့် အာဏာဖြန့်ခွဲ ယူရန် လိုလားနေသည်။ MFP ပါတီမှ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး တာဝန်ယူချိန်တွင် Pheu Thai ပါတီက လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌရာထူးနေရာကို တာဝန်ယူလိုသည်ဟု ဆိုသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံရေးတွင် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ရွေးချယ်မှုသည် အရေးပါသည့် ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌနှင့် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌနှစ်ဦးအနေဖြင့် လွှတ်တော်အစည်းအဝေးတွင် တင်သွင်းမည့် ဥပဒေမူကြမ်းများ ဆွေးနွေးမှု ဦးစားပေးအစီအစဉ် သတ်မှတ်ခြင်းနှင့် လွှတ်တော်အတွင်း ဆုံးဖြတ်ချက် အမိန့်များကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်သည့် အခွင့်အာဏာရှိပါသည်။ အရေးအကြီးဆုံးအချက်မှာလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌအနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ရန် မဲပေးရာတွင် မပြတ်သားမှုများ ဖြစ်လာပါက ပြန်လည်မဲပေးရွေးချယ်စေနိုင်သည့် အကြိမ်အရေအတွက်ကို ဆုံးဖြတ် နိုင်ပြီး ထိုကိစ္စက MFP မှ Pita ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာရန်အတွက် အလွန် အရေးကြီးကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ထို့နောက် ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး မဲပေးခန့်အပ် သွားမည်ဖြစ်ပြီး မည်သည့်ပါတီမဆို ဝန်ကြီးချုပ်နေရာအတွက် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်မည့်ကိုယ်စားလှယ်များ တင်သွင်းနိုင်ပါသည်။ အခြားပါတီများက ကိုယ်စားလှယ် ၃ ဦးစီ အဆိုတင်သွင်းထားသော်လည်း MFP ပါတီကမူ Pita Limjaroenrat ကိုသာ ကိုယ်စားလှယ် အဖြစ် အဆိုတင်သွင်းထားပါသည်။ Pheu Thai ပါတီက Pita အတွက်စိန်ခေါ်မှု ဖြစ်စေမည့် အမာခံပုဂ္ဂိုလ်များဖြစ်သော ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်၏ သမီးဖြစ်သူ Paetongtarn Shinawatra ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် Srettha Thavisin နှင့်ယခင်ရှေ့နေချုပ်ဟောင်း ဗိုလ်ချုပ် Chaikasem Nitisiri တို့ကို ဝန်ကြီးချုပ်နေရာ အတွက် ရွေးချယ်ခံရန်တင်သွင်းမည်မဟုတ်ဟုဆိုသည်။ ယခု ကြားဖြတ်အစိုးရ၏ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်သူ Prayuth Chan-ocha ကမူ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်တော့မည်မဟုတ်ဟု ပြောကြားထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ရှေးရိုးစွဲပါတီများဘက်မှ ယခုကျန်းမာရေးဝန်ကြီး Anutin Charnvirakul နှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း Gen. Prawit Wongsuwan တို့ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်တင်သွင်းရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

လက်ရှိ MFP ပါတီဥက္ကဋ္ဌ Pita ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး ဆက်ခံနိုင်ရန် အတွက် အောက်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်နေရာ ၅၀၀ နှင့် အထက်လွှတ်တော်တွင် နေရာ ၂၅၀ နေရာ (ပေါင်း ၇၅၀) မှ ထောက်ခံမဲ ၃၇၆ မဲ ရရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။ MFP ပါတီ၏ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် အမတ်နေရာ ၃၁၂ နေရာသာရှိပြီး Pita ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာရန်အတွက် နောက်ထပ် ထောက်ခံမဲ ၆၄ နေရာ လိုအပ်နေပါသေးသည်။

ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီများနှင့် ထိုင်းစစ်တပ်ကိုယ်စားလှယ်များအနေဖြင့် Pita ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာနိုင်မှုကို အကြောင်းပြချက် ၂ ခုဖြင့် ဆန့်ကျင်လျက်ရှိပါသည်။ ပထမအနေဖြင့် MFP ပါတီသည် တစ်ပါတီတည်းဖြင့် သောင်ပြိုကမ်းပြိုအနိုင်မရခဲ့သဖြင့် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းထားရပြီး ထိုအချက်က Pita ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာရန် စိန်ခေါ်မှုပင်ဖြစ်ပါသည်။ ဒုတိယအချက်အနေဖြင့် ပါတီဥက္ကဋ္ဌ Pita ကြွေးကြော်ထားသည့် စစ်မှုမထမ်းမနေရဥပဒေကို အဆုံးသတ်မည့် မူဝါဒများနှင့် ထိုင်းဘုရင်စနစ်နှင့် ထိုင်းတော်ဝင်မိသားစုကို ဝေဖန်မှုပြုလုပ်လျှင် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်သည့် ဥပဒေ(Lese-Majeste Law)ကို ပြင်ဆင်မည်ဆိုသည့် မူဝါဒများက စစ်ဘက်မှ အထက်လွှတ်တော်အမတ်များအတွက် အထိမခံသည့်အချက်များဖြစ်နေပါသည်။ ထို့ပြင် MFP ပါတီဥက္ကဋ္ဌ Pita သည် ဖျက်သိမ်းလိုက်ရသည့် မီဒီယာကုမ္ပဏီတစ်ခုတွင် အစုရှယ်ယာများ ပိုင်ဆိုင်နေခြင်းကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်ဆက်ခံရန် အရည်အချင်းမပြည့်မီဟု ပြိုင်ဘက် ကိုယ်စားလှယ်များက ကန့်ကွက်ထားကြပါသည်။ Pita ကမူ သူ့ဖခင်၏ ဆန္ဒအရ အမည်ခံ အုပ်ချုပ်သူအဖြစ် ပါဝင်နေခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းပိုင်ရှယ်ယာများကိုလည်း မေလ အတွင်းက ဆွေမျိုးများဆီသို့ လွှဲပြောင်းပေးပြီးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ခြုံငုံသုံးသပ်ရပါသော် ထိုင်းစစ်တပ်ကို ထောက်ခံသည့် ပါတီများနှင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်များသည် Pita ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာမည်ကို စိုးရိမ်လျက်ရှိသော်လည်း Pita အတွက် အလေး သာမည့် အခြေအနေတွင်ရှိနေပါသည်။ သို့သော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံရေး၌ မည်သူဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာ သည်ဖြစ်စေ ဆန္ဒပြမှုများပေါ်ပေါက်လာနိုင်ဖွယ်ရှိနေပြီး၊ ထိုဆန္ဒပြပြည်သူများအပေါ် အစိုးရမှ အင်အားသုံးနှိမ်နင်းမှုများဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကာ နောက်ထပ်စစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှု တစ်ခုဆီသို့ ဦးတည်နိုင်သည်ဟုဆိုပါသည်။ ထိုသို့ဖြစ်လာမည်ဆိုပါက စတော့ဈေးကွက် ပျက်ယွင်းပြီး နိုင်ငံ၏ အနာဂတ်စီးပွားရေးအလားအလာကို ထိခိုက်လာနိုင်ကြောင်း ဆောင်းပါးတွင် ဖော်ပြထားရှိပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲတွင် Pita Limjaroenrat ဦးဆောင်သည့် ရှေ့ဆောင်ပါတီ(MFP)က အနိုင်ရရှိခဲ့သော်လည်း Pita ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာရန် ခက်ခဲလျက် ရှိနေပါသည်။ ၎င်း၏မိတ်ဘက်ပါတီများအပြင် အတိုက်အခံနှင့် အထက်လွှတ်တော်မှ ရရှိရန်လိုအပ်မည့် ထောက်ခံမဲ ၆၄ မဲ သည် Pita ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာရန် အဓိကအဆုံးအဖြတ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုရပါမည်။ ယခုအခါ Phu Thai ပါတီနှင့် ညှိနှိုင်း၍ ကြားလက်ခံနိုင်မည့် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌနေရာကို ခန့်အပ်နိုင်ပြီးဖြစ်သော်လည်း မည်သည့်ပါတီမှ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာမည်မှာ မရှင်းလင်းသေးသည့် ကိစ္စဖြစ်နေပါသည်။ မည်သည့် ပါတီမှ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာသည်ဖြစ်စေ ထိုင်းပြည်တွင်းရေးမတည်ငြိမ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး နောက်တစ်ကြိမ် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းမှု ထပ်ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ထားသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်အဆုံးသတ်ရေး၊ စစ်တပ်ကြီးစိုးသည့် အုပ်ချုပ်မှုအဆုံးသတ်ရေး အတွက် လူငယ်အုံကြွမှုဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ်ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါရွေးကောက်ပွဲတွင် ဘုရင်စနစ်နှင့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို ပြုပြင် ပြောင်းလဲလိုသည့် အုပ်စုကို ကိုယ်စားပြုသော ရှေ့ဆောင်ပါတီ (Moving Forward Party-MFP) အနိုင်ရခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းပါတီသည် ထိုင်းစစ်တပ်၏ အခန်းကဏ္ဍကို တိုက်ဖျက်ခြင်း၊ စစ်မှုမထမ်းမနေရစနစ် အဆုံးသတ်ခြင်း၊ တော်ဝင်မျိုးနွယ်စော်ကားမှု ဆိုင်ရာ ဥပဒေများပြင်ဆင်ခြင်းတို့ကို ကြွေးကြော်၍ ထိုင်းနိုင်ငံလူငယ်များ၏ ထောက်ခံမှု အများဆုံးရရှိခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် Pita ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာမည့်ကိစ္စသည်ထိုင်းဘုရင် စနစ်၊ တော်ဝင်မိသားစုနှင့် ထိုင်းစစ်တပ်အတွက် ကြီးမားသော စိန်ခေါ်မှုဖြစ်နေပြီး လက်ရှိကြားဖြတ်အစိုးရနှင့် ရှေးရိုးစွဲပါတီများဘက်မှလည်း နည်းလမ်းမျိုးစုံဖြင့် တားဆီး လိမ့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ပါတီဥက္ကဋ္ဌ Pitaသည် ၎င်းပါတီအနိုင်ရပါက မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာမူဝါဒများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲသွားမည်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏ အာဆီယံတူညီဆန္ဒ ၅ ရပ်အပေါ် လိုက်နာရေးကိုလည်း ဖိအားပေးသွားမည်ဟု မှတ်ချက်ပြုပြောကြားခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။ ထို့ကြောင့် Pita ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာမည်ဆိုပါက ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ မူဝါဒများအပေါ် သက်ရောက်မှုများ ရှိလာမည်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် စောင့်ကြည့်လေ့လာဖွယ်ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

Myanmar Aspect

56070523

Like

Comment

Send

ယူကရိန်းနိုင်ငံအား NATO အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံရန် အမေရိကန်က မီးစိမ်းမပြသေးခြင်းနှင့် ယူကရိန်းပဋိပက္ခ ရှေ့အလားအလာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဘာတွေသိထားသင့်သလဲ

 

နိဒါန်း

အမေရိကန်နိုင်ငံသည် ယူကရိန်းအရေးတွင် ပါဝင်ကူညီထောက်ပံ့လျက် ရှိသော်လည်း ရုရှားနိုင်ငံ၏ နျူးကလီးယားခြိမ်းခြောက်မှုများကို စိုးရိမ်လျက်ရှိပါသည်။ ထို့ကြောင့် NATO အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ယူကရိန်းနိုင်ငံအား လက်ခံရန်ကိုလည်း ပြန်လည်သုံးသပ်လျက်ရှိပြီး ရုရှား-ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို သံတမန်နည်းလမ်းဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်သွားရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည့် ကိစ္စများနှင့် ပတ်သက်ပြီး သုံးသပ်ဖော်ပြသွားပါမည်။

ဖော်ပြချက်

အမေရိကန်နိုင်ငံသည် အတ္တလန္တိတ်မိတ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့် ပထဝီနယ်မြေအားဖြင့် သီးခြားတည်ရှိလျက်ရှိသည်ဟု ယူဆလျက်ရှိသော်လည်း ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် စစ်ဘက် ဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုများ၌ အဓိကထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိပါသည်။ သို့သော်လည်း အမေရိကန်နိုင်ငံသည် လက်ရှိတွင် NATO အဖွဲ့၌ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်ခြင်း ရှိ/မရှိနှင့်ပတ်သက်၍ ပြန်လည်စဉ်းစားသုံးသပ်လျက်ရှိပြီး အဖွဲ့အတွင်းတွင်လည်း ယူကရိန်းနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်၍ သဘောထားကွဲလွဲမှုများရှိနေပါသည်။ အချို့နိုင်ငံများသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံကို NATO အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်လက်ခံရန် ချက်ခြင်းမဆုံးဖြတ်သေးသော်လည်း အနီးကပ်ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန် လိုလားလျက်ရှိပြီး၊ အချို့နိုင်ငံများက ယူကရိန်းနိုင်ငံ NATO အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေးထက် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကတိကဝတ်များဖြင့် ထောက်ပံ့မှုများပေးအပ်ရန်သာ လိုလားလျက်ရှိကြပါသည်။ သို့သော်လည်း အဆိုပါကတိကဝတ်သည် NATO ၏ Article 5 အရ မိတ်ဖက်နိုင်ငံကိုထိလျှင် NATO တစ်ခုလုံးအား ထိခိုက်ခြင်း (An attack on one ally is an attack on all) ဖြစ်သည်ဟူသည့် သဘောထားကဲ့သို့ ခိုင်မာခြင်းမရှိဟု ဆိုပါသည်။ သို့သော်လည်း အဆိုပါကတိကဝတ်များက ယူကရိန်းနိုင်ငံဖြင့် ရေတိုနှင့် ရေရှည်တွင် မိမိကိုယ်ကို ကာကွယ်နိုင်ရန်နှင့် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

အနောက်နိုင်ငံများသည် ယူကရိန်းအရေးကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး ၁၉၉၄ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၀၈ ခုနှစ်က မအောင်မြင်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်ကဲ့သို့ ထပ်မံမဖြစ်ပွားအောင် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံမှ ဆိုဗီယက် နူကလီးယားလက်နက်များဖယ်ရှားခဲ့ခြင်းကြောင့် အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နှင့် ရုရှားတို့မှ ၎င်း၏ လုံခြုံရေးအတွက် ကတိကဝတ်ပြုခဲ့ကြသော်လည်း ဟန်ပြသာဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံသည် NATO ကို တိုးချဲ့ရန်ကြိုးပမ်းချိန်တွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံကို အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် သတ်မှတ်ရန် စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း ပြင်သစ်နှင့် ဂျာမနီနိုင်ငံတို့သည် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ရန်လိုမှုကို မလိုလားသဖြင့် ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပါသည်။ NATO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကလည်း ယူကရိန်းနှင့် ဂျော်ဂျီယာနိုင်ငံတို့အား အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် သတ်မှတ်ရန်ပြောကြားထားသော်လည်း တရားဝင်ထုတ်ပြန်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ ယခုလက်ရှိအချိန်တွင်မူ ယခင်ကနှင့် ပြောင်းပြန်အခြေအနေတွင်ရှိနေပြီး ပြင်သစ်နိုင်ငံက အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံရန် အတိအလင်း လိုလားနေသော်လည်း အမေရိကန်အနေဖြင့် တိကျသည့် ကတိကဝတ်ပြုရန် ငြင်းဆန်နေသည့် အခြေအနေဖြစ်နေပါသည်။

ယခင် ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် NATO အဖွဲ့ဆိုင်ရာ အမေရိကန်နိုင်ငံသံအမတ်ဟောင်း Ivo Daalder သည် NATO နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့အကြား စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနိုင်မည်မဟုတ်ဟု ယူဆခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် အကယ်၍ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံလိုက်မည်ဆိုပါက Article 5 အရ ရုရှားနိုင်ငံနှင့် ထိပ်တိုက် တွေ့ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အမေရိကန်နိုင်ငံ သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒင်အနေဖြင့် ယူကရိန်း NATO အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်လက်ခံရန် တွန့်ဆုတ်လျက်ရှိပြီး နျူကလီးယား ခြိမ်းခြောက်မှုမြင့်တက်လာမည်ဖြစ်ခြင်းနှင့် တတိယကမ္ဘာစစ်ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်မှုကို စိုးရိမ်လျက်ရှိနေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထိုစိုးရိမ်ချက်များသည် အကြောင်းမဲ့စိုးရိမ်ချက်မဟုတ်ဘဲ ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း ၎င်း၏ နည်းဗျူဟာမြောက် နူကလီးယားလက်နက်များကို ဘယ်လာရုစ်တွင် ဖြန့်ကျက်ထားရန် အထိ ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ရုရှားနိုင်ငံသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် Bucharest Debacle ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ရိုမေးနီးယားနိုင်ငံကို မကျေလည်မှုများရှိနေပြီး ပြန်လည်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် ဂျော်ဂျီယာနိုင်ငံအားလည်းကောင်း၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံအား လည်းကောင်း ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါသည်။ ပြင်သစ်နိုင်ငံက အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများအနေဖြင့် မိမိတို့၏လုံခြုံရေးကတိကဝတ်များ အောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ယူဆလျက်ရှိပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံကမူ စောင့်ထိန်းနိုင်ခြင်းမရှိသည့် ကတိကဝတ်များ ထပ်ပေးရန်မသင့်ဟု ယူဆလျက်ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် အမေရိကန် နိုင်ငံသမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်အနေဖြင့် လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ စတင်နေပြီး၊ အမေရိကန်အတွက် စိုးရိမ်ဖွယ်ရာမှာ တရုတ်နိုင်ငံဖြစ်ခြင်းကြောင့် ဥရောပဒေသဆိုင်ရာ တိကျပြတ်သားသည့် ကတိကဝတ်များပေးရန် တွန့်ဆုတ်လျက်ရှိပါသည်။ သို့သော်လည်း ရုရှားနိုင်ငံက တစ်ဖက်သက်အသာစီးရသွားမည်ကို မလိုလားသည့်အတွက် ယူရိန်းနိုင်ငံကို လုံးဝယတိပြတ်ငြင်းဆန်လိုက်ရန်လည်း မဖြစ်နိုင်သည့် အခြေအနေတွင်ရှိနေပါသည်။

NATO အဖွဲ့၏ ယခင် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်ဟောင်း Anders Fogh Rasmussen ကဲ့သို့သော ပုဂ္ဂိုလ်များက ယူကရိန်းအား နေတိုးအဖွဲ့ဝင်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် အမြန်လက်ခံရန်လိုလားနေပြီး ထိုသို့လက်ခံခြင်းက ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အချိန်တိုအတွင်းအဆုံးသတ်နိုင်ပြီး နောက်ထပ်ကျူးကျော်မှုများမဖြစ်အောင် တားဆီးနိုင်လိမ့်မည်ဟု ယူဆနေခြင်းများလည်းရှိပါသည်။အမေရိကန်နိုင်ငံကမူ စစ်ပွဲဖြစ်ပွားချိန်တွင် မည်သည့်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံကမှ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် သတ်မှတ်ရန် တွန်းအားပေးမည်မဟုတ်ဘဲ ယူကရိန်းနိုင်ငံအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံကို ၎င်းကိုယ်တိုင် ပြန်လည်ခုခံနိုင်ရန် လိုအပ်သည့် ထောက်ပံ့မှုများပေးအပ်ခြင်းသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သည့် ကိစ္စတစ်ခုအဖြစ် ယူဆလျက်ရှိပါသည်။ ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ကာလရှည်စစ်ပွဲဆင်နွှဲရန်ရည်ရွယ်နေပြီး လာမည့် ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဒေါ်နယ်ထရန့်အနိုင်ရ၍ ယူကရိန်းကိုထောက်ပံ့နေမှုအား ရပ်ဆိုင်းလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်လျက်ရှိပါသည်။ သို့သော်လည်း အနောက်နိုင်ငံများသည် လာမည့်နှစ် များတွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံအပေါ် လက်နက်၊ ထောက်လှမ်းရေးပညာ၊ လေ့ကျင့်ရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးအစရှိသည့် ထောက်ပံ့မှုများပေးရန်ရှိနေပြီး NATO အဖွဲ့ကို ဗဟိုပြုခြင်းထက် G7 နှင့် QUAD အဖွဲ့ကို ဗဟိုပြု၍ ဆောင်ရွက်လာနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံအနေဖြင့်မူ လာမည်ဆယ်စုနှစ်များအတွင် နိုင်ငံကိုကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် အနောက်အုပ်စု၏ ကတိကဝတ်နှင့် ထုတ်ပြန်ချက်များ (assurrances) ဆိုသည်ထက် အာမခံချက် (Guarantee)ကိုသာ လိုအပ်လျက်ရှိသည်ဟု ဆိုပါသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံအပေါ် လိုအပ်သည့်အချိန်ထိ ကူညီထောက်ပံ့မည်ဟု ပြောကြားထားသော်လည်း ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခများမည်သည့် အချိန်တွင် အဆုံးသတ်မည်ကို မပြောနိုင်သေးပါ။ ယခုအခါ ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို တိုက်ခိုက်ရင်းဆွေးနွေး “Fighting and talking” ဟူသည့် မူဘက်ကိုရွေ့လာပြီး သံတမန်နည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်ရန် မျှော်လင့်နေကြပြီး ဘရာဇီးလ်၊ တရုတ်နှင့် အာဖရိကနိုင်ငံများမှ သံအမတ်များသည် ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံတို့အကြား ဖျန်ဖြေမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါသည်။ သို့သော်လည်း ယူကရိန်းဘက်မှ ဆွေးနွေးမှုစတင်ရန် ရုရှားတပ်များ ခရိုင်းမီးယားအပါအဝင် ယူကရိန်းနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာရမည်ဟု ဆိုနေပြီး၊ ရုရှားကလလည်း ယူကရိန်းအနေဖြင့် ၎င်း၏နယ်မြေ ၅ ပုံ ၁ ပုံခန့်ကို ရုရှားသိမ်းယူထားသည့် လက်တွေ့အခြေအနေအသစ်များ “New Realities” ကို လက်ခံရမည်ဟု ဆိုနေကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

အစောပိုင်းကာလများက အမေရိကန်အနေဖြင့် ယူကရိန်းအရေးကိစ္စတွင် ဖြန်ဖျေရေးကြားဝင်သူများကို လက်မခံခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ထိုသို့ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုများက ယူကရိန်းကို အားဖြစ်စေပြီး ရုရှားအား အထီးကျန်စေသည်ဟု ယူဆလာပါသည်။ မကြာမီတွင်လည်း “Summit for Peace” ဟူသည့် ညီလာခံကို ပဲရစ်တွင်ကျင်းပရန်အစီအစဉ်ရှိပြီး ရုရှားနိုင်ငံအား ဖယ်ထုတ်ထားရန်ပြင်ဆင်နေပါသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကန်အနေဖြင့်လည်း ၎င်း၏တရုတ်ခရီးတွင် ယူကရိန်းအရေးကိစ္စအား တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နှင့် အကျယ်တဝင့်ဆွေးနွေးခဲ့ပြီး စစ်ပွဲအဆုံးသတ်ရေးအတွက် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပါဝင်မှုအခန်းကဏ္ဍကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။

ယူကရိန်းအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံအား အနိုင်တိုက်ရေးကိုသာ အခိုင်အမာပြောကြားနေသော်လည်း လက်တွေ့တွင် အနိုင်တိုက်ရန်မှာ ဖြစ်နိုင်ချေမရှိဟု ယူဆနေကြပါသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း ပူတင်၏ နူကလီးယားလက်နက်သုံးလာနိုင်မှုကို လစ်လျှူရှု၍ ထိုသို့အနိုင်တိုက်ရန်ရည်ရွယ်ချက်ကို ထောက်ခံမည်လားဟူသည်မှာ သေချာရေရာမှုမရှိသေးဟု ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် အမေရိကန်၏ ယူကရိန်းအား ထောက်ပံ့မည်ဟူသည့်ဂတိသည် နူကလီးယားစစ်ပွဲဖြစ်နိုင်ချေ မမြင့်တက်လာသေးချိန်နှင့် သံတမန်နည်းလမ်းရ အဖြေရှာရေးနည်းလမ်း ရှာမတွေ့ချိန်အထိသာ ထောက်ပံ့မည်ဟု ဆိုလိုခြင်း ဖြစ်ပါလိမ့်မည်။

အကယ်၍ အပစ်အခတ်ရပ်စပ်ရေးဖြစ်လာမည်ဆိုပါက ယူကရိန်း၏ NATO အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာရေးကို ပြန်လည်စဉ်းစားနိုင်သော်လည်း Article 5 အရ NATO အဖွဲ့မှ ကာကွယ်ပေးရန်အကြုံးဝင်မည့် နယ်နမိတ်မှာ ယူကရိန်းအစိုးရထိန်းချုပ်ထားနိုင်သည့် နယ်မြေများသာဖြစ်ပြီး ရုရှားကျူးကျော်ထားသည့် နယ်မြေများကို လက်လွတ်ဆုံးရှုံးရပါလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

ဆောင်းပါးတွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံသည် အမေရိကန်၊ အနောက်အုပ်စုနှင့် NATO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ကျောထောက်နောက်ခံပြုမှုဖြင့် လက်ရှိတွင် ရုရှားနိုင်ငံနှင့် စစ်ရေးအရ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်နေသော်လည်း လက်တွေ့တွင် ရုရှားအား အနိုင်တိုက်ရန်မှာ မဖြစ်နိုင်ဘဲ၊ အမေရိကန်အနေဖြင့်လည်း နူကလီးစစ်အဖြစ်ခံ၍ ယူကရိန်းအား ထောက်ပံ့ပေးလိမ့်မည်မဟုတ်ကြောင်းနှင့် သံတမန်နည်းလမ်းဖြင့် အဖြေရှာနိုင်ရေးဘက်သို့ ယိမ်းလာပြီဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်ရေးသားထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးယူလိုက်မည်ဆိုပါက လက်ရှိ သိမ်းပိုက်ထားနိုင်သည့် နယ်မြေများကို ၎င်းပိုက်နက်အတွင်း သွပ်သွင်းနိုင်မည့်အပြင် အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် NATO အုပ်စုဝင်နိုင်ငံများကိုလည်း အသာစီးရကြောင်း ပြသနိုင်မည် ဖြစ်သောကြောင့် သံတမန်ရေးနည်းလမ်းဖြင့် အဆုံးသတ်ခြင်းသည်သာ အကောင်းဆုံးဖြစ်ကြောင်း တွက်ဆပြီးဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ယခုအခါ အမေရိကန်အနေဖြင့်ပါ တရားဝင်လက်ခံလာရသည့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကြားဝင်ဖြန်ဖျေမှုသည် အလုပ်ဖြစ်လာနိုင်ပြီး ပြင်ပအင်အားစုကို အားကိုး၍ မိမိနိုင်ငံအားစစ်တလင်း ဖြစ်စေသည့် ဇလန်စကီးကဲ့သို့သော ခေါင်းဆောင်များအတွက် ယူကရိန်းမှပေးသော သင်္ခန်းစာဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု ယူဆမိပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

Myanmar Aspect

55070423

Wagner Group အပါအဝင် ရုရှားနိုင်ငံရေးအတိုက်အခံအဖွဲ့များ၏ သဘောထားနဲ့ ပါတ်သက်ပြီး ဘာတွေသိထားသင့်သလဲ

 

နိဒါန်း

မကြာသေးမီက ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ရေးပဋိပက္ခအတွင်း ရုရှားနိုင်ငံဘက်မှ ကူညီတိုက်ခိုက်ပေးနေသည့် ရုရှားကြေးစားတပ်ဖွဲ့(Wagner Group)နှင့် ရုရှားတပ်မတော် အကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သော စစ်ပုန်ကန်မှုကို အခြေခံ၍ အနောက်အုပ်စုပညာရှင် များနှင့် မီဒီယာများက ၎င်းတို့အကြိုက် ရုရှားနိုင်ငံပြည်တွင်း နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှုမရှိစေရန် မကြာခဏဆိုသလို လှုံ့ဆော်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ သို့သော်လည်း ရုရှားနိုင်ငံ၏ မျိုးချစ်စိတ်ရှိသော အတိုက်အခံများသည် နိုင်ငံနှင့် လူမျိုးအပေါ် မည်သည့်အခါမှ သစ္စာဖောက်မည်မဟုတ်ကြောင်းကို ရုရှားပညာရှင်နှစ်ဦးဖြစ်သည့် Yury Tavrovsky နှင့် Vladimir Pavlenko တို့၏ ဖြေကြားထားမှုများအား သုံးသပ်ဖော်ပြပေးပါမည်။

ဖော်ပြချက်

Yury Tavrovsky သည် လက်ရှိအချိန်၌ ရုရှား-တရုတ် ချစ်ကြည်ရေးအသင်း၌ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည့်အပြင် ရုရှား-တရုတ်ချစ်ကြည်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကော်မတီဆိုင်ရာပညာရှင်အဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကိုပါ ပူးတွဲထမ်းဆောင် နေသူဖြစ်ပါသည်။ Vladimir Pavlenko သည် ရုရှားနိုင်ငံ Academy of Geopolitical Problems တွင် သုတေသနပြုလုပ်သူတစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင် ရုရှားနိုင်ငံရေးသိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် Global Times သတင်းဌာနမှ လက်ရှိရုရှားနိုင်ငံရေး၊ အထူးသဖြင့် ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ရေးပဋိပက္ခကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့်ကိစ္စရပ်များ (Wagner Group ၏ စစ်ပုန်ကန်မှုအပါအဝင်)နှင့်စပ်လျဉ်း၍ အဆိုပါပညာရှင်နှစ်ဦး၏ သဘောထားအမြင် များကို မေးခွန်း ၅ ခုဖြင့် ဖော်ထုတ်ထားရှိပါသည်။

ပထမမေးခွန်း၌ မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သော“Wagner Group” ၏ စစ်ပုန်ကန်မှုသည် ရုရှားပြည်တွင်းစည်းလုံးညီညွတ်မှုအပေါ် မည်မျှသက်ရောက် သနည်းဟူသည့် မေးခွန်းနှင့်ပတ်သက်၍ Yury Tavrovsky က အဆိုပါ စစ်ပုန်ကန်မှုသည် အစပိုင်းတွင် အံ့အားသင့်စရာကောင်းသောကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ရုရှားပြည်သူများ အနေဖြင့် အဆိုပါကိစ္စရပ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ “Wagner Group” အပေါ် ပြစ်တင်ဝေဖန်ခြင်း မရှိသည့်အပြင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များအချင်းချင်း တိုက်ခိုက်မှုမရှိ ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဝမ်းသာနေကြကြောင်း၊ Vladimir Pavlenko ကလည်း အဆိုပါဖြစ်ရပ် အပေါ် ရုရှားပြည်သူများ၏ တုံ့ပြန်မှုကို ကြည့်မည်ဆိုပါက ရုရှားပြည်သူများသည် ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်အပေါ် ထောက်ခံယုံကြည်သည်မှာ ထင်ရှားကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် “Wagner Group” ၏ တိုက်ခိုက်ပုံများကို နှစ်သက်မြတ်နိုးသည့် ပြည်သူ အချို့အနေဖြင့်လည်း နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်အပေါ်ထောက်ခံမှု သွေဖည်သွားမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ ထို့ပြင် ရုရှားပြည်သူများသည် အဆိုပါဖြစ်ရပ်ကြောင့် မည်သည့် ထိခိုက်မှုမှမရှိခဲ့သည်ကိုလည်း ဝမ်းသာနေကြကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ဒုတိယမေးခွန်း၌ “Wagner Group” ၏ စစ်ပုန်ကန်မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ရုရှားနိုင်ငံ အနေဖြင့် မည်သို့ဆောင်ရွက်သင့်သနည်းဟူသည့် မေးခွန်းနှင့်ပတ်သက်၍ Yury Tavrovsky က အဆိုပါဖြစ်ရပ်သည် သမ္မတ Vladimir Putin ၏ ခိုင်မာမှုကို ပြသနေသည့် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး နောက်ထပ်အလားတူဖြစ်စဉ် ဖြစ်လာပါကလည်း သမ္မတ Vladimir Putin အနေဖြင့် လုံးဝလက်ခံမည်မဟုတ်ကြောင်း၊ Vladimir Pavlenko ကလည်း ရုရှားနိုင်ငံ အနေဖြင့် ယခင်ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲခဲ့မှုကြောင့်ရရှိခဲ့သည့် သင်ခန်းစာများကို ယခုလက်ရှိအချိန်၌ ပြန်လည်အသုံးချနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အဓိကအားဖြင့် ပြည်တွင်း စည်းလုံးညီညွတ်မှု၊ သာယာဝပြောမှုနှင့် မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်ရှိမှုတို့သည် အလွန် အရေးကြီးသည့်အပြင် ရုရှားနှင့် ယခင်ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံများအကြားတွင် ရှိနေသော ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု၊ အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှုလည်း လိုအပ်ကြောင်း၊ ဥပမာအားဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၌ ရုရှားနိုင်ငံမှ ဘီလာရုစ်သို့အကူအညီများ ပေးအပ်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင်လည်း ကာဇက်စတန်၌ ဆူပူမှုဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ Collective Security Treaty Organization (CSTO) ၏ လျင်မြန်သော တုံ့ပြန်မှုများကြောင့် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ရေးပဋိပက္ခအတွင်း ယခင်ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံများမှ ရုရှားနိုင်ငံသို့ အပြန်အလှန် အကူအညီပေးအပ်မှုများလည်းရှိကြောင်း ဖော်ပြထား ပါသည်။

တတိယမေးခွန်း၌ “Wagner Group” ၏ စစ်ပုန်ကန်မှုသည် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ရေးပဋိပက္ခအပေါ် မည်သို့သက်ရောက်မှုရှိသနည်းဟူသည့် မေးခွန်းနှင့်ပတ်သက်၍ YuryTavrovsky က အဆိုပါဖြစ်ရပ်သည် အနောက်အုပ်စုများ မျှော်မှန်းထားသည့် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ရေးပဋိပက္ခအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိမည်ဆိုသည့် သုံးသပ်ချက်သည် မှားယွင်းကြောင်း၊ အနောက်အုပ်စုနှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံနေရသည့် လက်ရှိအခင်းအကျင်း၌ ရုရှားတပ်မတော်အနေဖြင့် သမ္မတ Vladimir Putin အပေါ် အမြဲတမ်းသစ္စာရှိမည့် အပြင် ၎င်းအား နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်အဖြစ် မှတ်ယူထားကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

စတုတ္ထမေးခွန်း၌ “Wagner Group” ၏ စစ်ပုန်ကန်မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အနောက်အုပ်စု၏ တုံ့ပြန်မှုများကို မည်သို့ထင်မြင်ယူဆသနည်းဟူသည့် မေးခွန်းနှင့်ပတ်သက်၍ Yury Tavrovsky က အနောက်အုပ်စု ပညာရှင်အသိုင်းအဝန်းနှင့် မီဒီယာများအနေဖြင့် အနောက်အုပ်စုရှိ ပြည်သူများကိုသာ သတင်းအမှားများဖြင့် အမြင်မှားအောင် ဆွဲဆောင်နိုင်မည် ဖြစ်သော်လည်း ရုရှားနိုင်ငံရှိ ပြည်သူများကိုမူ လှည့်စား၍ မရနိုင်ကြောင်း၊ အနောက်အုပ်စုမှ ချမှတ်ထားသည့် စီးပွားရေးအရ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ၊ အထူးသဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံမှ အနောက်အုပ်စုများ၏ စီးပွားရေးအရ အလုံးစုံစွန့်ခွာမှုတို့‌ကြောင့် ရုရှား ပြည်သူများတွင်ရှိပြီးသား မျိုးချစ်စိတ်နှင့် အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်များ ပိုမိုနိုးကြွား လာခဲ့သည့်အပြင် ၎င်းတို့အနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံသည် ယခင်ကထက် ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်လာမည်ဟု ယုံကြည်ထားကြကြောင်း၊ ”Wagner Group” ၏ ဖြစ်စဉ်သည် အနောက်အုပ်စုများအတွက် အမှန်တကယ်အသုံးချနိုင်မည့် အခွင့်အရေးတစ်ခု မဟုတ်သည့်အပြင် လက်ရှိ ”Wagner Group” နှင့် ရုရုားတပ်မတော်တွင် တာဝန် ထမ်းဆောင်နေသူများသည် ရန်သူများကို အမြတ်ပြတ်ချေမှုန်းမည့် မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ် ရှိသော ရုရှားနိုင်ငံသားများသာဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိအချိန်၌လည်း “Wagner Group” သည် ၎င်းတို့၏ ခံတပ်စခန်းများသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

Vladimir Pavlenko ကလည်း အမေရိကန်နိုင်ငံဦးဆောင်သော အနောက် အုပ်စုအသုံးပြုနေသော နိုင်ငံရေးဓလေ့တစ်ခုမှာ ပြည်တွင်းစည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ဖြိုခွဲ၍ အောင်နိုင်ခြင်း(Divide and Conquer)ဆိုသည့် ချဉ်းကပ်မှုပုံစံဖြစ်ပြီး လက်ရှိအချိန် ၌လည်း အဆိုပါအုပ်စုသည် “ရုရှားနိုင်ငံ၏ အခြေအနေ” (Situation in Russia) ဆိုသည့် ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ဥပမာအားဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံ ဦးဆောင်သော အနောက်အုပ်စုမှ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် မော်စကို၌ အုပ်ချုပ်သူအပြောင်းအလဲ(Regime Change) ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့မှုနှင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်၌ ယူကရိန်းနိုင်ငံတွင် အုပ်ချုပ်သူ အပြောင်းအလဲပြုလုပ်နိုင်ခဲ့မှုကဲ့သို့သော ချဉ်းကပ်မှုပုံစံများဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိအချိန်ထိ အနောက်အုပ်စုမှ အဆိုပါချဉ်းကပ်မှုပုံစံကို အသုံးပြုနေခြင်းသည် ယခင်က ၎င်းတို့နှင့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုများတွင် ရှုံးနိမ့်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မှု မရှိခဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ပြင် ၎င်းက အနောက်အုပ်စုများမှ ရုရှားနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းစည်းလုံးညီညွတ်မှု ပျက်ပြားအောင် မဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းသည် အချက် ၂ ချက်ကို လျစ်လျူရှုထားသောကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပထမတစ်ချက်မှာ ရုရှားနိုင်ငံရှိ အတိုက်အခံပါတီများသည် နိုင်ငံနှင့်လူမျိုးအပေါ် မည်သည့်အခါမှ သစ္စာဖောက်မည် မဟုတ်ဆိုသည့်အချက်ကို လျစ်လျူရှုထားမှုနှင့် ဒုတိယအချက်မှာ ရုရှားလူမျိုးများ၏ ခိုင်မာသောအမျိုးသားရေးစရိုက်လက္ခဏာရှိခြင်း၊ နိုင်ငံအတော်အပေါ် သစ္စာစောင့်သိခြင်းတို့ကို လျစ်လျူရှုထားသောကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

နောက်ဆုံးမေးခွန်း၌ ရုရှားနိုင်ငံ၏ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသောကိစ္စရပ်များကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ အနောက်အုပ်စုမီဒီယာအချို့(အထူးသဖြင့် ဗြိတိန်၏ သတင်းစာ တစ်ခုဖြစ်သော The Sun)မှ NATO အဖွဲ့တွင် ပိုမိုခိုင်မာသည့် ခေါင်းဆောင်မှု လိုအပ် သည်ဟု ပြောကြားနေမှုနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် မေးခွန်းနှင့်ပတ်သက်၍ Yury Tavrovsky က NATO အဖွဲ့တွင် ပိုမိုခိုင်မာသော ခေါင်းဆောင်မှုရှိရန်ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းသည့် ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုဖြစ်သော်လည်း လက်တွေ့တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ မတူညီသော အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားများနှင့် ရည်မှန်းချက်များကြောင့် ခေါင်းဆောင်မှု ပြောင်းလဲရာတွင် အလွန်ခက်ခဲနိုင်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် အဆိုပါအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်နေသည့် အမေရိကန်နိုင်ငံသည်ပင် သမ္မတ Donald Trump လက်ထက်၌ NATO အဖွဲ့က ထွက်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ခြင်းမျိုးရှိကြောင်း၊ လက်ရှိအချိန်၌ NATO အဖွဲ့သည် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်း၌ လွှမ်းမိုးမှုရရှိရန် ဆောင်ရွက်နေသော်လည်း အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်များကမူ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်ခွင့်ရရှိရေးကိုသာ အလေးထား ဆောင်ရွက်နေကြကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

Vladimir Pavlenko က လက်ရှိအချိန်၌ ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ရေးပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားနေသော်လည်း ပြည်တွင်း၌ဆူပူအုံကြွမှုမရှိသည့်အပြင် အခြားသောလုပ်ငန်း တာဝန်များကိုပါ ပုံမှန်အတိုင်း လည်ပတ်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်သောကြောင့် ရုရှား နိုင်ငံရေးစနစ်သည် ထိရောက်ပြီး အလွန်ကောင်းမွန်သည့်စနစ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ထို့ပြင် ၎င်းက The Sun သတင်းစာ၏ ယခုကဲ့သို့ ဖော်ပြချက်သည် NATO အဖွဲ့တွင် ခေါင်းဆောင်မှုပိုင်းအားနည်းနေသည်ကို လစ်ဟာပြသကဲ့သို့ဖြစ်နေပြီး အကယ်၍ လက်ရှိ အချိန်၌ NATO အဖွဲ့ကိုသာ အပြောင်းအလဲပြုလုပ်ပါက အဖွဲ့များ တဖြည်းဖြည်း ကွဲထွက် သွားနိုင်ကြောင်း၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် လက်ရှိကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် ဥရောပနိုင်ငံအများစုသည် ရုရှားနိုင်ငံနှင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်လိုသည့် ဆန္ဒများ ပြင်းပြ နေသောကြောင့် NATO အဖွဲ့အတွင်း၌ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ခြင်း၊ စစ်ဆင်ခြင်းကဏ္ဍ တို့တွင် လွှမ်းမိုးမှုပိုမိုရရှိအောင် တောင်းဆိုလာနိုင်ကြောင်း၊ ထို့ပြင် ဒီမိုကရေစီနှင့် စုပေါင်းခေါင်းဆောင်မှု(Collective Leadership)ဆိုသည့် အယူအဆများကို စစ်ရေး ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များတွင် အသုံးပြုရန်သွတ်သွင်းနေခြင်းသည် မျှော်လင့်မထားသည့် နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးများကို ခံစားရနိုင်ကြောင်း ရေးသားဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

တွေ့ရှိသုံးသပ်ချက်

ဆောင်းပါးသည် ရုရှားပညာရှင်နှစ်ဦးဖြစ်သည့် Yury Tavrovsky နှင့် Vladimir Pavlenko တို့ကို မေးမြန်းထားသည့် ရုရှားနိုင်ငံ၏အာဘော် အယူအဆများဖြစ်ပါသည်။ လက်ရှိအချိန်၌ ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ရေးပဋိပက္ခကြောင့် အနောက်အုပ်စုအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံနှင့် စီးပွားရေးအရ အလုံးစုံစွန့်ခွာမှု(Economic Decoupling) ပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး ကဏ္ဍပေါင်းစုံမှ ပိတ်ဆို့ဖိအားပေးနေကြသော်လည်း လက်ရှိအချိန်ထိ ပြည်တွင်း၌ ဆူပူအုံကြွမှုများမရှိခြင်းကို ထောက်ရှုခြင်းဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံ၌ ပြည်တွင်းစည်းလုံးညီညွတ်မှုအတွက် ဝါဒသဘောတရားများ အခိုင်အမာတည်ဆောက်ထားနိုင်မှု တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါဝင်နေသည်ဟု သုံးသပ်နိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် နိုင်ငံအတွင်း မီဒီယာနှင့် ပညာရေးကဏ္ဍ၏ လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ပြီး ပြည်ပဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု အနည်းဆုံးဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။

ထို့ပြင် ဆောင်းပါး၏ အဓိကဖော်ပြချက်ဖြစ်သော “Wagner Group” ၏ စစ်ပုန်ကန်မှုသည်လည်း တွေးဆစရာများစွာရှိနေပြီး နောက်ဆက်တွဲဖြစ်ပေါ်လာမည့် အခြေအနေများကို စောင့်ကြည့်၍သာ Wagner Group ကိစ္စ၏ ရည်ရွယ်ချက်အမှန်ကို ခန့်မှန်းနိုင်မည်ဟု ယူဆမိပါသည်။ အထူး တွေးဆစရာကိစ္စရပ်တစ်ခုမှာ Wagner Group ၏ ခေါင်းဆောင် Prigozhin သည် ရုရှားသမ္မတပူတင်နှင့် အနှစ် ၂၀ ကျော် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် စစ်ရေးအရ ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံရေးရှိခဲ့ပြီး Putin’s Chef ဟုပင် နာမည်ပြောင်ရခဲ့သူဖြစ်ပါသည်။ ဤသို့သော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးက ရုရှားသမ္မတပူတင်ဆီသို့ တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ တစ်ဆင့်ခံဖြစ်စေ ဆက်သွယ် သတင်းပို့နိုင်သည့် နည်းလမ်းများစွာရှိနေသော်လည်း ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် (သို့မဟုတ်) ၎င်းတပ်ဖွဲ့များအပေါ် လွှဲမှားပြီး ဗုံးကြဲခဲ့ခြင်းကြောင့် (တိကျသောအချက်အလက်မရှိ) မော်စကိုမြို့ကို သိမ်းရန် (သို့မဟုတ်) စစ်ဖက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများကို ဖြုတ်ချရန် ၎င်း၏တပ်များချီတက်ခဲ့သည်ဟူသည့် အကြောင်းပြချက်မှာ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာပင်ဖြစ်ပါသည်။ နောက်ကွယ်တွင်ရှိနေသော နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်မှာ စစ်ရေးအရလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရလော၊ ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးအရလော ဟူသည်အချက်မှာ သုံးသပ်ရန်စောသေးသော်လည်း စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာ ဆက်လက်လေ့လာစောင့်ကြည့်သင့်သည့် ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်ပါကြောင်း သုံးသပ်ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

Myanmar Aspect

54070323
(Subscribe ဆောင်းပါးမဟုတ်သော်လည်း သိအပ်သည့် အကြောင်းအရာများဖြစ်၍ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါသည်)